Financiële termen en producten

Voor de meeste mensen is in grote lijnen wel bekend wat er bij de bank plaatsvindt. De grote lijnen zijn ook echt de grote lijnen, want behalve de betaalrekening, de spaarrekening, de lening (bijv. Persoonlijke Lening/PL of DoorLopend Krediet/ DLK of DK) of de hypotheek komen veel mensen niet. En daar is niets mis mee, tenzij je er mee te maken krijgt en je wilt weten hoe bepaalde producten werken en waar ze voor staan. hoe komt met bjivoorbeeld tot een bepaald bedrag?

Intro

Dit is dan een van de vele vragen die we onszelf stellen en niet iedere adviseur geeft er even duidelijk antwoord op. Het begint allemaal bij de terminologie en er zijn wat basis begrippen die handig zijn te weten. De betere adviseur zal het uitleggen op de manier dat zijn/haar gesprekspartner het snapt, maar helaas zijn lang niet alle adviseurs zo én net zo opmerkelijk, we vragen er lang niet altijd naar. Is het een kwestie van niet durven?

Veel voorkomende termen

Laten we beginnen bij economie. We weten allemaal wat er mee bedoeld wordt, maar wat wil het woord daadwerkelijk zeggen? Strikt genomen staat het voor de leer van de menselijke welvaart ofwel staatshuishoudkunde. Het aloude huishoudboekje wat in het verleden in menig huishouden aanwezig was, maar dan in het groot.

Hieruit vloeit economisch voort. En economisch staat voor zuinig, spaarzaam en dit betrekking hebbende op de (staats)huishoudkunde. Staats tussen haakjes, omdat het in het klein ook weer naar de individuele economische toestand teruggebracht kan worden. Hoe staan de debet en credit kanten ten opzichten van elkaar.
Waarbij debet uitgaand geld is en credit inkomend geld is.

Lenen kan in verschillende vormen en de veel voorkomende zijn de PL ofwel Persoonlijke lening, waarbij je een bepaald bedrag leent tegen een vast rentetarief en dit in totaliteit in maandelijkse termijnen aflost. Het afgeloste geld kan niet opnieuw opgenomen worden en dat maakt het verschil met de DK of DLK ofwel DoorLopend Krediet. Dit staat voor geld wat, zodra het maandelijks in te lossen geld is bijgeschreven op de rekening, opnieuw opgenomen kan worden. Bij dit soort lening heb je meer zelfdiscipline nodig. Als je van jezelf weet dat dit je moeilijk afgaat, is de PL aan te raden. Op deze vormen van lenen zijn door de verschillende geldverstrekkers allerlei varianten bedacht.

Geldverstrekker staat voor een instantie die door de Nederlandse staat is toegelaten (vergunning) om geld uit te lenen en hoeft dus niet per se een bank te zijn. Men moet wel aan de normen die de Nederlandse staat heeft gesteld, voldoen. AFM Autoriteit Financiële Markten is het uitvoeringsorgaan wat dit bewaakt en zonodig sancties op zal leggen.

De welbekende hypotheek staat strikt genomen voor het zakelijk recht op een onroerend goed dat als onderpand geldt voor de betaling van een geldschuld. Het recht van hypotheek. Het is afhankelijk van de vorm of het totale bedrag uiteindelijk wordt afgelost of dat er een zogenaamde restschuld blijft staan. Die restschuld kan in principe nooit hoger zijn dan wat het pand uiteindelijk op gaat brengen. Overkreditering waar DSB mede door ten onder is gegaan, heeft dus te maken met de waarde van het onroerend goed versus het uitgeleende bedrag. Als er meer geld is uitgeleend dan de waarde van de woning ooit zal worden, dan heb je aan het eind – als je je woning verkoopt – nog een restschuld. Dit nog los van het feit dat de maandelijkse aflossing dusdanig hoog kan zijn (inclusief allerlei verzekeringen) dat het niet meer betaalbaar is.

