Gevolgen renteverlaging Europese Centrale Bank (ECB)

De beleidsrente in Europa - bepaald door de Europese Centrale Bank (ECB) - staat eind 2015 enorm laag. Het lijkt erop dat door de zwakke economische groei en de lage inflatievooruitzichten de rente nog een tijdje laag zal blijven. Ook worden er monetaire stimuli ingezet om de economische motor weer op gang te krijgen. Europa zal de rente een hele tijd lager houden dan de Verenigde Staten. In de VS wordt namelijk meer groei opgetekend en zijn de werkloosheidcijfers op een aanvaardbaar niveau om een renteverhoging te kunnen doorvoeren. Een lage(re) rente heeft gevolgen voor de economie.

Waarom is er een lage(re) rente?

De lage rentes zijn het gevolg van het beleid van de Europese Centrale Bank (ECB), dat het geld bijna gratis weggeeft. Tegen heel goedkope voorwaarden kunnen banken geld lenen bij de ECB, om met dat geld goedkope kredieten te kunnen verschaffen aan bedrijven en consumenten. Door deze maatregelen moet immers de economische motor weer op gang komen. De beleidsrente zit sinds 2011 al in dalende lijn. Naast het verschaffen van kredieten wil de ECB met deze maatregelen ook het sparen ontraden, waardoor de mensen in Europa meer gaan consumeren. De economische groei in Europa viel eind 2014 terug naar het laagste peil in anderhalf jaar. Een situatie van deflatie of economische stagnatie heeft gevolgen voor de levensstandaard van Europeanen. Het is daarom dat de ECB in de loop van 2015 nog verder ingreep en de depositorente voor banken tot min 0,3 procent verlaagde eind 2015. Banken die dus geld bij de ECB uitzetten, moeten daar heel veel voor betalen.

Verschil tussen Europa en de Verenigde Staten

De Amerikaanse economie is er eind 2015 en begin 2016 duidelijk beter aan toe dan de Europese economie. Dit vertaalt zich ook in de besluitvorming van de Amerikaanse FED-voorzitter Janet Yellen, om de beleidsrente op te trekken. Sinds 16 december 2015 werd de rente met een kwart procent opgetrokken tot 0,50%, om geleidelijk stap voor stap naar een normaal renteniveau te evolueren, dat een gezonde economie moet aankunnen. Europa is eind 2015 nog helemaal niet klaar voor een rentestijging. De economische groei blijft er zwak, waardoor de rente wel eens tot in 2017 laag zou kunnen blijven. Dit is uiteraard geen exacte wetenschap en tussentijdse evaluaties van de economie moeten de ECB bijstaan voor een correct monetair beleid.

Vijf gevolgen van een lagere rente of een renteverlaging

Een renteverlaging - met als gevolg een lage rente - heeft uiteraard enkele gevolgen voor de economie. Zo zijn er gevolgen voor de aandelenkoersen, de hypotheekrentes, de wisselkoersen, de goudprijs en de spaarrentes.

Hogere koersen van aandelen

Door een lagere rente wordt het minder aantrekkelijk om cash te houden. Investeren in aandelen is dus een goed idee. Ook wordt het voor bedrijven gemakkelijker en goedkoper om geld te lenen, wat de winstmarge van deze bedrijven zal doen stijgen. Het gevolg is dat bij een daling van de beleidsrente de aandelenkoersen opveren. Deze daling zal niet onmiddellijk te merken zijn, maar historisch gezien komen lage rentestanden overeen met hoge waarderingen van aandelen en beursindices.

Lagere hypotheekrente

Een renteverlaging door een centrale bank zorgt voor een lagere hypotheekrente. De banken kunnen immers heel goedkoop geld lenen van de centrale bank, waardoor zij die goedkopere tarieven ook kunnen aanbieden aan de klanten. Consumenten profiteren van de lagere hypotheekrentes - als gevolg van de renteverlagingen door de centrale bank - om een gunstig hypothecair krediet af te sluiten met de bank. Mensen die een woonlening afbetalen, kunnen op deze manier lagere maandlasten verkrijgen. Lagere rentevoeten zijn ook het signaal om de rentevoet van je woonlening met je bank te herbekijken.

Stijging van de goudprijs
Door een lagere rente op cash vermogen wordt goud interessanter. Indien de rente op bankrekeningen afneemt, dan worden de kosten om goud aan te houden ook lager. Door de bijna nul rente op de spaarrekeningen, met als gevolg bijna geen rendement, is er geen enkele reden om goud van de hand te doen. Concreet zal de goudprijs in het algemeen na een rentedaling stijgen. Omgekeerd geldt echter ook dat de prijs van het goud daalt bij een stijgende beleidsrente. Een voorbeeld hiervan is de rentestijging van de FED in de periode 1980-1985 om het vertrouwen van de markt in de dollar terug te winnen. Goud werd toen gedumpt en de dollar werd sterker.

Lagere wisselkoersen

Door een verlaging van de rentes door de Europese Centrale Bank is het voor beleggingsfondsen minder gunstig om euro’s vast te houden. Er bestaat de mogelijkheid dat euro’s worden omgezet in andere valuta’s, waardoor de eurowaarde kan dalen. Na een rentebesluit door een centrale bank, zal bij een renteverlaging, de eigen munt ten aanzien van de vreemde munten dalen. Een lage eurowaarde heeft dan weer voordelen voor de export van een land. Landen als België en Nederland zijn grotendeels afhankelijk van de export voor het op gang houden van de economie.

Minder rente op spaarrekeningen

Een verlaging van de rente door de centrale bank betekent dat banken gemakkelijker geld kunnen lenen. Dit wil ook zeggen dat banken minder moeite zullen doen om spaargeld van klanten aan te trekken. Het gevolg is dat banken hun rente op spaartegoeden zullen doen dalen. Deze beslissing volgt niet onmiddellijk na een renteverlaging maar is vast en zeker iets waarover je geïnformeerd zal worden. Een lagere beleidsrente betekent op middellange termijn een verlaging van de rente op spaartegoeden.