Is beleggen in goud wel zo verstandig?

De vraag of beleggen in goud verstandig is, kan niet eenvoudig worden beantwoord. Feit is dat goud in tegenstelling tot sommige andere valuta's, in het verleden nooit helemaal waardeloos werd. Dat komt deels doordat de goudreserves in de wereld beperkt zijn en het edelmetaal altijd een zekere materiaalwaarde behoudt. Papiergeld daarentegen, kunnen centrale banken zoveel drukken als ze willen. Daar staat tegenover dat de goudprijs voortdurend in waarde stijgt en daalt. In het jaar 2013 bijvoorbeeld, fluctueerde goud tussen 1650 en 1200 dollar per ounce. Een verschil van pakweg 37 procent. Bovendien levert goud geen inkomsten in de vorm van rente of dividend op. Dat houdt in dat de opbrengst uitsluitend wordt bepaald door de stijging en daling van de goudprijs.

Goudprijs: goud behoudt altijd waarde

Goud was altijd een garantie voor stabiliteit en waardebehoud. Tot in de jaren 70 van de vorige eeuw bijvoorbeeld, kon elke Amerikaanse dollar tegen een vaste wisselkoers worden omgeruild tegen goud. Deze als “gouden standaard” bekend staande afspraak, werd in 1944 vastgelegd in de overeenkomst van Bretton Woods en gold tientallen jaren als basis voor een goed functionerend monetair systeem in de voornaamste industrielanden. Vanaf het moment dat de afspraak verviel, heeft de prijs van goud sterk gefluctueerd.

Hoe werkt beleggen in goud?

In principe zijn er twee soorten beleggers in goud:

• speculatieve beleggers die hopen dat de prijs van goud zo hoog mogelijk stijgt.
• en beleggers die hopen op waardebehoud van hun in goud belegd vermogen als een grote crisis het economische en financiële systeem zou treffen.

Beide kampen bedienen zich doorgaans van verschillende mogelijkheden om in goud te beleggen. Beleggers, die goud voornamelijk zien als een veilige haven, geven er de voorkeur aan om goud te kopen in de vorm van goudstaven en gouden munten, en nemen de hoge kosten van dergelijke aankopen op de koop toe. Speculatieve beleggers nemen vaak hun toevlucht tot waardepapier zoals goudcertificaten die op de beurs worden verhandeld.

Historische resultaten van beleggingen in goud

Om uit te maken of een belegging in goud verstandig is, moet u eerst enige fundamentele zaken weten over de samenstelling van de goudprijs. In principe zijn er twee factoren die een stijging of daling van de goudprijs beïnvloeden.

• op de eerste plaats is er de fysieke vraag naar goud. Vooral in India en China zijn gouden sieraden zeer in trek. Meer dan de helft van de goudvraag in de wereld is bedoeld voor gebruik in sieraden.
• een andere bepalende factor voor de goudprijs is speculatie op de kapitaalmarkten. Met die speculatie is ongeveer een derde van alle vraag naar goud gemoeid.

Speculeren op de goudprijs niet altijd verstandig

De prijs van goud schommelde erg in de loop der tijden. Een vergelijking tussen de goudprijs en de wereldwijd georiënteerde aandelenindex van MSCI World, is wat dat betreft een goede graadmeter. Voor de hand ligt dan wel gebruik van de netto-aandelenindex, wat betekent dat dividenden na aftrek van belastingen en kosten in de vergelijking worden meegenomen. Een vergelijking vanaf pakweg 1975 toont aan, dat speculeren op de goudprijs een zeer onzekere aangelegenheid is. Tussen 2001 en 2012 bijvoorbeeld, steeg de prijs voor een troy ounce (31,1 gram) van ongeveer 290 euro tot meer dan 1300 euro, bijna het vijfvoudige dus. Maar er waren ook langere perioden met verlies: zo boette goud van 1980 tot 1990 ongeveer de helft aan waarde in. Feit is dat beleggers vooral in tijden van sterk dalende aandelenmarkten hun toevlucht zochten tot goud. Tijdens dergelijk crises wordt niet zelden de geloofwaardigheid van het monetaire systeem als geheel in twijfel getrokken. Goud wordt dan gezien als een veilige haven voor beleggers.

