Beleggen: hoe werkt een optie?

Opties zijn zeer interessante beleggingsinstrumenten. Door te beleggen in opties kan je uiteraard winst maken wanneer de koersen van aandelen stijgen, maar met de juiste strategie kan je ook winst behalen wanneer de koersen gelijk blijven of zelfs dalen. Met opties kan je spectaculaire winsten behalen, maar je kan ook enorme verliezen lijden. Het is dus goed om te weten waar je aan begint voordat je gaat handelen in opties.

Wat zijn opties?

Een optie geeft je het recht, maar niet de plicht, om het onderliggende instrument voor een vooraf afgesproken prijs te kopen of verkopen.

De uitoefenprijs

Een belangrijke eigenschap van een optie is de uitoefenprijs, 70 euro in het bovenstaande voorbeeld van Heineken. Er zijn opties van verschillende uitoefenprijzen beschikbaar. Hoe verder de uitoefenprijs onder de huidige prijs ligt, hoe duurder de optie, want de kans is groot dat het aandeel dan met winst kan worden verkocht. Andersom geldt ook dat de prijs van de optie lager is, naarmate de uitoefenprijs verder boven de huidige aandeelkoers ligt. De koers moet ten slotte eerst flink stijgen voordat deze optie winst op kan leveren.

De expiratiedatum

In tegenstelling tot een aandeel, heeft een optie een einddatum, de expiratiedatum. Na deze datum kan de optie niet meer uitgeoefend worden. Dit is een zeer belangrijke eigenschap van een optie. Heeft de optie op deze datum nog niet de koers bereikt die nodig was om winst te behalen, dan ben je dus je inleg kwijt. In het bovenstaande voorbeeld van Heineken is te zien dat de koers van het aandeel minstens boven de 72 euro moet komen om winst te maken. Als de koers op de expiratiedatum nog steeds 70 euro is, dan heb je 2 euro verlies gemaakt. Dit geeft duidelijk het risico van opties aan. Je hebt maar beperkt de tijd om je winst te behalen en anders is het automatisch verlies.

Call of put?

Het voorbeeld van Heineken dat hierboven is gegeven is een voorbeeld van een call optie: het recht om het aandeel voor de vooraf afgesproken uitoefenprijs te kopen. Maar het omgekeerde is ook mogelijk: een optie die je het recht geeft om het aandeel voor de vooraf afgesproken uitoefenprijs te verkopen. Dit wordt een put optie genoemd. Bij een put optie maak je juist winst wanneer de koers daalt. Je koopt ten slotte het recht om een aandeel voor een vooraf afgesproken prijs te verkopen. Wanneer de koers naar 65 euro zakt en je hebt een put optie met een uitoefenprijs van 70 euro, dan mag je de aandelen voor 70 euro verkopen, die je zelf op dat moment voor 65 euro kunt inkopen. Uiteraard betaal je ook weer een prijs voor de optie zelf.

Een optie kopen of schrijven

Hierboven staat beschreven hoe het werkt als je een optie koopt. Je kan ook een optie schrijven. Het schrijven van een optie wordt ook wel verkopen genoemd. Maar in tegenstelling tot wat verkopen suggereert hoeft een optie niet in je bezit te zijn om hem te kunnen schrijven. Wanneer je een optie schrijft sta je als het ware aan de andere kant van de transactie. Wanneer iemand een call optie koopt, dan koopt hij het recht om een aandeel voor de uitoefenprijs te mogen kopen. Wanneer iemand diezelfde call optie schrijft, dan is hij verplicht om het aandeel voor de afgesproken prijs te leveren, wanneer de koper van de optie die optie uitoefent. In ruil daarvoor krijg je wel een premie.


Ook een put optie kan je schrijven. Ook hiervoor ontvang je wat de koper voor de optie betaalt als premie. Wanneer je een put optie schrijft maak je juist winst wanneer de koers van het aandeel stijgt. Wanneer de koers van het aandeel daalt maak je verlies. Dit verlies is niet onbeperkt, zoals bij het schrijven van een call optie, want de koers van een aandeel kan niet lager worden dan 0 euro. Maar wanneer de koers van een aandeel flink daalt kan het verlies alsnog gigantisch zijn. Het schrijven van een put optie is dus ook zeer risicovol.

Handel in opties

Opties zijn zelf ook beursgenoteerde instrumenten. De koersen zijn bijvoorbeeld te vinden op websites zoals www.iex.nl en finance.yahoo.com. Je hoeft dus niet de optie uit te oefenen om winst te maken, maar je kan een optie ook weer met winst verhandelen wanneer de koers van de optie stijgt. Of je kan een optie verhandelen om je verlies te beperken. De koers van de optie hangt van een aantal verschillende dingen af, zoals de koers van de onderliggende waarde op dat moment en de tijd tot de expiratiedatum, maar ook van bijvoorbeeld het beurssentiment. Het grootste deel van de winsten en verliezen met opties worden via de handel bereikt. Maar een klein deel van de opties wordt daadwerkelijke uitgeoefend.