In futures beleggen: werking, voordelen, nadelen en risico

Futures zijn een weinig bekende beleggingsvorm. Vaak heeft men de term wel eens horen vallen maar weet men niet precies wat de werking inhoudt. In Nederland en België zijn AEX futures het populairst. Voor beginnende beleggers zijn ze af te raden. De nadelen en het risico zijn immers aanzienlijk. Toch bieden ze ook voordelen. Ervaren beleggers kunnen er dan ook baat bij hebben, al is ook hier voorzichtigheid geboden. Een future heeft een gigantisch hefboomeffect. Dit is een mes dat langs twee kanten snijdt. Niet alleen de winsten kunnen fors oplopen. Ook de verliezen kunnen zich al gauw opstapelen. Voor je het weet krijg je van de bank of broker een margin call om geld bij te storten op je rekening of eindig je met een tuin vol olievaten.

• Wat zijn futures?
• AEX futures: werking
• Margin en specificaties
• Voordelen
• Nadelen
• Risico en gevaren van beleggen in futures

Wat zijn futures?

Derivaten

Futures behoren net als opties tot de 'derivaten' of afgeleide producten. Je koopt hierbij niet rechtstreeks een aandeel maar investeert er onrechtstreeks in, via een ander beleggingsinstrument. Een mogelijke manier om dat te doen is een future.

Een future is een transactie waarbij koper en verkoper hebben afgesproken dat de koper een hoeveelheid van een onderliggende waarde zal kopen tegen een voorafbepaalde, afgesproken prijs en dit voor de vervaldag van de future. Met andere woorden: het is een overeenkomst om in de toekomst een onderliggende waarde te verhandelen tegen een nu overeengekomen prijs.

Onderliggende waarde

Die onderliggende waarde kan werkelijk alles zijn: een pakket aandelen, obligaties, goud, dollars, een beursindex of zelfs olie, aardappelen, groenten of gewassen.

Tussentijds kan de future van eigenaar verwisselen: men kan hem kopen of verkopen op de beurs.

AEX futures: werking

AEX

De AEX of Amsterdam Exchange Index is de belangrijkste Nederlandse beursindex. De meeste futures in de Lage Landen worden op deze beurs verhandeld. De future op de AEX, ‘Financiële Termijn Index’ (FTI) genoemd, is een van de belangrijkste afgeleide producten. Er gaan grote sommen geld in om.

De looptijden van de future op de AEX variëren van één maand tot één jaar. Ze lopen dus steeds op een vaste datum af. De afwikkeling gebeurt op de derde vrijdag van de afloopmaand.

Werking

Denk je dat de AEX gaat stijgen koop je de future op de AEX. De contractgrootte van een AEX future is 200 € x de index. Elk punt dat de AEX stijgt betekent dus een winst van 200 €. Stel dat de index 320 staat, en drie dagen later staat hij op 325. Wanneer je verkoopt verdien je vijf punten. Een stijging van vijf punten betekent dus een winst van maar liefst duizend euro.

Interessant, niet? Jazeker. Maar het werkt ook in de andere richting: indien de AEX-index vijf punten was gedaald zat je nu in één klap met duizend euro verlies.

Wanneer je in futures belegt moet je dus beseffen dat je een grote positie inneemt, ook al is je aanvankelijke investering kleiner. Staat de AEX op 330 neem je eigenlijk een positie van 66.000 € (330 x 200 €) in.

Margin en specificaties

Margin

Wie wil handelen in futures dient een ‘initial margin’ te storten. Dit is een geldbedrag dat je op je rekening moet hebben staan om te kunnen handelen in een future. Een soort waarborg dus. Meestal bedraagt deze tien procent. Dat lijkt niet veel, maar bij grote posities is dit al gauw een aanzienlijk bedrag. Elke dag wordt winst of verlies direct verrekend op je rekening aan de hand van de laatste koers van de dag (de slotkoers).

Kom je geld tekort op je rekening kan je je aan een ‘margin call’ verwachten: de bank of broker belt je met het verzoek je geldbedrag dringend aan te zuiveren.

