Waarom bitcoins en andere cryptocoins zo controversieel zijn

Volgens de Britse krant The Telegraph is Bitcoin zowat de 'gevaarlijkste' munt ter wereld. Ze lijstten enkele argumenten op waarom de bitcoins zo gevaarlijk zouden zijn. Ook in andere media wordt er niet enkel bericht, maar vooral ook gewaarschuwd voor cryptocoins. Dit is een lijst met de belangrijkste argumenten die critici aandragen om te waarschuwen voor bitcoins en alternatieve coins; en hun tegenargumenten.

Inhoudsopgave

• Argumenten
• Tegenargumentatie
• Conclusie

Argumenten

Volatiele waarde

Bitcoins en andere cryptocurrencies zijn erg volatiel. Dat wil zeggen dat de waarde ontzettend snel kan stijgen of dalen. Op enkele uren of dagen kan de waarde tientallen of honderden keren toenemen, maar de waarde kan ook even snel weer verdwijnen. Die volatiliteit van de crypto-markten is volgens hen ook erg onvoorspelbaar. De volatiliteit van de waarde van (bit)coins wijst er volgens hen op dat dit een 'bubble'-markt is, die vroeg of laat tot een grote crash zal leiden.

Dark web

Bitcoins zou het bestaan van een dark web vergemakkelijken. Het dark web is een verzamelnaam voor alle internetactiviteit die weinig gereguleerd is. Op het dark web is het mogelijk om wapens of drugs te kopen of om grote hoeveelheden zwart geld wit te wassen. Bitcoins zou de voorkeur genieten van wapenhandelaars, drugdealers en zelfs huurmoordenaars.

Belastingen

In de begindagen van bitcoin en andere cryptocurrencies was één van de grote voordelen die veel mensen (of eerder investeerders met veel meer geld dan de gemiddelde mens) er in zagen het ontwijken van belastingen. Op quasi alle investeringen, zoals vastgoed of beleggingen, moet je belastingen betalen. Op je eventuele winst uit het handelen in bitcoins of andere cryptocurrencies is dat voorlopig nog niet het geval.

Hackers

Bitcoins en andere cryptocurrencies kunnen gestolen worden door hackers. Vooral bij onlinewallets is de kwetsbaarheid groot. Zo was er bijvoorbeeld de diefstal van vele dogecoins rond Kerstmis 2013 (waarop de dogecoin gemeenschap 'save dogemass' opzette om de slachtoffers te helpen). Bij offline wallets, waarbij je zelf backups kan bewaren van je portefeuille, is het risico op diefstal kleiner. Het risico op verlies neemt wel toe bij een offline wallet. Als je het data-bestand verliest en geen back-ups bezit ben je al je cryptocoins definitief kwijt, want er is geen centrale server waarop wordt bijgehouden wie hoeveel van een coin bezit. Zo ging het tragische verhaal van een jongeman dat eind 2013 de wereld rond ging. Hij zette zijn harde schijf bij het vuilnis... en besefte pas veel te laat dat daar nog bitcoins op stonden, die ondertussen miljoenen dollars waard zouden zijn, maar die hij dus nooit kan recupereren.

Tegenargumentatie

Volatiele waarde

De waarde van bitcoins en andere cryptocurrencies is inderdaad erg volatiel en moeilijk voorspelbaar. Bij veel geldeenheden is dit echter het geval. De waarde van de Amerikaanse dollar ten opzichte van de euro, of van de Yen ten opzichte van het Britse Pond kan ook plots fluctueren, als gevolg van een gebeurtenis in de wereld, een beslissing van een (centrale bank), een rating van S&P, een uitsprak van een politicus of grote beslissingen van internationale bedrijven. Het instorten van de Zimbabwaanse munt is een typisch voorbeeld. Tijdens het interbellum kelderde ook de waarde van de Duitse mark tot een absoluut dieptepunt.

De waarde van een munt is eerder een (sociaal- psychologisch gegeven dan een op economische wetten gestoelde waarheid. Een munt is maar zoveel waard als de mensen er geloof en vertrouwen in willen leggen. Een munt met een grote gemeenschap van actieve gebruikers, zoals de Lindencoins uit Second Life of de bitcoins, litecoins en dogecoins krijgt een waarde naarmate de munt meer ingeburgerd raakt.

Het risico op hyperinflatie of een enorme devaluatie van de munt om een andere reden is dus reëel bij bitcoins en altcoins, maar in se niet reëler dan dat risico is bij euro's en dollars. Alleen willen we (om psychologische redenen) niet erkennen dat euro's en dollars een risico inhouden, omdat we daar dagelijks mee (moeten) betalen. Het vergeten van dat risico doet het echter niet verdwijnen. Wanneer critici dus zeggen dat bitcoins of dogecoins gevaarlijk zijn omwille van de volatiliteit, vergeten ze dat de munteenheden die ze zelf dagelijks gebruiken ook een risico op volatiliteit bezitten.

De cryptocoins zouden een bubble zijn, die leidt tot een onvermijdelijke crash. Dit kan kloppen, de koersen zullen waanzinnig hard stijgen, en na een aantal jaren waarschijnlijk normaliseren. Net zoals dat gebeurt in elke markt: de huizenmarkt, de dotcom-bubble, etc. Investeren is risicovol, hoe dan ook. Dat is niet eigen aan cryptocoins en dus geen valabel argument om cryptocoins gevaarlijker te noemen dan andere betaalwijzen.

