De Amsterdamse effectenbeurs (AEX), handel in aandelen
De Amsterdamse effectenbeurs is de oudste financiële handelsbeurs ter wereld en nu in eigendom van het bedrijf Euronext. Al sinds de 17e eeuw worden er aandelen, obligaties en aandelenparticipaties verkocht. De Amsterdamse effecten beurs beheert de AEX.Ontstaan
De Amsterdamse beurs werd in de 17e eeuw opgericht door de Vereenigde Oostindische Compagnie (VOC), het eerste bedrijf in de wereld dat aandelen ging verhandelen. De eerste aandelen werden verkocht aan het Damrak in Amsterdam. Toen er meer behoefte ontstond aan aandelenhandel, werd er een speciaal gebouw voor ontworpen, de Beurs van Hendrick de Keyser. In de 18e eeuw werden ook van andere organisaties, zoals de West Indische Compagnie (vergelijkbaar met de VOC) aandelen verhandeld. Nadat de beurs van de Keyser gesloopt werd, heeft de beurs in het gebouw van Zocher gezeten, daarna in de Beurs van Berlage en is nu gevestigd aan het beursplein, onder de naam Amsterdamse effectenbeurs.Indices
Koersverloop AEX, januari 1993 - juli 2010 / Bron: Wikg, Wikimedia Commons (Publiek domein)De 10 eerste fondsen uit de AEX (juni 2011):
- Royal Dutch Shell
- ING
- Air France-KLM
- ArcelorMittal
- Aperam
- Unilever
- Philips
- AEGON
- KPN
- TNT Express
De belangrijkste index na de AEX is de Amsterdam Midkap Index (AMX), of Midkap Index genoemd. Deze vertegenwoordigd 25 middelgrote fondsen, zoals Heijmans, Delta Lloyd, Mediq en Binckbank.
De belangrijkste graadmeters zijn dus de AEX en de AMX, maar daarnaast beheert Euronext ook de Euronext 100 index en de Next 150 index. De Euronext 100 geeft een beeld van de koersontwikkeling van de 100 grootste ondernemingen in Nederland, België en Frankrijk. In de Next 150 zijn 150 ondernemingen opgenomen die wat marktkapitalisatie betreft direct volgen op de Euronext 100.
Beleggen op de Effectenbeurs
Effecten zijn waardepapieren die kunnen worden gekocht en verkocht. Dit zijn bijvoorbeeld aandelen, staatsobligaties en aandelenparticipaties in beleggingsfondsen.De beurs is niet voor iedereen toegankelijk, alleen leden van de Vereniging van de Effectenhandel kunnen op de effectenbeurs handelen in effecten. Deze leden zijn banken en commissionairs. Commissionairs bemiddelen bij de aankoop of verkoop van effecten, die handelen voor de rekening en het risico van derden.
Als een belegger effecten wil kopen of verkopen, moet hij zich wenden tot een van de leden van de Vereniging van de Effectenhandel (vaak is dit een bank), die vervolgens de opdracht voor de belegger uitvoert. Dit gaat natuurlijk niet voor niks, voor deze bemiddeling moet provisie worden betaald.
Een belegger kan twee soorten orders geven:
- Limietorders
- Market orders (bestenorders)
Bij een limietorder geeft de belegger aan de bank of commissionair een maximale koopprijs of minimale verkoopprijs op. De belegger weet dan zeker dat hij niet meer betaald of minder ontvangt dan opgegeven, dit geeft zekerheid. Er is natuurlijk wel een kans dat de order niet wordt uitgevoerd omdat de prijs niet binnen de limiet valt.
Een market order of bestenorder is een order of effecten te kopen of te verkopen zonder maximum- of minimumprijs. De opdracht wordt tegen de eerstvolgende prijs verkocht. Er is dus wel zekerheid dat de opdracht wordt uitgevoerd, maar er is geen zekerheid over de prijs.
Aandelen op de Effectenbeurs
Een uitgifte van nieuwe aandelen op de beurs heet een aandelenemissie. De emissie van aandelen wordt begeleid door een bank, we spreken dan van een emissiehuis. Een emissiehuis benadert ook institutionele beleggers om de emissie toe te lichten.Groeiende ondernemingen willen meer eigen vermogen opbouwen en een manier om dit te bereiken is een beursgang. Dit gebeurt om de volgende redenen:
- Een nv van wie de aandelen genoteerd worden, krijgt grotere naamsbekendheid en status.
- De aandelen van een beursgenoteerde nv zijn gemakkelijker verhandelbaar.
- De eigenaren van de nv kunnen veel geld verdienen door aandelen te verkopen, om zo weer meer te investeren.
Een onderneming die een beursnotering overweegt, is verplicht een prospectus uit te geven. Hierin staat onder meer gegevens over de onderneming en de introductie van de aandelen.
