De wettelijk verschillen tussen samenwonen en trouwen

Soms weten mensen niet zo goed wat het beste voor hen is als het om wettelijke zaken gaat: trouwen, een samenlevingsovereenkomst of een geregistreerd partnerschap en samenwonen. Wat kun je nu beter doen: samenwonen of trouwen? Of beter gezegd: in welke situaties is het beter om te trouwen en in welke samenwonen? In dit artikel worden de juridische verschillen uitgelegd.

De verschillen tussen trouwen en samenwonen

• Mensen die samenwonen, hebben wettelijk zelf hun eigen bezittingen en schulden. Die zijn dus niet van hen gezamenlijk. Als een stel trouwt worden alle bezittingen en schulden wel van beide, tenzij er huwelijkse voorwaarden zijn opgesteld.
• Ouders die niet getrouwd zijn hebben ook een andere positie dan ouders die wel getrouwd zijn. Er is pas een familierechtelijke verhouding tussen kind en vader als de vader het kind heeft erkend. Daardoor kan het kind de achternaam van de vader ook krijgen en erft hij ook van zijn vader.
• Ouders die getrouwd zijn hebben zonder dat ze daar verder iets voor hoeven te doen het ouderlijk gezag over het kind. Ongehuwde ouders hebben dat niet en moeten bij de rechtbank een verzoek indienen om dat gezamenlijke ouderlijke gezag beide te krijgen. Met dit gezag kan ook de vader beslissingen nemen over de opvoeding en verzorging van het kind. Bovendien kan hij dan rechtshandelingen verrichten voor het kind. Zo kan hij dan een handtekening voor het kind zetten. Dat kan niet als hij niet ook dat ouderlijke gezag heeft.

Samenwonen of trouwen en erven

Mensen die samenwonen zijn volgens de wet niet elkaars erfgenamen. De familie gaat in dat geval voor. Om dit te voorkomen kunnen samenwonenden testamenten op elkaar afsluiten.
Mensen die getrouwd zijn erven volgens de wet automatisch van elkaar.

Hoeveel erfbelasting bij samenwonen en testament?

Als bij ongehuwde samenwonende mensen één van de beide partners overlijdt, moet er in een testament zijn vastgelegd dat beide elkaar benoemen tot erfgenaam.

1. Staat het stel minimaal zes maanden op hetzelfde adres ingeschreven en hebben ze een notariële samenlevingsovereenkomst afgesloten dan erft de overgebleven partner tot een maximum van 600.000 euro belastingvrij. Over de 118.000 euro die daarboven nog vrij zou vallen moet dan 10 procent erfbelasting worden betaald.
2. Is er nog meer geld dan moet daarover 20 procent erfbelasting worden betaald.
3. Wordt niet voldaan aan het samen om één adres wonen voor minimaal een half jaar en is er geen notariële samenlevingsovereenkomst dan is de vrijstelling maar beperkt tot 2000 euro.
4. Erft de betrokkene meer dan 2000 euro dan moet over dat geld 30 tot 40 procent erfbelasting worden betaald.
5. Wel is er één uitzondering: Als de beide partner gedurende ten minste vijf kalenderjaren een gezamenlijke huishouding voeren dan is er geen samenlevingsovereenkomst nodig om in aanmerking te komen voor de belastingvrijstelling van 600.000 euro.

Is een samenlevingsovereenkomst voldoende om zaken voor mensen die samenwonen te regelen?

Mensen die alles gemeenschappelijk hebben kunnen volstaan met een samenlevingsovereenkomst. Wie de ander goed wil achterlaten en ook privézaken heeft die hij de ander wil nalaten doet er goed aan een testament op te stellen. Ook is het opstellen van een testament wettelijk gezien belangrijk als er kinderen zijn.

Wat is een testament?

Een testament is een akte die door de notaris wordt opgesteld. Er wordt in vastgelegd wat er met de nalatenschap van iemand moet gebeuren. De nalatenschap zijn alle bezittingen en schulden van iemand die is overleden. Iedere persoon kan zijn bezittingen nalaten aan wie hij dat wil. Dit kunnen dus andere personen dan de familie zijn, maar ook een goed doel. Kinderen kunnen overigens wel onterfd worden, maar zelfs in dat geval hebben zij nog altijd wel recht op een bepaald deel van de erfenis.