Tips bij investeren, vermogensopbouw en bijhorende risico's

In de zomer van 2016 staat de spaarrente erg laag. De vermogensrendementsheffing staat in Nederland tegelijkertijd hoger dan de spaarrente. Met je geld op een spaarrekening zetten alleen bouw je in deze situatie geen vermogen op. Mensen die vermogen willen opbouwen moeten daarom steeds creatiever worden om dat te kunnen doen. Daarbij is de kans aanwezig dat er steeds meer risico wordt gelopen bij het doen van investeringen. Het is dus van belang om deze risico's te minimaliseren.

Investeren en vermogensopbouw

De spaarrentes staan in 2016 erg laag en dalen naar verwachting nog altijd verder. Als je vermogen boven een bepaalde grens komt is de spaarrente bij sommige banken zelfs 0% of negatief. Daartegenover staat dat je in Nederland belasting dient te betalen over je eigen vermogen als dat boven een bepaalde (heffingsvrije) grens uitkomt: de vermogensrendementsheffing. De hoogte hiervan is 1,2% in 2016. De Belastingdienst gaat er in 2016 vanuit dat je jaarlijks een rendement van 4% behaalt over het eigen vermogen in box 3, waarover 30 procent belasting wordt geheven en wat neerkomt op de genoemde 1,2%.

Wil je vermogen opbouwen is het dus zaak om boven de 4% rendement uit te komen of het toekomstig percentage waar de Belastingdienst vanuit gaat. Om dit te bereiken heb je een aantal mogelijkheden, zoals (duurzaam) beleggen, crowdfunden of P2P-lending. Bij al deze vormen is het van belang om algemene risico's te minimaliseren.

Rendement en risico

Het principe van vermogen opbouwen is dat je rendement moet maken. Rendement bij investeren is de opbrengst van het geïnvesteerde geld in verhouding tot de kosten. Deze kosten kunnen bestaan uit een bepaalde 'fee', administratiekosten of beheerkosten. Een andere vorm van kosten die mogelijk gaat maken is het verliezen van je inleg of investering. Het risico hierop wil je zo klein mogelijk houden. Daarom is het te adviseren om het risico op verlies van je inleg te minimaliseren.

Het principe van investeren

Het principe van investeren is erg simpel: hoe hoger het risico dat je loopt, hoe hoger het percentage dat je uitbetaald krijgt over je investering. Hoewel dit niet voor alle gevallen klopt kun je dit wel als stelregel hanteren. Zo levert het investeren via aandelen of financiële derivaten (zoals opties) een hoog risico op maar kan het ook enorm hoge rendementen opleveren. Als je net het juiste aandeel of derivaat weet te kiezen kun je hier veel vermogen mee opbouwen. Aan de andere kant loop je risico dat je veel geld verliest als je net het verkeerde aandeel of derivaat uitkiest.

Om het risico op verlies te minimaliseren is het handig om veel kennis op te bouwen over het juiste product, aandeel of investeringsmogelijkheden. Je kan hiervoor een aantal praktische tips en stelregels hanteren.

Algemene tips om het risico te minimaliseren

Zoals aangegeven levert elke vorm van investeren (zelf met banksparen) een bepaald risico op. Daarom is het handig om jezelf te houden aan wat stelregels. Een manier om jezelf aan deze stelregels te houden is om voor jezelf een investeringsplan maken. Hierin kun je bepalen welk deel van je vermogen je waar aan uitgeeft. Het is belangrijk om goed voor jezelf te weten waar je mee bezig bent en waar je grenzen liggen. Je kan voor jezelf in het plan bijvoorbeeld bepalen hoe veel je kan investeren, met welk deel van je investeringsbudget je hoe veel risico wil lopen en wat een mix is van risicovolle en minder risicovolle investeringen die goed bij je past.