Hoeveel margin je moet storten hangt ook af van de beweeglijkheid van de onderliggende waarde. Hoe volatieler de onderliggende waarde is (en hoe meer de koers ervan op en neer schommelt) hoe meer margin je zal moeten aanhouden.

Specificaties van futures

Check goed de contractspecificaties van de future voor je erin belegt. Uiteraard wil je weten wat de onderliggende waarde en de looptijd is, maar let ook op de contractgrootte en de hoogte van de aan te houden margin.

Al even belangrijk is nagaan hoe de afwikkeling plaatsvindt. De meeste futures hebben 'cash settlement': je wordt dan in geld betaald. Er zijn echter ook futures waarbij fysiek wordt afgehandeld. Had je belegd in een future op olie kan het zomaar even gebeuren dat er plots tientallen olievaten bij je afgeleverd worden.

Voordelen

Hefboomeffect

De hefboom is bij futures enorm: in verhouding tot je investering zijn procentueel grote winsten mogelijk. Deze zijn hoger dan wat je zou kunnen verdienen wanneer je de onderliggende waarde rechtstreeks aankoopt.

Transparant

Futures zijn transparante producten. Voor elke future is nauwgezet in contractspecificaties vastgelegd hoe deze werkt. Je beschikt dus steeds over heel wat informatie voor je overgaat tot een belegging.

Beschermen van een portefeuille

Een future kan een instrument zijn om een onderliggende waarde in je beleggingsportefeuille te beschermen tegen toekomstige koersdalingen. Wanneer je bijvoorbeeld een future hebt gekocht om een aandeel in de toekomst te mogen verkopen aan een bepaalde prijs ben je gerust wanneer het aandeel naar beneden duikt. Je future werkt als een soort 'verzekering' voor aandelen waarvan je in de toekomst een daling verwacht.

Nadelen

Initial margin

In futures handelen kan je niet zomaar. Je moet vooraf al een relatief hoog bedrag op je rekening storten als waarborg (de 'margin'). Dit maakt de drempel om te beleggen in futures al meteen hoog. Niet elke belegger kan zomaar een paar duizend euro ophoesten.

Wijze van uitbetaling

De uitbetaling gebeurt bij futures ofwel in cash ofwel in fysieke levering. Vooral deze laatste mogelijkheid is weinig interessant. Wanneer je niet oppast kan je eindigen met een tuin vol olievaten of aardappelen. Vooral futures op grondstoffen hebben wel eens een afwikkeling in fysieke vorm in plaats van geld.

Hefboomeffect

Hoezo? Het hefboomeffect was toch een voordeel? Dat klopt. De hefboom is een voordeel maar tegelijk een nadeel. Bij futures is de hefboom gigantisch en nog veel groter dan bij opties. Dit maakt dat de verliezen enorm kunnen oplopen op een zeer korte tijd.

Geen stop loss bij futures

Futures zijn in de verkeerde handen een gevaarlijk instrument. In tegenstelling tot andere producten zoals opties waar je verlies beperkt is tot maximaal je initiële investering is er bij futures geen enkel vangnet. Is je margin ontoereikend om de verliezen op te vangen zal je moeten bijstorten. Elke dag wordt je winst of verlies direct verrekend. Zolang de onderliggende waarde stijgt en er elke dag geld op je rekening komt is het leuk, maar het kan net zo goed de andere kant opgaan.

Risico en gevaren van beleggen in futures

Interessante beleggingsinstrumenten voor professionele beleggers en specialisten zijn het zeker, maar als beginnend belegger of ‘hobby-belegger’ blijf je er beter van weg. Het is een vak op zich en daarom niet voor iedereen weggelegd. Alleen wie zich echt in het onderwerp heeft verdiept en de materie tot in de puntjes heeft bestudeerd zou er zich aan mogen wagen. De hefboom werkt ook door wanneer je verlies maakt. Wie zijn vingers verbrandt aan futures kan dan ook heel snel met enorme verliezen eindigen.

Het beste is om deze producten alleen te overwegen als een beschermend product om sommige posities in een portefeuille af te dekken. Speculeren met futures is af te raden en heeft meer weg van een bezoek aan het casino dan verantwoord beleggen met een langetermijnvisie in het achterhoofd.