Deurwaarder en incassobureaus: uw rechten en plichten

U heeft een brief ontvangen van een deurwaarder of incassobureau. Of dat nu terecht of onterecht is, wat zijn eigenlijk uw rechten en plichten? Wat kunt u nu nog doen om erger te voorkomen? Hoe serieus is die dreiging van hoge incassokosten die op u verhaald zullen worden of nog erger, die van een naderend faillissement?

Het verschil tussen een deurwaarderskantoor en een incassobureau

In Nederland kennen wij twee soorten instanties die kunnen worden ingeschakeld om u tot betalen te manen: het (gerechts)deurwaarderskantoor en het incassobureau. Maar wat is nu eigenlijk het verschil tussen die twee?

Incassobureaus

Een incassobureau kan iedereen beginnen. In Nederland zijn er ruim 400 van dit soort bureaus, waarvan er slechts 28 zijn ingeschreven bij de Nederlandse vereniging van gecertificeerde incasso-ondernemingen oftewel NVIO (www.nvio.nl). De bureaus die lid zijn van de NVIO worden gecontroleerd en werken op een maatschappelijk verantwoorde wijze. Ook leven zij de Wet Incassokosten na. In deze wet is vastgelegd hoeveel geld er maximaal gerekend mag worden voor het incasseren van een vordering. Bijvoorbeeld, tot een bedrag van € 2500 mag 15% van het bedrag aan incassokosten gerekend worden met een minimumtarief van € 40.

Het merendeel van de incassobureaus is echter geen lid van het NVIO en werkt dus niet noodzakelijk op een verantwoorde of wettelijk juiste manier. Vaak worden er door dit soort bureaus te hoge tarieven berekend, of worden allerlei kostenposten verzonnen zoals natrekkingskosten of inhalingskosten. Heeft u met een dergelijk bureau te maken, bedenk u dan dat u niet verplicht bent om hogere kosten te betalen dan in de Wet Incassokosten zijn vastgelegd!

Deurwaarderskantoren

Een deurwaarder staat onder streng toezicht van het Bureau Financieel Toezicht en de Kamer voor Gerechtsdeurwaarders. Hij valt onder het tuchtrecht. Wanneer hij niet op een wettelijk juiste manier handelt, kunt u bijvoorbeeld een tuchtklacht hierover tegen hem indienen. Met een deurwaarder weet u dus in ieder geval dat de kans zeer groot is dat hij de wet goed naleeft. Maar er is nog een ander, veel groter, verschil. De deurwaarder kan in de Gemeentelijke Basis Administratie kijken waar u woont, en kan u dagvaarden indien u niet wenst te betalen.

Onbetwiste en betwiste vorderingen

Grosso modo zijn er twee soorten vorderingen: de betwiste en de onbetwiste. Oftewel, een terechte vordering en een onterechte vordering. Beide vergen een andere aanpak.

Een onbetwiste of terechte vordering: voorkomen is beter dan genezen

Is een vordering terecht, dan is voorkomen dat een deurwaarder of incassobureau wordt ingeschakeld vaak beter dan genezen. Veel bedrijven zijn alleszins bereid akkoord te gaan met een betalingsregeling of uitstel van betaling, als u hen eerlijk inlicht over uw situatie. Zaak is wel om u te houden aan de betalingsregeling die u afspreekt. Als u contact met een schuldeiser opneemt, doe dit dan schriftelijk. Dit mag per e-mail maar liever per brief of nog liever, per aangetekend schrijven. Op die manier kunt u later altijd aantonen dat u wel degelijk gereageerd heeft. Leg in de brief uw situatie uit. Laat hen weten waarom u op dit moment niet kunt betalen. Misschien heeft u onverwachte kosten gehad waardoor de financiële rek er even uit is, of is de nota tegengevallen. Wat de reden ook is, meld deze. Eerlijkheid opent ook in dit soort gevallen vaak meer deuren dan u op het eerste gezicht zou denken. Maar meld u niet alleen de reden waarom u niet terstond kunt betalen, meld ook wanneer u dat wel kunt. Bied hen perspectief. Een andere optie is te vragen om een betalingsregeling waarbij u een bedrag per maand overmaakt. Doe zelf een voorstel en geef direct aan op welke datum van de maand u wilt betalen. Bedenk hierbij dat het vaak verstandiger is om een klein bedrag af te spreken waarvan u zeker weet dat u het financieel kunt dragen, dan een groot bedrag en het risico te lopen dat u zich niet aan de regeling kunt houden.

Heeft u meerdere schuldeisers? Verdeel dan het bedrag dat u maandelijks kunt missen over de totale vordering en verzoek hen om u geen rente te berekenen.

Een betwiste of onterechte vordering

Neem onmiddellijk contact op met het bedrijf dat u de factuur heeft gezonden en leg hen uit waarom u meent dat de vordering onterecht is. Doe dit bij voorkeur schriftelijk. Belt u liever, bevestig dan alles wat u gezegd hebt en wat de tegenpartij gezegd heeft alsnog schriftelijk. Als het kan per aangetekend schrijven, maar per gewone brief of e-mail is vaak ook voldoende. Vergeet niet van al uw schriftelijke correspondentie een door u ondertekende kopie te bewaren. Noteer van alle telefonische contactmomenten de datum en de tijd en de naam van de medewerker die u sprak. Noteer ook wat er tijdens dit gesprek is gezegd of afgesproken.

Een terechte brief van een deurwaarder of incassobureau, wat nu?

