Scheiden - alles delen klinkt eenvoudig

Partners die in gemeenschap van goederen getrouwd zijn moeten bij een scheiding alle bezittingen verdelen. Iedere krijgt de helft klinkt eenvoudig, maar het tegendeel is waar. Een huwelijk wordt in gemeenschap van goederen afgesloten, tenzij de partners voorafgaand aan het huwelijk naar de notaris gaan om huwelijkse voorwaarden op te stellen. Gemeenschap van goederen wil zeggen dat na het sluiten van het huwelijk de bezittingen van de partners gezamenlijke bezittingen zijn geworden. Bij een echtscheiding moet er een overzicht van bezittingen worden gemaakt. Het gaat hierbij niet alleen om geld en bezittingen, maar ook om schulden.

Wie krijgt wat?

Van bepaalde goederen is duidelijk hoe de verdeling moet plaatsvinden. Het gaat hierbij om persoonlijke spullen zoals kleding en persoonlijke spulletjes. In principe moet er aan alle bezittingen een waarde worden gehangen om een verdeling te kunnen maken. In de praktijk wordt dit alleen gedaan voor de waardevolle spullen.

Schat de bezittingen en schulden op waarde

De verdeling kan vereenvoudigd worden door samen een bedrag te koppelen aan bezittingen. Vervolgens wordt het geheel bij elkaar opgeteld en gedeeld door twee. Op deze manier kan er geen discussie ontstaan over de waarde van de spullen. Voor de inschatting van de waarde kan eventueel externe (onpartijdige) hulp worden ingeschakeld. Bezittingen, geld en schulden kunnen op deze manier eerlijk verdeeld worden. Zodra de verdeling in grote lijnen bekend is, kan deze worden vastgelegd in het echtscheidingsconvenant.

Eigen woning verkopen?

Bij het verdelen van bezittingen zal een probleem gevormd worden door de eigen woning. Wie blijft er in het huis wonen en moet de ex-partner worden uitgekocht of moet de partner die het huis overneemt juist gecompenseerd worden. Indien er een overwaarde in het huis zit moet de vertrekkende partner hier zijn of haar aandeel in uitbetaald of gecompenseerd krijgen. In het geval de woning onder water staat (hypotheekschuld hoger dan de verkoopwaarde) zal de partner die het huis op naam krijgt gecompenseerd moeten worden. Het zal ook nog maar de vraag zijn of één van beide partners de woning alleen kan opbrengen.

Hoe moet een “onderwaarde” in het huis verdeeld worden?

Voor de eigen woning moeten er concrete afspraken worden gemaakt over de verdeling. In het geval de waarde van het huis lager is dan de hypotheek op het huis ontstaat er een vreemde situatie. Indien uit taxatie blijkt dat het huis een onderwaarde (tegenovergestelde van overwaarde) heeft, bestaat er een keuze uit twee opties. Het huis moet verkocht worden met een restschuld of de vertrekkende partner moet zijn of haar deel van de onderwaarde compenseren. Dit kan bijvoorbeeld door de partner die het huis overneemt ook de auto en of levensverzekeringen mee te geven. Bij een verkoop moet de gerealiseerde restschuld vervolgens verdeeld worden over beide huiseigenaren.

Een echtscheiding niet kunnen betalen

In de periode van 2008 tot en met 2013 zijn de huizenprijzen sterk gedaald. Huiseigenaren die besluiten om te scheiden kunnen voor het probleem komen te staan dat één van beide het huis niet zelf kan betalen, en het huis kan ook niet verkocht worden in verband met een restschuld. In deze periode zijn de huizenprijzen met 25% gezakt. Uitgaande van een huis van €250.000 en een daling van 25%, zal er bij verkoop een restschuld overblijven van €62.500. Indien bij aankoop ook de kosten zijn meegefinancierd, komt de restschuld nog hoger uit.