Bijstandsuitkering aanvragen: voorwaarden en plichten

Als je geen inkomen hebt om van te leven kunnen de schulden zich opstapelen. Hierdoor kan je in grote financiële problemen komen. Een mogelijke tijdelijke oplossing voor jouw financiële situatie kan dan het aanvragen van een bijstandsuitkering zijn. Voor het recht op een bijstandsuitkering (Participatiewet) in Nederland gelden er voorwaarden en plichten. Voor wie is de uitkering toegankelijk? Wat zijn de rechten en plichten in de bijstand? En hoe werkt het aanvragen van een bijstandsuitkering?

Voor wie is de bijstandsuitkering bedoeld in Nederland?

De bijstandsuitkering is in Nederland bedoeld voor mensen die te weinig inkomen of vermogen hebben om van te leven. Met te weinig inkomen bedoelt de rijksoverheid een inkomen onder de bijstandsnorm per maand. Het is dus mogelijk dat de gemeente waarin je leeft jouw inkomen aanvult tot de bijstandsnorm indien jij of je gezin minder verdient. Wanneer jij of je gezin weer een hoger inkomen heeft dan de bijstandsnorm vervalt het recht op deze uitkering weer per direct.

Aanvragen

Bij het aanvragen van een bijstandsuitkering in Nederland is het belangrijk om de drie stappen te volgen van de overheid. Elke gemeente heeft daarnaast zijn eigen voorwaarden en verplichtingen. Zo is het bij het aanvragen van belang dat je een DigiD hebt om te kunnen aanmelden bij het UWV werkbedrijf. Inschrijven bij het UWV werkbedrijf is namelijk een van de voorwaarden waar aan moet worden voldaan. In veel gemeenten is er ook een verplichte zoektijd naar werk, of inspanningsperiode, van 28 dagen voordat je een uitkering kan ontvangen. In deze periode moet je verplicht zoeken naar werk of er mee bezig zijn geweest. Hierbij is het wel van belang dat je de aanvraag hebt gestart voor het krijgen van een bijstandsuitkering en bent ingeschreven bij het UWV werkbedrijf. Wil je meer informatie over het aanvragen van een bijstandsuitkering kijk dan op de website van werk.nl.

Rechten en plichten

Voor het behouden van een bijstandsuitkering gelden er natuurlijk plichten om de bijstandsnorm te kunnen ontvangen. Deze bijstandsnorm wordt elk jaar bepaald door de Rijksoverheid in Nederland op 1 januari en 1 juli. Het ontvangen van de bijstandsnorm is namelijk een recht voor mensen die aan de voorwaarden voldoen die worden gesteld aan de uitkering. Om recht te houden en blijven houden dienen er ook aan de plichten te worden voldaan. Indien er niet aan deze plichten wordt voldaan dan kan het recht op uitkering komen te vervallen of kan er een sanctie komen op de te ontvangen uitkering.

Rechten

Als je in de bijstand zit heb je recht op de bijstandsnorm die geldt voor jouw leeftijd en leefsituatie. Deze bijstandsnorm kent vier categorieën die de hoogte van je uitkering kunnen bepalen. De categorieën zijn:

• Gehuwd of samenwonend. Gehuwden of samenwonenden hebben samen in totaal recht op 100% van het minimumloon.
• Alleenstaande. Een alleenstaande heeft in totaal recht op 70% van het minimumloon.
• Alleenstaande ouder. Een alleenstaande ouder heeft in totaal recht op 70% van het minimumloon en extra kindgebonden budget.
• Jongeren (18 t/m 21 jaar). Dit is afhankelijk van de kinderbijslag.

Plichten

Om recht te krijgen en houden is het noodzakelijk om te voldoen aan de verplichtingen die de Rijksoverheid en de gemeente aan een bijstandsuitkering stellen. Dit kan per gemeente nog wel eens verschillen. Wil je meer weten over alle verplichtingen die er gesteld worden, dan kan je terecht op deze website van de Rijksoverheid.

Uitbetaling bijstandsuitkering (Participatiewet)

Bij het uitbetalen van de uitkering dien je er rekening mee te houden dat je bank meestal nog twee werkdagen nodig heeft om het te verwerken. Het is dus handig om bij twijfel eerst de bank te raadplegen voordat je de gemeente belt. De betaling kan al zijn verricht door de gemeente maar door de verwerkingstijd van je bank nog niet zichtbaar zijn op de bankrekening. Ontvangt je een bijstandsuitkering van de gemeente? De uitkering wordt dan maandelijks uitbetaald.

Tips voor in de bijstand

Het is goed mogelijk dat je door onvoorziene redenen in de bijstand bent terechtgekomen. In Nederland geldt een bijstandsnorm en het is niet voor iedereen even makkelijk om daar mee rond te komen. Vaak hebben mensen ook nog schulden die betaald moeten worden of zitten ze met hoge lasten. Hierbij wat tips die je kunnen helpen als je moet rondkomen op de bijstandsnorm.

Handige tips

• Let goed op de inkomsten en uitgaven die er per maand zijn. Het is belangrijk dat je volledig inzicht hebt over je financiële situatie.
• Let goed op aanbiedingen bij het boodschappen doen.
• Stop tijdelijk met dure abonnementen om niet verder in schulden te raken.
• Zoek online naar manieren om te besparen.
• Vraag om mogelijke schuldhulpverlening bij de gemeente.

Lees verder

• Hulp en tips voor mensen met een laag inkomen en schulden