Bepaal voor jezelf hoeveel geld je niet direct nodig hebt

Vaak is dit een gedeelte van je totale spaargeld of vermogen. Denk hierbij aan het gedeelte dat je niet nodig hebt voor mogelijk direct noodzakelijke kosten, zoals acute vervangingen of onderhoud in huis, noodzakelijke zorgkosten (zoals het eigen risico) of wat je nodig hebt om de auto te onderhouden of vervangen. Probeer hierbij vooruit te kijken. Mocht je in de toekomst een huis willen kopen dan kun je daar nu bij het bepalen van je investeringsbudget rekening mee houden. Tegelijkertijd kan het helpen om doelen op te stellen waarvoor je een vermogen gaat opbouwen. Dat motiveert om bijvoorbeeld een gedeelte van je inkomen te besteden aan vermogensopbouw.

Bepaal voor jezelf met welk deel je van dit budget een verhoogd risico wil lopen

Als je hebt bepaald hoeveel je absoluut kunt missen om te investeren kun je bepalen met welk deel van dit budget je een verhoogd risico wil gaan lopen en voor welke termijn. Hoe hoog dit deel is hangt volledig af van je eigen wensen, hoe hoog het budget überhaupt is en wat je doel is voor vermogensopbouw. Je moet er rekening mee houden dat je bij sommige investeringsvormen een minimaal investeringsbedrag of inleg per maand verplicht is.

Bepaal voor jezelf de mix van meer of minder risicovolle investeringen en beleggingen

Op het moment dat duidelijk is hoe veel je gaat investeren met verhoogd risico, kun je (afhankelijk van de hoogte van het bedrag) een mix maken van diverse investeringen met diverse risico's. Zo houd je een overzicht van hoeveel risico je daadwerkelijk loopt met welk deel van het bedrag. Houd hierbij overigens altijd in het achterhoofd dat er onvoorziene zaken kunnen gebeuren. Zoals we inmiddels weten kunnen ook banken failliet gaan en is ook sparen, ondanks de lage rentestand, niet volledig zonder risico.

Praktijk

Hoe kun je de gebruikte stelregels en tips praktisch toepassen? Het advies is om hiervoor een programma te gebruiken zoals Excel. Je kan bijvoorbeeld de volgende stappen aanhouden om je eigen investeringsplan te maken:

• Maak een nieuw document en werkblad aan in Excel (of een vergelijkbaar programma) voor je investeringen
• Noteer in een cel ergens bovenaan wat de hoogte is van je te investeren geld: je maximale investeringsbudget.
• Noteer in een andere cel, bijvoorbeeld ernaast, wat het bedrag is dat je uiteindelijk wil opbouwen. Je kan in cellen ernaast aangeven wat je investeringsdoelen zijn.
• Maak vervolgens onder elkaar in een aantal cellen een rangorde van je investeringsmogelijkheden, gesorteerd op risico. Houd hierbij aan wat volgens jouw inschatting de mogelijkheid is dat je je inleg gaat verliezen. Zet de investeringsvorm met het hoogste risico bovenaan en met het minste risico onderaan.
• Verdeel je investeringsbudget over deze investeringsmogelijkheden. Je kan hierbij een bepaald percentage aanhouden per investeringsvorm. Bijvoorbeeld: 10% van je budget is voor de meest risicovolle belegging, zoals aandelen. 20% voor crowdfunding, 30% voor P2P-lending en 40% voor een spaarrekening. Zo wordt precies duidelijk hoeveel je van je budget in elke vorm mag investeren. Dit helpt bij het bepalen van je grenzen.
• Maak een aantal kolommen naast de rangorde om de voortgang te volgen. Houd voor jezelf bijvoorbeeld aan om elke maand (korter of langer kan ook) de hoogte of stand van je investeringen te noteren in de kolommen naast de rangorde. Zet boven de ingevulde kolom de datum. Volg op deze manier hoe je investeringen verlopen. Je kan op basis hiervan eventueel je verdeling in investeringsvormen bijstellen.
• Onderaan elke kolom met de investeringsbedragen kun je een totaal opmaken. Dat totaal minus je inleg is je winst. Het percentage van deze winst ten opzichte van je inleg is je rendement.