Mogelijke hypotheekcrisis VS is niet ongevaarlijk

De woningmarkt in de VS is een belangrijke pijler in de wereldeconomie. Daarmee is het langzaam instorten van de hypotheekmarkt in de VS zeker niet zonder gevaren voor de economische groei wereldwijd. En toch zijn er steeds meer tekenen dat het niet goed zal aflopen. Al het optimisme van de banken en aandelenverkopers ten spijt zal de hypotheekcrisis de rest van de financiële wereld ook aantasten. De hypotheekrente kan wel zakken.

Internetbubbel

In reactie op de internetbubbel in 2000 heeft de Federal Reserve, de FED, een paar keer de rente verlaagd. De bedoeling hiervan was om de naschokken in de economie te dempen, en waar mogelijk de economie te stimuleren. Zo werd een nieuw monstrum geschapen, te weten de huizenbubbel. De Amerikanen konden zo niet alleen blijven lenen en kopen, maar het goedkope geld betekende ook een forse stimulans voor de huizenmarkt. Inmiddels is deze markt, waar jaren achtereen prijsstijgingen van meer dan 10% werden gerealiseerd, één van de belangrijkste peilers van de Amerikaanse economie en daarmee ook de wereldeconomie.

Subprime mortgage met veel risico

Niet alleen werd de huizenmarkt opgepompt door de lage rentes, maar het werd zelfs mogelijk om risicogroepen die anders nooit een redelijke hypotheek zouden hebben gekregen, toch leningen te verschaffen. En dan heb ik het over mensen die normaliter niet de lasten zouden kunnen dragen. Deze markt van risicovolle hypotheken, de subprime loans, werd nog verder aangeblazen met zogenaamde teaser loans. Dit zijn leningen waarvan in het begin de rente laag is. Na een bepaalde periode, een paar maanden soms, betaalt u het volle pond.

Rente loopt op

Was de rente in het begin nog laag, de korte rente zelfs 1%, inmiddels loopt de rente op en is de lange rente meer dan 5%. Hierdoor is opnieuw krediet opnemen vaak geen optie meer en kunnen steeds meer arme Amerikanen de aflossing en rente niet meer betalen. Gedwongen verkopen zijn aan de orde van de dag. Ook bij mensen die in een hoger segment dan de subprime markt zaten. Huizenprijzen komen op veel locaties in de VS verder onder druk te staan.

Hypotheekmarkt

De opbrengst van de verkopen is vaak onvoldoende om de volledige schuld aan de bank te kunnen betalen. Heel wat hypotheekbanken zijn of komen inmiddels in de problemen. Bekende voorbeelden zijn New Century en Accredited Home Lenders. Om een beeld te geven: hun waarde bedroeg samen enkele tientallen miljarden dollars, maar een dergelijke waarde kan snel verder verdampen. Niet voor niets maakte ABN AMRO begin 2007 bekend haar Amerikaanse hypotheekbedrijf te verkopen aan Citigroup. Net op tijd. Daarentegen kochten veel hedgefunds om hun rendement verder op te krikken met geleend geld veel risicovolle stukken op. Ook zakenbanken kochten er vele op, herbundelden ze en verkochten ze door aan derden.

Economie VS

Een aantal negatieve factoren doemt hier op:

1. Het rente-instrument wordt op de korte termijn steeds botter. Ook als de FED zal besluiten de rente te verlagen, zullen vooral de banken voorzichtiger worden met uitlenen van geld. De stimulerende uitwerking op de Amerikaanse economie wordt daarmee minder.
2. Het reële inkomen van de Amerikanen is de afgelopen jaren niet of nauwelijks gestegen. Spaarders zijn het zo wie zo niet, dus is de enige manier om de bestedingen toch op te voeren, een groeiend krediet. Tot voor kort leken de stijgende huizenprijzen voor een prima onderpand te zorgen, maar nu lijkt deze optie nagenoeg weg te vallen.
3. Als hypotheekverstrekkers in de VS verder omvallen, zal dat direct gevolgen hebben voor de Amerikaanse bankensector, de waarde van beurskoersen en de dollar. Hier ontrolt zich mogelijk een akelig domino-effect.
4. De overheidstekorten zijn zo groot dat stimulering van de economie ook geen optie lijkt.
5. Forse veranderingen in de huizenmarkt zullen direct gevolgen hebben voor de aanpalende bedrijven. Daarmee doel ik op een bedrijf als Home Depot, waar u ondermeer terecht kunt als u uw huis wilt opknappen.