Ook zonder goud kan men financiële crises goed doorstaan

Doorgaans presteerde goud gedurende financiële crises vanaf pakweg 1975 beter dan aandelen. Vaak nam de goudprijs in crisissituaties zelfs aanzienlijk toe. Alleen tijdens de Russische financiële crisis van 1998 waren de verliezen van beide beleggingen vergelijkbaar. Hieruit kan worden geconcludeerd dat goud ​​zijn reputatie als veilige haven in crisissituaties meer dan waarmaakt. In dergelijke situaties is goud een goede manier om de waarde van uw vermogen in ieder geval voor een deel in stand te houden. Vergelijking met de aandelenindex MSCI World toont echter ook aan dat de aandelenmarkten in het verleden steeds weer herstelden na dieptepunten. Anders gezegd: beleggers waren op langere termijn bezien ook zonder goud goed door de crisis gekomen.

De betekenis van goud in een beleggingsportefeuille

Als u zich zorgen maakt dat uw vermogen in een toekomstige financiële crisis grote verliezen lijdt, kan het verstandig zijn om in uw aandelenportefeuille een zekere hoeveelheid goud “bij te mengen”. Maar hoe groot zo’n bijmenging moet zijn, is onder beurskenners vaak een punt van discussie. De meningen zijn wat dat betreft verdeeld en variëren van 5 tot 25 procent van het vermogen. Als u een middenweg wil aanhouden is een aandeel van maximaal 10 procent zeker zinvol. Belangrijk is ook dat u zelf altijd toegang tot het goud houdt: koop dus bij voorkeur goudstaven of gouden munten.

Fouten bij aankoop van goud

Bij beleggers spelen emoties vaak een grote rol als het gaat om aankopen van goud. Dit leidt niet zelden tot fouten die achteraf behoorlijke verliezen kunnen veroorzaken. Een aantal van de meest voorkomende valkuilen die u moet vermijden:

• Paniekaankopen zijn duur. Tijdens financiële crises is de vraag naar goud groot. Ter illustratie: supermarkten zoals Lidl sprongen in het verleden in op beurscrashes en boden naast de dagelijkse levensbehoeften ook gouden munten in het assortiment aan. Vaak echter zijn dergelijke producten te duur of niet geschikt om later weer te verhandelen;
• Ook bestaat het risico dat de goudkoorts op hectische beursmomenten op het punt staat om weer om te slaan en er een correctie plaatsvindt van de al sterk gestegen goudprijs. Het is daarom verstandig om juist in rustige tijden al de afweging te maken of goud deel uit moet maken van uw portefeuille.

Gouden sieraden zijn geen verstandige belegging

Een aanzienlijk deel van het goud dat gedolven wordt, wordt gebruikt voor het maken van sieraden. Besef echter dat gouden ringen en gouden kettingen geen verstandige belegging zijn. Want behalve de materiële waarde betaal je de soms fikse kosten voor de vervaardiging ervan, om over de hoge winstmarges voor juweliers nog maar niet te spreken. De materiële waarde van het metaal vertegenwoordigt doorgaans maar een fractie van de aankoopprijs.

Biedt goud bescherming tegen inflatie?

Goud wordt vaak aangeprezen als een effectieve bescherming tegen stijgende inflatie. Maar omdat goud een wereldwijd verhandeld product is en de goudprijs aan vele invloeden onderhevig is, wordt dat effect vaak teniet gedaan. De enige echte beschermende functie van goud bestaat uit de bescherming tegen waardeverlies tijdens wereldwijde financiële crises.