Geld lenen aan vrienden

Graag helpen we goede vrienden met een lening uit de brand. Maar als het tijd is om het geld terug te betalen, wordt menige vriendschap op de proef gesteld. Vaak houdt bij geld de vriendschap op! Daarom is het goed om een aantal regels in acht te nemen als we geld lenen aan vrienden. Voor de bewijslast achteraf is het verstandig om een lening altijd schriftelijk vast te leggen. Laat ten minste een kwitantie ondertekenen.

Is een schriftelijke kredietovereenkomst noodzakelijk?

Stel u wilt uw vriend of partner een lening van € 30.000 geven voor een nieuwe auto. U weet zeker dat hij u in ieder geval het geld zal terugbetalen. Moet u desondanks iets schriftelijk vastleggen?

Kwitantie beter dan mondelinge overeenkomst

Niemand kan u dwingen om een kredietovereenkomst of een kwitantie te laten ondertekenen. Een mondelinge overeenkomst is even geldig als een schriftelijke. Maar zonder bewijsstukken zult u problemen hebben om uw vordering wettelijk af te dwingen als uw partner onverhoopt toch niet betaalt. Daarom: ook al is het vertrouwen nog zo groot, leg een leenovereenkomst altijd schriftelijk vast. Vertrouwen is goed, een schriftelijk contract is beter!

Wat moet u in een kredietovereenkomst opnemen?

Leg in een leenovereenkomst alle belangrijke punten vast. Daartoe behoren onder meer:

• het bedrag van de lening;
• de rente;
• of de terugbetaling in termijnen of in een keer gebeurt;
• een opzegtermijn.

Voor het geval de aflossingen niet op tijd betaald worden of wellicht helemaal achterwege blijven, kunt u het beste een clausule opnemen die voorziet in een voortijdige beëindiging van de gehele lening.

U kunt in de kredietovereenkomst een bepaalde looptijd opnemen of een tijdsaanduiding achterwege laten. Laat uw partner bij het overhandigen van het geld wel een ontvangstbewijs ondertekenen.

Als u het geld via de bank overmaakt:

• bewaar dan een print van die overboeking samen met de leenovereenkomst;
• vermeld bij de overboeking in de omschrijving als betaalreden “lening".

Als de lening conform overeenkomst of door eerdere opzegging opeisbaar wordt en de schuldenaar niet betaalt, dan kunt hem een uiterste termijn voor terugbetaling stellen. U kunt echter ook direct een procedure starten en een vertragingsrente claimen. Maar zonder contract en ontvangstbewijs, zal het dan moeilijk worden om de vordering af te dwingen.

Rente en aflossing

De praktijk wijst dagelijks weer uit hoe belangrijk het is om een zo nauwkeurig mogelijk geformuleerde kredietovereenkomst op te stellen. Daarbij verplicht de geldschieter zich contractueel om een geldbedrag over te dragen aan de kredietnemer. In ruil daarvoor gaat deze akkoord met terugbetaling. Over de volgende punten moet men vooraf nadenken en ze contractueel vastleggen.

Rente: er is alleen dan rente verschuldigd als men dat uitdrukkelijk is overeengekomen. Zonder een contractuele overeenkomst is een onderhandse lening zonder rente.

In de regel wordt de rente per jaar berekend. We spreken van een faire rente als zich die bevindt tussen de rente voor spaarrekeningen en die voor variabele hypotheken (dus ongeveer 1 tot 1,5% boven de rentevergoeding voor spaarrekeningen).
Nadrukkelijk moet worden bepaald wanneer de rente betaalbaar is. Niet toegestaan is samengestelde interest waarbij de overeengekomen rente aan het bedrag van de lening wordt toegevoegd en zo eveneens renteplichtig wordt.

Terugbetaling
Het beste geeft men duidelijk aan wanneer de lening moet worden terugbetaald. Indien partijen in dit opzicht niets zijn overeengekomen, heeft de geldschieter het recht om het volledige bedrag van de lening inclusief alle verschuldigde renten op elk gewenst moment terug te verlangen, een en ander binnen zes weken vanaf de eerste aanzegging.

De aflossingstermijnen: ook de terugbetaling in termijnen moet goed geregeld worden, bij voorkeur schriftelijk. Als betalingen niet regelmatig plaatsvinden, heb je op die manier het snelst in de gaten wanneer de schuldenaar het geld ontbreekt, en kan je daarop passend reageren. In ieder geval moet men de hoogte van de termijnbedragen vermelden en wanneer ze opeisbaar worden. Bijvoorbeeld: "De lening wordt terugbetaald in 120 maandelijkse termijnen van 300 euro per de eerste van de maand, ingaande op 1 oktober 2019.

Mogelijkheid tot opzegging: voor het geval de geldlener met zijn terugbetalingen in gebreke blijft, moet men een bepaling opnemen dat dan de gehele lening opeisbaar wordt. Anders kan men hem voor de betrokken betalingen niet aanmanen. Men zou e.e.a. bijvoorbeeld als volgt kunnen formuleren: "Als de geldnemer met een betaling meer dan 30 dagen achterstallig is, kan de gehele lening onmiddellijk opeisbaar worden gesteld".

Kredietwaardigheid controleren

Voordat u iemand een lening verstrekt, moet u de kredietwaardigheid van de geldnemer controleren. Het is natuurlijk een voordeel als men de persoon en zijn financiële situatie goed kent en weet dat men hem/haar kan vertrouwen. Maar zelfs dan is voorzichtigheid geboden.

Geen kredietovereenkomst?

Als u uw geld al heeft uitgeleend zonder een schriftelijk contract en de schuldenaar maakt geen aanstalten om terug te betalen, moet u proberen om alsnog een schriftelijke bevestiging van hem te krijgen. Zo heeft u betere kansen als het geschil eindigt in de rechtszaal. U zou hem een terugbetalingsvoorstel kunnen voorleggen en daarin bijvoorbeeld kunnen afzien van boeterente bij achterstallige termijnen. Als hij daarvan een kopie voor akkoord retourneert, geldt het voorstel als geaccepteerd.