Digitale betaalmiddelen en blockchain-technieken

Onder cryptovaluta verstaat men digitale betaalmiddelen, uitsluitend gebaseerd op software. Digitaal geld wordt geadministreerd in een wereldwijde en vrijwel fraudebestendige database, de blockchain. De bekendste digitale munt is de bitcoin. Elektronische versleuteling zorgt ervoor dat alleen eigenaren bij hun digitale munten (coins) kunnen komen. Hoewel de digitale munt pas bestaat vanaf 2008, gaan er miljarden in om. De groei leek eind 2017 nauwelijks nog af te remmen. Met de bitcoin als voornaamste digitale valuta, begon een nieuw tijdperk in betalingsverkeer. Het verspreidde zich snel over de hele wereld. Een betaalconcept zonder tussenkomst van banken en staatsinmenging. Een concept dat velen aanspreekt en nieuwsgierig maakt, maar dat ook critici kent.

Wat zijn bitcoins?

De bitcoin is een digitale valuta waarvan het idee in 2008 werd gepresenteerd. Bitcoins worden tijdens ingewikkelde computerprocessen gegenereerd. Dat kost veel tijd en rekenkracht. Op internetplatforms worden bitcoins verhandeld tegen klassieke valuta. Daarmee wordt een ​​monetair systeem mogelijk gemaakt dat onafhankelijk van staat en banken opereert. Een systeem dat transacties versnelt en kosten minimaliseert.

Kosten van financiële transacties zullen dalen

Door gebruik van bitcoins kunnen de kosten van sommige financiële transacties drastisch dalen. Ter illustratie: voor een buitenlandse overschrijving naar een land buiten de eurozone betaalt men bij een traditionele bank al snel een tweecijferig bedrag in euro’s. De vergoeding voor een bitcoin-transactie is aanzienlijk lager en kan doorgaans in centen worden uitgedrukt. Bovendien kost zo’n transactie meestal maar enige minuten, ongeacht hoe groot de geografische afstand tussen de twee rekeningen is.

Wat is blockchain?

Met de term blockchain is een decentrale database bedoeld. Elke deelnemer in dit blockchain-netwerk, wordt beschouwd als eigenaar van de complete database met inbegrip van alle informatiestrings. De blockchain kan men beschouwen als een soort openbaar register. Of als een digitaal rekeningafschrift voor transacties tussen computers. Het vormt de technologische basis voor cryptovaluta zoals de Bitcoin. De blockchaintechniek wordt als erg waardevol gezien omdat daarbij sprake is van transparante data-opslag verspreid over talloze computers.

Gebruik van blockchain-technologie bij digitale valuta

Digitale valuta worden 'peer-to-peer' verhandeld. Dat wil zeggen rechtstreeks tussen gebruikers zonder tussenkomst van banken. Dat wordt mogelijk gemaakt door het gebruik van de blockchain-technologie. Binnen het systeem worden alle transacties meerdere keren en decentraal opgeslagen. Ze zijn daarmee dus permanent traceerbaar. Dat zou trouwens niet alleen valutatransacties zonder aparte instantie mogelijk kunnen maken. Het zou ook gebruikt kunnen worden voor bijvoorbeeld onroerendgoedtransacties. De rol van de notaris wordt dan overgenomen door het blockchain-systeem.

Bitcoin maakt banken en toezichthouders overbodig

Bitcoins werken ook 'permissionless', zodat ze zonder toestemming van een technische toezichthouder kunnen worden gebruikt. Internetvaluta zijn ook 'trustless': beleggers hoeven niet op externe partijen zoals overheidsinstanties of centrale banken te bouwen, om bitcoins te kunnen gebruiken.

Nadeel: digitale valuta kennen heftige koersbewegingen

Hebben digitale valuta dan geen nadelen? Toch wel. Het grootste nadeel voor gebruikers is waarschijnlijk de grote volatiliteit. De beweeglijkheid van de koers dus. Hoe volatiel die koers op langere termijn is, laat een blik zien op de waarde-ontwikkeling van de Bitcoin vanaf pakweg 2013. Na een eerste piek van meer dan 1.200 dollar aan het eind van 2013, ging het voor bezitters van de Bitcoin vooral bergaf. De prijs steeg pas weer eind 2015, maar gaf ook hoge uitslagen naar beneden te zien. Vanaf 2016 explodeerde de koers, met eind 2017 een resultaat dat richting 14.000 dollar bewoog.

Harde kritiek van banken en overheden

Een ander probleem is dat bitcoins te maken hebben met harde kritiek van overheden, banken en regelgevers. Digitalisering is tegenwoordig een belangrijk onderwerp in de financiële sector. Iedereen praat over technische ontwikkelingen, innovatie en radicale omslag. Maar critici klagen er bijvoorbeeld over dat digitale valuta ook voor criminele doeleinden kunnen worden gebruikt vanwege de moeilijk te traceren betaalkanalen. En banken waarschuwen spaarders voor beleggingen in digitale valuta. De bitcoin is een speculatief object waarvan de waarde snel kan veranderen. De bitcoin is daarom geen geschikt medium om spaargelden in te beleggen. Voorstanders prediken vol vuur de voordelen ervan. En geleidelijk ontstaat er door de komst van digitale valuta een compleet nieuwe nijverheid. Twijfelaars daarentegen zien de fundamenten van het reguliere financiële systeem in gevaar komen.

Absoluut veilig zijn ook digitale valuta niet

Absolute veiligheid bestaat niet, zoals de kwetsbaarheid van digitale valuta's aantoont. Zo waren er in het verleden talloze aanvallen van hackers op grote sites van crypto-ruilbeurzen, zoals MtGox of BitFinex. En in december 2017 meldde NiceHash, een marktplaats voor virtuele munten als de bitcoin, dat er een overval had plaatsgevonden door hackers. Daarbij hebben gebruikers veel geld verloren. En voor beginnende nitcoin-gebruikers loert nog een ander gevaar: digitale munten, die weliswaar in terminologie lijken op de bitcoin, maar waarachter een frauduleus systeem steekt. Als bekendste daarvan gold het systeem ‘Onecoins’. Onecoins konden alleen worden gekocht via een centraal platform en opgeslagen op centrale servers. Gebruikers waren dan ook volledig uitgeleverd aan de beheerder daarvan.