Investeren in coöperaties

CVBA staat voor Coöperatieve Vennootschap met Beperkte Aansprakelijkheid. Dit is een bedrijfsvorm waarbij het kapitaal (het risico) verspreid wordt over zoveel mogelijk verschillende participanten. Een cvba kan een onbeperkt aantal aandeelhouders hebben. In tegenstelling tot andere bedrijven gebeurt het beheer van het kapitaal niet in achterkamers van grote banken, op de beurs of achter gesloten deuren, maar wordt vaak een zo groot mogelijke transparantie nagestreefd.

Inhoudsopgave

• Aandelen
• Voordelen
• Nadelen
• Voorbeeld van een Belgische cvba

Aandelen

De aandelen worden zoveel mogelijk verkocht aan mensen die in dezelfde regio wonen als waar het bedrijf actief is. Aandeelhouders van cvba's kunnen in principe zowel natuurlijke als rechtspersonen zijn. Er wordt gestreefd naar gelijkwaardigheid van alle participanten: iedereen heeft op de jaarlijkse algemene vergadering één stem. Wie twintig aandelen bezit heeft zo op de vergadering slechts evenveel te zeggen als wie één aandeel bezit. Bij sommige cvba's kan je ongelimiteerd aandelen kopen. Bij anderen kan je maar een maximum aantal aandelen per persoon kopen.

De cvba is als bedrijfsvorm erg vergelijkbaar met een bvba, met als belangrijk verschil dat het bij een cvba makkelijker is om een kapitaalsverhoging te doen. Daarom kan je van een cvba eenvoudig aandelen kopen (wat voor het bedrijf een kapitaalsverhoging betekent). Je aandeel weer verkopen kan pas na een bepaalde periode (die verschilt per cvba, meestal enkele jaren) om kortetermijnspeculatie tegen te gaan.

Op de aandelen van cvba's kunnen jaarlijkse dividenden uitgegeven worden. Wettelijk mogen die niet hoger zijn dan 6%. Op de algemene vergadering worden over het jaarverslag en de toekomstplannen voor het komende jaar gestemd. Ook over het eventuele dividend beslist de algemene vergadering. Er kan enkel dividend worden uitgekeerd als er winst gemaakt wordt én als de algemene vergadering dit beslist. Bij veel cvba's kan je niet altijd aandelen kopen. Ze werken met aanbiedingen, een bepaalde termijn waarin het mogelijk is om aandelen te kopen.

De jaarrekeningen van cvba's (en andere Belgische bedrijven) zijn te raadplegen via de website van de Nationale Bank van België. Daar moet u kiezen voor Toepassing "Jaarrekeningen online raadplegen" . Zorg er ook voor dat de browser pop-ups van deze website toestaat om de toepassing te kunnen gebruiken.

Voordelen

Lokale economie

Wanneer je bijvoorbeeld geld belegt via een grote bank, weet je zelden waar je geld écht terecht komt (bv. bij de olie- of wapenindustrie). Ook sparen is een vorm van beleggen, je krijgt er tussen de 1 en 2% procent rendement voor. De bank investeert je geld, maar je weet vaak amper waarin. Door je in te kopen bij een lokale cvba kan je ervoor kiezen om de lokale economie steunen. Bij een cvba is er een hogere transparantie en kan je beter volgen waarin je geld (en dat van de andere aandeelhouders) wordt geïnvesteerd. Dit in tegenstelling tot beleggen via grote banken, die het geld in fondsen hergroeperen, vervolgens die fondsen weer herverdelen en anders verpakken, et cetera. Dit met gevolg dat de belegger niet weet waarin hij exact investeert (welk land, bedrijf, … etc.).

Transparantie

Erkende cvba's zijn verplicht hun statuten en jaarrekeningen openbaar te maken. Ook niet-participanten kunnen deze raadplegen. Je kan dus op voorhand zelf het bedrijf doorlichten.

Relatief veilig

Je risico is in elk geval beperkt tot het bedrag van je aandelen. In geval van faillissement kan je een deel of zelfs de gehele inleg verliezen, maar je kan op geen enkele andere manier aangesproken of verantwoordelijk gesteld worden voor daden van de vennootschap. Het is zeker geen overbodige luxe om de statuten goed te lezen, jaarrekeningen door te nemen, etc. alvorens te participeren in een bedrijf.

Ethisch

Veel cvba's hebben maatschappelijke doelen voor ogen. Zo zijn er in Vlaanderen veel coöperatieve vennootschappen die enkel investeren in duurzame energie (windturbines, zonnepanelen, …), bijvoorbeeld Ecopower. Anderen mikken eerder op sociale doelen, zoals bijvoorbeeld De Groene Waterman in Antwerpen. Ook beschutte werkplaatsen kiezen vaak voor de cvba-bedrijfsvorm.

Vrijstelling van belasting

Er is een vrijstelling van de roerende voorheffing van 25% of 15% op de dividenden uitgekeerd door coöperatieve vennootschappen voor de eerste schijf van 180 euro (geïndexeerd bedrag) per aandeelhouder (fysiek persoon of vennootschap). Opgepast: dit maximumbedrag dat onbelast blijft, geldt voor al je gelijkaardige dividenden samen, en dus zeker niet per bedrijf. Wanneer je participeert in meerdere cvba's moet je dus alle intresten samentellen om te weten of je onder of over de limiet zit. Als je over de limiet zit, moet je voor het bedrag boven 180 euro minstens 15% roerende voorheffing betalen.

Nadelen

Voor middellange tot lange termijn

Om speculatie tegen te gaan en het bedrijf meer bestaanszekerheid te bieden, moet je bij de meeste coöperaties akkoord gaan om je geld voor een bepaalde periode te investeren. Bijvoorbeeld minimum 6 jaar. Daarna kan je in de meeste gevallen jaarlijks in het begin van het boekjaar uitstappen. Het is ook mogelijk dat er slechts elke bepaalde periode uitgestapt kan worden, bijvoorbeeld om de 6 jaar. Als je dan bij de eerste kans niet uitstapt, ga je opnieuw een lang engagement aan. Om dit gedeeltelijk te omzeilen kan het slim zijn om i.p.v. meteen een aantal aandelen te kopen, de investering te spreiden over verschillende jaren. Wanneer je elk jaar één of meerdere aandelen koopt (tot de ev. limiet per participant bereikt is), kan je op termijn elk jaar beslissen om een deel van je geïnvesteerd kapitaal weer op te vragen als je dit nodig vindt. Die spreiding is moeilijk haalbaar wanneer er met aanbiedingsperioden wordt gewerkt.

Blijft een bedrijf

Net als andere bedrijven zijn coöperatieven gevoelig aan de economische conjunctuur. Ook een cvba kan failliet gaan, wat wil zeggen dat de kans bestaat dat je je geïnvesteerde kapitaal verliest. Beleggen doe je daarom enkel met geld dat je kan missen.

Geen gegarandeerd rendement

Als de financiële ruimte er niet is, wordt er geen intrest uitgekeerd aan de aandeelhouders. Alle aandeelhouders hebben één stem op de jaarlijkse algemene vergadering. Op die vergadering geven de bestuurders toelichting bij het voorbije boekjaar, het komende jaar (welke plannen zijn er? Waarin wordt geïnvesteerd?). Er wordt, als er winst is gemaakt, dan ook beslist of er een dividend uitgekeerd kan worden.

Voorbeeld van een Belgische cvba

Lees verder

• Hans Achterhuis - De utopie van de vrije markt
• Windenergie opslaan in een kunstmatig eiland
• Recycleren als mijnbouw
• Spaarpot kleingeld: waar inwisselen?