Kortom zonder andere stimulerende acties, zullen zich, bij een instorten van de hypotheekmarkt, zeker verdere groeivertragingen in de VS voordoen.

Europa

Momenteel zit Europa in een opgaande conjunctuur, waardoor deze economie wel tegen een stootje lijkt te kunnen. Een vraag is wel of de banken buiten de VS, ook de Europese banken, niet te veel verwikkeld zijn in de Amerikaanse zorgen. Een vraag is ook hoe één en ander zal uitpakken voor de hedgefunds en de wereldwijde beurzen. In het negatieve scenario zit dit allemaal niet goed, met allerlei negatieve inkomens- en groeiscenario’s tot gevolg. Als men in de leidende wereldeconomie van de VS niest, wordt de wereldeconomie immers aardig verkouden.

Nederland

Toen in maart 2007 de hypotheekcrisis in de VS de voorpagina’s haalde, had dit meteen gevolgen voor de AEX, met ABN AMRO en de ING als grootste dalers. Ook Nederlandse pensioenfondsen hebben hun deelnemingen in de Amerikaanse hypotheekmarkt. Met andere woorden als het wereldwijd fout gaat, zal dat ook gelden voor Nederland. De Nederlandse Bank overigens liet in een kwartaalbericht weten de effecten en risico’s voor onze economie relatief beperkt te achten, maar stelt dat “Als de beleggers de risicoafweging verwerken in de prijzen, dan is het niet waarschijnlijk dat de onrust overslaat op de Nederlandse securitisatiemarkt”. Securitisatie is het proces waarbij portefeuilles hypothecaire leningen worden verpakt tot verhandelbare obligaties.

We zullen zien hoe het verder afloopt. U bent in ieder geval gewaarschuwd, want zodra ook de risico-aversie zijn intrede gaat doen, zijn de rapen gaar.

American Home Mortgage Corp

Op 31 juli 2007 ging ook hypotheekverstrekker American Home Mortgage Corp op Wallstreet vol onderuit op nieuws dat het niet aan hogere margin calls van haar kredietverstrekkers kan voldoen. Deze hypotheekverstrekker focust zich niet op de subprime sector, maar op hypotheken in de zogenaamde Alt-A zone. Dat wil zeggen tussen prime en subprime in. Dit kan de eerste grote klap worden buiten de subprime sector.

NIBC

Ook NIBC, u weet wel de zakenbank die zijn beursgang dit voorjaar uitstelde, meldt op 9 augustus 2007 grote verliezen op de hypotheekpakketten, en sluit verder verlies niet uit. BNP Paribas sluit vandaag drie hypotheekfondsen. NIBC gaat nu zelfs niet langer zelfstandig door, maar wordt overgenomen door de IJslandse Bank Kaupthing. In de VS komen steeds meer banken in de problemen. Faillissement dreigt inmiddels ook voor Countrywide Financial, een van de grootste hypotheekverschaffers in de Verenigde Staten, zo meldde analist Kenneth Bruce van zakenbank Merrill Lynch woensdag 15 augustus 2007.

Slot

Toch wel opvallend dat banken eerder meldden nauwelijks last van de hypotheekcrisis in de VS te hebben, terwijl nu plotseling (!) allerlei banken omvallen of verliezen melden. Sommige houden nog hun mond, omdat de verliezen worden gecompenseerd door winsten op andere beleggingen, maar hoe lang duurt het nog voordat de waarheid naar boven komt. Wie volgt? Zie ook het artikel hypotheekcrisis VS in beeld gebracht.