Vaak wordt er een deel van het totaal uit te lenen bedrag in een andere vorm gegoten. De spaarhypotheek is een populaire vorm. Je betaald natuurlijk de maandelijkse rente over de totale leensom, totaal uitgeleend bedrag, en daarnaast spaar een bepaald bedrag wat in de spaarpot gaat. Aan het eind van de looptijd, totale duur van de hypothecaire lening, heb je een bepaald bedrag in die pot zitten, waarmee je de lening in een keer aflost. Of er blijft nog een restschuld die gemakkelijk ingelost kan worden als de woning verkocht wordt.
Bij deaflosvrije hypotheek betaal je alleen rente, maar blijft het bedrag van de lening dus staan en zal afgelost moeten worden met de opbrengst van de woning. Is de woning in waarde gestegen, in de loop van de tijd, dan is hetgeen je over hebt voor jezelf. 100% aflosvije hypotheek werd in het verleden veel toegepast, maar is momenteel niet meer aan te raden.
Verder kennen we de beleggingshypotheek welke ook negatief in het nieuws is geweest. Enerzijds vanwege de waardevermindering van de pot, de pot die aan het eind van de looptijd van de hypotheek ook de lening mee af moet lossen, en anderzijds gaan er – vaak zonder dat we het weten – veel kosten zitten voor administratie. Inmiddels zijn er andere richtlijnen voor opgesteld. De annuiteiten hypotheek is lang uit de gratie geweest, maar inmiddels wordt deze weer verkocht. Gedurende de looptijd blijf je hetzelfde betalen, maar waar in het begin de rente de hoofdmoot vormde en de aflossing minder, zal dit in de loop van de tijd omdraaien.

Beleggen (aandelen) weten we allemaal van de beurs en als de beurs in punten stijgt, weten we ook dat de aandelen stijgen. In zijn algemeenheid dan, want een beursgenoteerde onderneming welke slechte jaarcijfers laat zien kan – omdat de beurs emotie is – in geen tijd enorm in waarde dalen. Heb je daar dan aandelen van, dan ga je net zo hard weer mee omlaag. Stevig speculeren op de beurs heeft alleen maar zin als je de betere amateur bent en het goed volgt of de professional bij de verschillende financiële instellingen die het voor je bij kunnen houden en kunnen aan- en verkopen. Maar daar betaal je wel voor.
De obligatie geeft iets meer zekerheid, want de obligatie is een soort schuldbekentenis van de staat of een onderneming tegen een vaste rente. De enorme winsten of verliezen bij aandelen zijn bij obligaties niet van toepassing.

De spaarrekening kennen we ook in verschillende vormen, maar het komt er op neer dat je of periodiek spaart en daar rente over krijgt en een rekening waar je – als je wat kunt missen – geld op stort en rente over krijgt. De rekeningen waar je je geld gedurende een langere periode vast zet, levert meer rente op. De geldverstrekker kan je geld dan weer elders gebruiken en dat is bij geld wat direct opvraagbaar is, niet of beduidend minder mogelijk.

De betaalrekening is de rekening die veel mensen privé-rekening noemen en waar je geld op kunt storten en afhalen met de betaalpas. Via internetbankieren of op de oude manier via overschrijfformulieren kan er geld van de ene naar de andere rekening worden overgeboekt. Bij een positief saldo kreeg in je het verleden nog rente, maar dat zo ongeveer overal weg. Als je negatief staat dan betaal je wel debetrente die wordt maandelijks of per kwartaal in rekening gebracht. Roodstand of overstand is een toegestaan negatief saldo. Afhankelijk van de afspraak met de bank, moet er maandelijks of een bepaald bedrag gestort worden of je moet periodiek de rekening aanvullen.

BKR staat voor Bureau Krediet Registratie, wat in Tiel gevestigd is er waar iedere vorm van lening door de verschillende geldverstrekkers aangemeld wordt en afgemeld als deze is ingelost c.q. afgewikkeld. Niet alleen de hypotheek of lening staat er in, ook een roodstand van de betaalrekening wordt gemeld. De creditcard die een krediet kent. Niet iedere maand het volledige bedrag betalen maar maandelijks een X-percentage betalen. Verder worden de kredietkaarten van de verschillende warenhuizen aangemeld en de postorderbedrijven en sinds enige tijd ook de telefooncontracten.
Nagenoeg iedereen staat dus wel aangemeld bij BKR en daar is niets mis mee. Wat belangrijker is, is dat als je een codering hebt je bijvoorbeeld niet in aanmerking komt voor een hypotheek of lening. Een codering wil zeggen dat je een achterstand gehad hebt of nog hebt. Soms onterecht, maar dan is een bank bijvoorbeeld vergeten deze af te melden. Is de codering terecht, dan zal deze eerst afgewikkeld moeten worden.

Tot slot

Er zijn nog veel meer termen rond producten die meer of minder op elkaar lijken. Maar als de adviseur je iets verteld over een product is het essentieel dat je exact weet wat het is. En vragen is misschien niet altijd handig, maar wel van belang alvorens voor een product te kiezen. De adviseur wordt betaald om producten te verkopen, maar is voor de betreffende klant het aanspreekpunt en dus degene die alles goed uit moet leggen, producten voor je naast elkaar moet leggen en je kundig moet adviseren. Heb je geen vertrouwen in je adviseur, stop dan de samenwerking met de bank of vraag om een andere adviseur.