Dark web

Ook dit hangt samen met de waarde die individuen, dus ook criminelen, toekennen aan de munteenheid. Een crimineel wil, net zoals iedereen, betaald worden in iets van waarde. Iets waarmee die huur, eten, feesten en reizen kan betalen. Hoe meer cryptocoins aanvaard worden bij verschillende handelaars, hoe meer ook criminelen geïnteresseerd raken in cryptocoins en er best in uitbetaald willen worden.

Cryptocoins op zich stimuleren echter geen dark web. Criminelen drijven ook handel in dollars en euro's (wist je dat er op elk eurobiljet in omloop een kleine hoeveelheid cocaïne te vinden in?), maar dat maakt dollars en euro's op zich niet crimineel of geen middelen die criminaliteit vergemakkelijken. De misdaden die betaald worden met dollars en euro's, zoals in de grote internationale wapenhandel, zijn trouwens veel groter (misdaden tegen de mensheid, door regeringsleiders en dictators...) dan de misdaden die betaald worden in cryptocoins. Of toch voorlopig.

Belastingen

Bitcoins en andere cryptocurrencies zoals Litecoin of Dogecoin bevinden zich voorlopig in de meeste landen nog in een grijze zone van de fiscaliteit. Al hebben sommige landen, zoals Noorwegen en Duitsland, al aangekondigd dat er vermogenswinstbelasting betaald moet worden op winsten uit beleggingen in cryptocoins. In België en Nederland hinkt de wetgeving voorlopig nog achterop. Ook in de VS gaat de belastingdienst anticiperen op meer handel in cryptocurrencies.

Overheden en grote geïnstitutionaliseerde spelers op financiële markten, zoals grootbanken en investeringsfondsen, weten momenteel eigenlijk niet goed hoe ze moeten reageren op de ontwikkeling van cryptocoins. Bij bitcoins zijn de coins, en dus de rijkdom, erg ongelijk verdeeld. Enkele early adaptors bezitten het leeuwendeel van de bitcoins die al gemined werden, en minen vergt zoveel kracht dat enkel gespecialiseerde machines nog rendabel zijn. Nieuwere cryptocoins, zoals dogecoin, kampen minder met dat probleem.

De overheden zullen na verloop van tijd (een jaar? Tien jaar? Niemand die het weet) wetgeving beginnen schrijven voor cryptocoins en proberen vat te krijgen op de markt in cryptocoins. Of dat haalbaar is, is maar de vraag. Want het merendeel van de knowhow over nieuwe technologie zit bij grote technologiebedrijven en individuen die er vroeg bij waren, en dus niet bij de overheden en de diensten (politie, belastingen, …) die op de naleving van wetten moeten toekijken. Overheden zullen hoe dan ook proberen meer vat te krijgen op de nieuwe markten van de cryptocoins, en proberen een graantje mee te pikken.

Hackers

Dit is waarschijnlijk nog het meest waardevolle argument dat critici tegen cryptocoins kunnen aan brengen: de veiligheid. Crytpocoins kan je op twee manieren bewaren. Ofwel worden ze voor je bewaard in een onlinewallet, die beschermd is via gebruikersnaam, paswoord en eventueel nog andere technieken. Ofwel bewaar je de coins zelf op je computer, en neem je regelmatig een back-up van je wallet op een (of meerdere) offline gegevensdrager, zoals een USB-stick of SD-kaart.

Vooral de eerste keuze, je coins in een onlineportefeuille bewaren, is gevaarlijk. In december 2013 werden enkele duizenden dollars waard aan Dogecoins gestolen van een server die coinportefeuilles host. De Dogecoingemeenschap zette daarop de campagne Save Dogemass op, waarmee geld werd ingezameld voor de slachtoffers die hun geld kwijt waren. Bij onlinebewaren is je geld minder veilig dan bij gangbare betaaleenheden zoals dollars of euro's die je door een echte (door de overheid erkende) bank online bewaart. Bij een onlinewallet ben je bij een hack alles kwijt, bij een echte bank worden gegevens verzameld en centraal op meerdere servers bewaard, waardoor slachtoffers makkelijker geïdentificeerd en vergoed kunnen worden. Critici hebben dus gelijk wanneer ze zeggen dat cryptocoins gevaarlijker zijn dan gangbaar geld, en meer kwetsbaar voor hackers.

De cryptocoins offline bewaren is veel slimmer, maar dan blijft het risico bestaan dat je coins (fysiek) gestolen worden. Want wie de gegevensdrager bezit met daarop het (back-up)bestand van de coins is ook meteen de eigenaar.

Conclusie

Cryptocoins zijn gevaarlijk, als je er gevaarlijk mee omgaat. Het is geen goed idee om al je spaargeld in cryptocoins te steken, maar er volledig van wegblijven hoeft ook niet als je wel bereid bent een bepaald risico te nemen in beleggingen. Door zelf te minen kan je door snel stijgende koersen van cryptocoins een aardig centje bijverdienen, zolang de overheden de munten niet (kunnen) beheersen. Zoals bij alles van waarde moet je oppassen wat je doet met cryptocoins. Toch is de beeldvorming in sommige media, bijvoorbeeld in The Telegraph, overdreven negatief en dient enkel een negatieve beeldvorming rond cryptocoins, zonder dat die negatieve houding echt gefundeerd is, want cryptocoins zijn niet kwaadaardiger van aard dan andere munteenheden.

Wanneer je dus zou besluiten om te speculeren in virtuele munteenheden, moet je steeds beseffen dat je je bezig houdt met een zeer risicovolle activiteit. Die activiteit lijkt misschien minder risicovol in euro's, dollars of yens, maar is ook dan risicovol omdat je een financiële markt nooit kan voorspellen, niet bij 'echte' munteenheden en net zomin bij virtuele munteenheden (die net zo 'echt' zijn).