Individueel keuzebudget (IKB) belastingvrij in 2020 en 2021?

Het individueel keuzebudget (IKB) bestaat in sommige sectoren (gemeenten cao bijvoorbeeld) al een paar jaar en bestaat sinds 1 januari 2020 bij de Rijksambtenaren. De werknemer bepaalt in overleg met de werkgever waaraan het individueel keuzebudget wordt besteed. Bij een slimme aanpak kan de uitbetaling voor een deel belastingvrij zijn, doet u niets, dan wordt alles in december uitbetaald en fiscaal belast. Dat kan dan in 2020 en 2021 een dure uitbetaling zijn, uw inkomen neemt toe, de toeslagen worden lager en wat u aan belasting moet betalen gaat omhoog.

Gevolgen Individueel keuzebudget IKB

• Samenstelling IKB-budget
• Uitbetaling van het individueel keuzebudget in 2020 en 2021
• Doel van het individueel keuzebudget
• De besteding van het budget
• Wat zijn de fiscaal vriendelijke doelen?
• Moraal van het verhaal voor wie belastingvrij inkomen wil

Samenstelling IKB-budget

Het IKB-budget is opgebouwd uit een aantal posten:

• De vakantietoeslag (vakantiegeld), dat is 8% over het feitelijk verdiende salaris.
• De eindejaarsuitkering.
• De waarde van het bovenwettelijk verlof.

Voor een Rijksambtenaar gaat het in 2020 om 16,37% van het salaris. Per sector kan dit percentage hoger of lager zijn, afhankelijk van de cao die is afgesloten. Dit potje ligt dan voor iedere werknemer in de betreffende sector klaar.

Uitbetaling van het individueel keuzebudget in 2020 en 2021

Doet een werknemer niets, dan wordt het budget van 2020 in december 2020 uitbetaald en het budget 2021 in december 2021. In die gevallen wordt het budget volledig tot het belastbare inkomen gerekend en volledig fiscaal belast. Samen met het in 2019 opgebouwde vakantiegeld dat in mei 2020 werd uitbetaald en de eindejaarsuitkering 2019 dat mogelijk in 2020 tot uitbetaling leidde, kan het geheel tot een fors hoger inkomen leiden en dus tot een belastingtegenvaller:

• Een hoger loon betekent in de meeste gevallen meer belasting betalen.
• U kunt te veel aan heffingskortingen hebben ontvangen.
• Als u fiscale toeslagen ontvangt (zorgtoeslag of huurtoeslag bijvoorbeeld), kan het inkomen in 2020 (mogelijk ook in 2021) een stuk hoger blijken te zijn dan waarmee u in het begin van het jaar rekening had gehouden.

Doel van het individueel keuzebudget

Met het doel van het IKB-budget is niet veel mis: u krijgt als werknemer meer keuzevrijheden. U hoeft het in 2020 opgebouwde vakantiegeld niet per se in mei uit te laten betalen, maar kunt dat ook gewoon maandelijks doen of opsparen tot eind 2020. U kunt het budget ook voor fiscaal vriendelijke doelen besteden en zo juist minder inkomstenbelasting gaan betalen. U kunt verlof inkopen en dit spaarverlof op een later moment volledig opnemen.

De besteding van het budget

Niets doen en het budget volledig laten uitbetalen, dat kan dus. Maandelijks een bedrag laten uitbetalen dat kan, als u dat op tijd aan de salarisadministratie laat weten. Maar er zijn ook fiscaal slimmere bestedingen waarvoor u kunt kiezen. Als u kiest voor die fiscaal vriendelijke doelen, dan wordt over het bedrag dat fiscaal vriendelijk is besteed geen belasting ingehouden. Wat er aan het einde van het jaar nog over is van het budget en wordt uitbetaald en wel fiscaal belast.

Wat zijn de fiscaal vriendelijke doelen?

De volgende fiscaal vriendelijke doelen zijn mogelijk:

• Afhankelijk van uw leeftijd kunt u een aantal extra verlofuren opkopen, IKB-uren genoemd. Een ambtenaar vanaf 60 jaar kan jaarlijks 50,5 verlofuren kopen (of naar rato als men niet een volledige werkweek heeft). Tot 45 jaar gaat het om 21,6 uren. Deze verlofuren hoeven niet direct te worden opgenomen maar kunnen worden opgespaard tot een spaarverlof van maximaal 1.800 uur.
• U kunt met een deel van het budget een fiets kopen (trapfiets, fiets met elektrische trapondersteuning, high speed e-bike, speed pedelec), plus accessoires (slot, fietscomputer, tassenhouder, regenpak). Het maximale bedrag dat voor de fiets beschikbaar is, is 750 euro (netto uit te betalen). Voorwaarde is dat u de fiets op meer dan de helft van uw reisdagen gebruikt voor het woon-werkverkeer.
• Of gebruik een deel van het IKB voor bedrijfsfitness. Het gaat dan om de daarvoor door de werkgever aangewezen plekken, het kan ook om een bedrijfsfitness zijn buiten het gebouw van de werkgever, maar waarmee de werkgever een overeenkomst heeft gesloten.
• U mag een deel van uw IKB-budget inzetten voor de betaalde vakbondscontributie.
• Als u minimaal een dag per week thuis werkt en heeft hiervoor schriftelijke afspraken hebt gemaakt in een telewerkovereenkomst, dan mag u eenmaal per vijf kalenderjaren maximaal een bedrag van 1.815 euro van het IKB-budget gebruiken voor het inrichten van een telewerkruimte.
• Een beroepsgerichte opleiding volgen die niet door de werkgever wordt vergoed kan ook via het individueel keuzebudget worden betaald. Dat geldt ook voor vakliteratuur.
• Woon werkverkeer. Hebt u een mobillteitskaart en wilt u die opwaarderen (van 2e naar 1e klasse bijvoorbeeld) dan kan dit vanuit het individueel keuzebudget. Wilt u een aanvullende belastingvrije vergoeding woon-werkverkeer, dan behoort dat ook tot de mogelijkheden.

Moraal van het verhaal voor wie belastingvrij inkomen wil

De moraal is dat als u niets doet, het keuzebudget aan het einde van het jaar wordt uitbetaald en dat u daar een (hoge) belasting over betaalt. Maar u kunt ook kiezen voor slimmere oplossingen en een deel van het budget benutten voor fiscaal vriendelijke doelen. In dat geval wordt het bedrag dat daarmee gemoeid is netto uitbetaald, belastingvrij dus. Ook wie met zijn inkomen voor een fiscale toeslag net op het randje zit van wel of geen fiscale toeslag, doet er goed aan om te bekijken welk deel op tijd belastingvrij uit het IKB-budget kan worden gehaald om zo toch nog maximaal voor de toeslagen in aanmerking te kunnen komen en niet verplicht te zijn om in 2020 of 2021 alle toeslagen terug te moeten betalen.Tot slot is 2020 fiscaal gezien een extra aandachtsjaar. U ontving in 2020 al het vakantiegeld en mogelijk de eindejaarsuitkering die in 2019 werden opgebouwd en daar komen in 2020 nog eens forse bedragen bij waarover belasting moet worden betaald. Daar ligt een forse fiscale tegenvaller op de loer.