Regelmatig rood staan: een probleem.. of niet?

Opeens zijn ze er: rode cijfers op je bankrekening. Dat is nou eenmaal sneller gebeurd dan ooit, met al die verleidelijke reclames voor kleding, uitgaan, mobieltjes.. Wanneer wordt roodstaan echt een probleem, en hoe kom je er dan af? Ervaringen van 'roodstaanders' en tips van het budgetinstituut bij uitstek: NIBUD. Vroeger was het simpel: wilde je iets kopen, dan spaarde je tot je het geld had. Alles wat je kocht, kwam uit één overzichtelijk loonzakje, en je hield een huishoudboekje bij. Maar langzamerhand is daar een enorme verandering in gekomen. Aangemoedigd door banken, kredietmaatschappijen en winkelketens, consumeren we steeds vaker eerst, en betalen we later. Dat geeft instant plezier van je aankoop, en de zorgen.. .ach die komen later. Maar daar zit wel een keerzijde aan. Want steeds meer mensen verliezen de realiteit uit het oog in het zicht van al die verleidingen. Het BKR, dat alle uitstaande kredieten registreert, heeft de teller elk jaar fors hoger staan. Uit een enquete van de budgetvoorlichtings-organisatie NIBUD bleek dat een groot deel van de ondervraagden eerder rood stond, of nu ineens roodstond en vroeger nooit. Is onze betaalmoraal makkelijker geworden? Ongetwijfeld, maar ook speelt mee dat geldzaken stomweg steeds ingewikkelder worden, en het leven duurder.

Trend: roodstaan

Voorlichter Caroline Sodenkamp van het NIBUD signaleert, dat het een ‘trend’ is onder met name jongeren om wat meer rood te staan: ‘Dat tijdelijke roodstaan is ook niet zo erg. Als het probleem maar niet structureel wordt. Als je salaris binnenkomt en de rode cijfers zijn weg, is het niet schrikbarend. Maar is dat niet meer zo, dan moeten je alarmbellen gaan rinkelen. Zolang je krediet bij de bank niet wordt overschreden, worden rekeningen nog wel betaald. Maar op gegeven moment kan je krediet niet hoger, en worden je betalingsopdrachten gewoon niet meer uitgevoerd.’
Vaak hoef je in het beginstadium niet eens zulke drastische methodes te hanteren om uit de schulden te komen. Die ijzersterke waarheid, weet je wel: veel kleintjes maken één grote. Er zijn tal van tekenen dat we dat massaal beginnen door te krijgen. Bijvoorbeeld door wat minder royaal uit eten te gaan of wat minder alcohol te gebruiken als je uitgaat, of door koopgedrag qua kleding en vakanties aan te passen. Zo kun je al heel wat veranderen. Caroline Sodenkamp: ‘Als je ook maar een béétje rek hebt in de verhouding tussen je inkomsten en uitgaven, hoeft het helemaal niet zo pijnlijk te zijn om wat te bezuinigen.’

Alles op een rij

Met bezuinigen is het probleem nog niet aangepakt, dat je uitgavenpatroon steeds onoverzichtelijker wordt. Giro, bank, klantenpassen, creditcards, je kunt en mag bijna overal en altijd geld uitgeven - én roodstaan. Om overzicht te krijgen, is er maar één remedie: je zet je inkomsten en uitgaven in één keer op een rijtje. Hulpmiddel is bijvoorbeeld het Basisboek Budgetteren van het NIBUD. Rotklusje? Caroline Sodenkamp: ‘Tja, het is nooit echt leuk. Maar als het goed is, hoef je het maar één keer te doen, en dan heb je wel ongeveer door waar het grote gat in je uitgaven zit. Heel vaak blijkt dat je heel veel uitgeeft aan de telefoon, of idioot veel aan kleding.’ Veel gehoord is de verzuchting dat ‘het leven door al dat bezuinigen minder leuk wordt’. Maar tegenover de instant-kick van het kopen, staat de minstens net zo leuke kick van het ‘geld-is-macht-gevoel.’ Zelfs als je die té leuke nieuwe cabrio niet koopt, is het een heel fijn gevoel om te weten dat je het zo zou kunnen! Echt! En vergeet het spreekwoord niet: "The best things in life are free."

Sta ik echt zó rood?!

Stel, je hebt het wel érg bont gemaakt. De grootste vergissing die je kunt maken, is je in stilte schamen en het probleem negeren. Erger nog, je durft je post niet meer open te maken, en zakt langzaam verder weg in het schuldenmoeras. Terwijl problematisch roodstaan echt voor ‘genezing’ vatbaar is. Allereerst is er eerste hulp. Die bestaat eruit, om eventueel met bemiddeling van instanties als het Maatschappelijk Werk of andere instanties waar de gemeente adressen van heeft, tot afspraken te komen met grote schuldeisers. Ook de Gemeentelijke Kredietbank kan je helpen financiele problemen op te lossen. Niet iedereen staat erbij stil, dat schuldeisers vaak liever zeker weten dat jij per maand 100 Euro terugbetaalt, dan steeds een deurwaarder op je afsturen voor de volle mep. Caroline Sodenkamp: ‘Met woningbouwverenigingen, gemeentes en andere schuldeisers valt vaak te praten. Bel ze op en probeer iets te regelen. Houd je wel aan die afspraken, want anders ben je écht de pineut. Je bent echt geen sukkel als je in deze omstandigheden bent gekomen, maar wél als je geen oplossingen zoekt.’

Dus jij dacht dat je roodstond?

(Hollywood gaat failliet in het kwadraat)

• De cd’s van zangeres Toni Braxton leverden een geschatte 170 miljoen op en… toen ging ze failliet. Medelijden onnodig, enkele maanden erna volgde een recorddeal van 20 miljoen dollar.
• Rapper MC Hammer bezat 9,6 miljoen– maar daartegenover stond opeens 13,7 miljoen schuld. Waaronder: 110.000 voor een interior decorator, 100.000 aan de belastingdienst IRS en maar liefst 500.000 dollar advocatenkosten. Plus een lening bij een vriend van een half miljoen.
• Actrice Kim Basinger deed een dubbele financiele salto mortale: eerst kocht ze een stadje (!) dat failliet ging, toen wees ze enkele succesfilms af en deed de superflop ‘Boxing Helena’. Gevolg: faillissement.