Ook in dit geval geldt dat het zaak is zo spoedig mogelijk contact met hen op te nemen en uit te leggen waarom u niet onmiddellijk kunt betalen. Bied ook nu perspectief: doe een betalingsvoorstel waaraan u zich kunt houden. Met name de deurwaarder zal u soms vragen een formulier in te vullen waarin u opgave moet doen van uw inkomsten en uitgaven. Dit is nooit prettig, toch komt u er soms niet onderuit. Bedenk wel dat hoe meer u tegenspartelt, hoe groter de kans is dat u gedagvaard wordt.

Een onterechte vordering en toch een brief van een deurwaarder of een incassobureau

Zodra u een brief van een deurwaarderskantoor of incassobureau krijgt voor een onterechte vordering, bent u er niet uitgekomen met het bedrijf dat meent geld van u te krijgen. Dat kan. Sommige organisaties zijn groot en werken log. U maakt bijvoorbeeld afspraken met een medewerker, maar intern wordt de zaak niet goed doorgespeeld. Realiseert u zich in ieder geval altijd dat u te maken hebt met mensen, en mensen hebben gevoelens. Boze telefoontjes kunnen er soms toe leiden dat medewerkers hun hakken in het zand zetten en u hebt hen juist nodig om uw gelijk te halen. Komt u er met een medewerker niet uit? Vraag dan naar zijn meerdere. Als er toch een deurwaarder of incassobureau wordt ingeschakeld, reageer dan onmiddellijk. Stuur een kopie van de brieven die u naar de schuldeiser hebt gezonden en laat hen weten met wie u op welk moment sprak, wat u zei en wat het antwoord was. Kortom, u moet bewijzen dat de factuur niet klopt.

Dreigementen: hoge incassokosten, faillissement of dagvaarding

Vaak treft u dreigende taal over hoge incassokosten of zelfs uw faillissement aan in brieven van deurwaarders of incassobureaus, maar de soep wordt niet zo heet gegeten als hij wordt opgediend.

Hoge incassokosten

De maximale incassokosten zijn in de wet vastgelegd. Het enige dat u kan overkomen op dit gebied is dat als het tot een rechtszaak komt, en u verliest deze, u ook wordt veroordeeld tot het betalen van de proceskosten. Deze zijn in Nederland niet zo heel erg hoog, en zeker niet de ware kosten die gemaakt zijn, maar u zit toch al snel vast aan enkele honderden euro's.

Faillissement

Een faillissement moet worden uitgesproken door een rechter tijdens een faillissementszitting. Voor deze zitting wordt u uitgenodigd en de rechter zal ook naar uw kant van het verhaal luisteren. Meent u dat de vordering onterecht is? Vergeet dan niet al uw correspondentie mee te nemen naar de zitting. Het kenmerk van een failliet, is dat hij is opgehouden met betalen. Dit kan niet worden aangetoond op basis van een enkele vordering. De partij die uw faillissement aanvraagt zal dan ook moeten bewijzen dat er andere schuldeisers zijn die u ook niet betaalt. Hij zal, zoals dat heet, een steunvordering moeten kunnen overleggen.

Gedagvaard

Indien u bent gedagvaard voor de kantonrechter gaat het altijd om een bedrag van minder dan € 25.000. U mag uzelf in dat geval verdedigen. Of dat verstandig is, is een andere vraag. Wel is het zo dat de kantonrechter met u mee moet denken, dit in tegenstelling tot een gewone rechter. Immers, de kantonrechter is er voor leken en niet voor juristen. Bent u gedagvaard voor een gewone rechtbank, dan bent u verplicht een advocaat te nemen. Indien uw inkomen lager is dan € 35.600 (voor gehuwden, 2013) en u heeft geen vermogen, dan wordt deze advocaat voor u betaald. Meer informatie hierover kunt u vinden op www.rvr.org.

Gedagvaard: conservatoir beslag

Voorafgaand aan zo'n dagvaarding kan de deurwaarder aan de rechter toestemming vragen om conservatoir beslag te mogen leggen op bijvoorbeeld uw bankrekening of uw spullen. Conservatoir beslag houdt in dat u niet langer aan het geld dat op het moment van beslaglegging op uw rekening stond kan komen en dat u uw spullen niet mag verkopen of wegdoen. Als de rechter de deurwaarder, die optreedt voor uw schuldeiser, in het gelijk heeft gesteld, mag hij het geld van uw rekening halen en uw spullen openbaar verkopen. Let wel: als de rechter u in het gelijk stelt, heeft u een schadeclaim op uw schuldeiser. Immers, deze heeft de deurwaarder beslag laten leggen terwijl hij niets van u te vorderen had!

Een vonnis: executoriaal beslag

Als de rechter een vonnis heeft uitgesproken en u heeft verloren, dan mag de gerechtsdeurwaarder executoriaal beslag leggen. Dit tenzij u uiteraard betaalt. Executoriaal beslag houdt in dat hij alles wat op dat moment op uw bankrekening staat mag innen, en uw spullen openbaar mag verkopen. U kunt dit soms voorkomen door alsnog een betalingsregeling voor te stellen, en, heel belangrijk, u daaraan te houden!

Schuldsanering

Ziet u geen enkele mogelijkheid om te betalen, dan kunt u zich wenden tot de Wet Schuldsanering Natuurlijke Personen oftewel WSNP. Informatie hierover kunt u krijgen bij de rechtbank of bij uw gemeente.

Aandachtspunten

• communiceer schriftelijk, per e-mail of brief. Neemt u toch liever eerst telefonisch contact op? Bevestig dan schriftelijk hetgeen u en de andere partij gezegd heeft en de afspraken die gemaakt zijn;
• houd een logboek bij. Noteer op welke datum en op welk tijdstip u met wie gesproken heeft, vraag ook altijd naar de volledige naam van de medewerker;
• bewaar een kopie van alle correspondentie die u verstuurd heeft, maak altijd een kopie nadat u de brief heeft ondertekend.