Tweetrapstestament uitgewerkt in een voorbeeld

Met de tweetrapstestament kunt u na overlijden van uw partner geld besparen aan erfbelasting, maar het testament heeft ook nadelen.
Na overlijden van één van de partners binnen een huwelijk (en bepaalde andere samenlevingsvormen), gaat de nalatenschap van de overledene naar de erfgenamen. In de meeste gevallen zal dat de partner zijn en de kinderen van de overledene. Het is tegenwoordig wettelijk geregeld dat de langstlevende ouder de beschikking houdt over de nalatenschap dat naar de kinderen is gegaan. Er moet echter wel afgerekend worden met de Belastingdienst. De langstlevende is verplicht om ook af te rekenen over het erfdeel van de kinderen, dit terwijl de kinderen niet de beschikking krijgen over de bezittingen. Dit kan voorkomen worden met een tweetrapstestament.

Wat is een tweetrapstestament?

Deze testament wordt gebruikt om erfbelasting te besparen bij het overlijden van één van de partners. De langstlevende partner wordt in dit testament de enige erfgenaam onder de ontbindende voorwaarden. De kinderen worden in het testament als erfgenaam benoemd onder een opschortende voorwaarde. De opschortende voorwaarde is het overlijden van de langstlevende partner. Na overlijden van de langstlevende verkrijgen de kinderen de beschikking over het restende erfenis.

Waarom een tweetrapstestament afsluiten?

Door deze constructie kan worden voorkomen dat de langstlevende partner na overlijden van de partner erfbelasting moet betalen over het erfdeel van de kinderen. Een dergelijke constructie is voornamelijk aan te raden als het vermogen niet in contant geld aanwezig is, maar het zit bijvoorbeeld in de eigen woning.

Voorbeeld overlijden zonder een tweetrapstestament

Man en vrouw zijn gehuwd in gemeenschap van goederen en hebben twee jonge kinderen. Hun gezamenlijk vermogen bedraagt €360.000, bestaande uit een hypotheekvrije woning van €340.000 en spaargeld van €20.000. De man komt te overlijden. De helft van de bezittingen valt in de nalatenschap van de man. Hij had geen testament opgemaakt, dus geldt de wettelijke regeling. Zijn nalatenschap bedraagt €180.000. De overgebleven partner en de twee kinderen erven in gelijke delen. Ieder heeft dus een erfdeel van €60.000.

Uitgaande van afgeronde bedragen heeft de vrouw een vrijstelling voor de erfbelasting van €600.000, en de kinderen van €19.000. De vrouw moet aan de Belastingdienst aan erfbelasting betalen:
€60.000 - €19.000 = €41.000 x 10 procent erfbelasting = €4.100 per kind

Voorbeeld overlijden met een tweetrapstestament

In dit voorbeeld gaan wij uit van dezelfde gegevens als in het eerste voorbeeld. Het enige verschil is dat de ouders voor het overlijden een tweetrapstestament hebben opgemaakt. Van het volledige bedrag is de vrouw de erfgenaam. De verkrijging valt volledig binnen de vrijstelling, dus hoeft er geen erfbelasting voldaan worden.

Wat zijn de nadelen van een tweetrapstestament?

De afrekening met de Belastingdienst wordt als het ware doorgeschoven naar het moment dat de langstlevende ook komt te overlijden. Het nadeel is dat de kinderen nu meer erfbelasting moeten betalen in vergelijking met de situatie dat er afgerekend was met de Belastingdienst bij het eerste overlijden. Het tarief van de erfbelasting is progressief opgebouwd, waardoor er mogelijk over een deel van de verkrijging meer belasting betaald moet worden. De heffing loopt namelijk op tot 20 procent.