Zwart werken en de gevolgen

Zwart werken: bijna iedereen heeft het wel eens gedaan. Wat houdt zwart werken in, wie doen het en wat zijn de gevolgen hiervan voor jezelf, voor je werkgever en voor de maatschappij? Bijna iedereen heeft al eens zwart gewerkt. Heb je voor iemand een klusje gedaan en kreeg je er een pakje shag voor of een reep chocolade? Hoe stom het ook klinkt maar dit moet de belastingdienst weten. In de praktijk zal nagenoeg niemand dit opgeven, maar wie echt geld verdiend heeft de plicht dit jaarlijks op te geven aan de belastingdienst. Anders kan dit nare gevolgen hebben.

Bijna iedereen werkt wel eens zwart

Het is bijna niet te geloven want zelf denk je dat je heel braaf bent en nooit zwart hebt gewerkt. Toch heeft bijna iedereen dit wel eens gedaan. Zwart werken gaat namelijk ver: alles wat je krijgt in ruil voor een dienst en wat je niet opgeeft bij de belastingdienst, is zwart werk. Stel je helpt iemand met een verhuizing en krijgt als dank vijf euro, eventueel voor benzinegeld. Je geeft dit toch niet op aan de belastingdienst? Nee, maar je hebt dan wel zwart gewerkt. Want wil je niet zwart werken dan moet je het zo doen: je geeft aan de belastingdienst op dat je vijf euro hebt verdiend. Hiervan mag je kosten voor werk vanaf trekken, dus die vijf euro benzinegeld trek je er weer vanaf. Je betaald dus uiteindelijk niks aan de belastingdienst maar je vijf euro is nu wel legaal verdiend.

Geldt dit alleen voor geld? Nee, ook wanneer je een pakje shag, een chocoladereep of wat dan ook hebt gekregen in ruil voor verleende diensten, moet je dit opgeven aan de belastingdienst. Dus hoe vreemd dit ook klinkt: op deze manier heeft bijna iedereen al eens zwart gewerkt.

Het echte zwartwerken gebeurt door mensen die als doel hebben wat extra's bij te verdienen zonder hier belasting voor af te willen dragen. Denk aan een huishoudelijke hulp, de oppas, een klusser, een reparateur, een automonteur, een it-er, een kelner etc.

Zwart werk: zowel particulier als zakelijk

Zwart werken gebeurt overal om ons heen. Particulier zie je het vaak als hulp in de huishouding of als oppas, als tuinman, klusjesman etc. In de zakelijke wereld gebeurt het vooral in de horeca en in winkels. Bedrijven houden er een dubbele boekhouding op na: eentje met de echte agenda en de werktijden van het personeel en eentje voor de belastingdienst: hierin staan niet de zwartwerkers vermeld.

Gevolgen voor de maatschappij

Zwart werken heeft voor-en nadelen voor de maatschappij. Ten eerste de nadelen: de belastingdienst loopt jaarlijks miljoenen aan belasting mis. Doordat er belastingen worden gemist, zal deze belasting ergens anders vandaan gehaald moeten worden. Echter, wanneer zwart werk helemaal uitgebannen zou worden, is het maar de vraag of de burger er voordeel uit zou halen.

Een voordeel heeft zwartwerken ook wel: hierdoor kunnen werkgevers langer op hun werk blijven doordat ze thuis het huishouden niet hoeven te doen of er iemand bij de kinderen is. De maatschappij heeft hier voordeel bij omdat er langer gewerkt wordt. Ook zal de zwartwerker meer te besteden hebben en dit geld uitgeven in bijvoorbeeld winkels. Dit komt ook ten goede aan de detailhandel.

Gevolgen voor de werkgever

De werkgever zelf haalt er voordeel uit door een zwartwerker in dienst te nemen. Zou de werkgever bij een "wit" betaald iemand 20 euro per uur moeten neertellen, een zwartwerker is vaak al met 8 euro per uur tevreden. Een ander voordeel is dat de werkgever geen rekening hoeft te houden met verzekeringen etc.

Wanneer de werkgever gepakt wordt voor het in dienst hebben van een zwartwerker, zijn de gevolgen vaak groter: er volgt een boete die hoog kan oplopen, tot wel 4.500 euro. In hoeverre er gecontroleerd wordt door de belastingdienst op zwartwerkers binnen een bedrijf is onduidelijk. Wel kan een kwaadwillende een melding maken van zwartwerk binnen een bedrijf, de belastingdienst zal dit dan zeker gaan natrekken.

Gevolgen voor de zwartwerker

De zwartwerker zelf. Deze haalt er grotendeels voordeel uit. De meeste mensen werken zwart omdat dit voordeliger is. Hoewel je te maken krijgt met heffingskortingen en vaak tot 6.000 euro belastingvrij kan verdienen, geven de meeste mensen toch hun zwartwerk niet op. Dit heeft te maken met de andere zaken: huurtoeslag, zorgtoeslag etc worden ook berekend aan de hand van inkomen. Zelfs als je dus geen loonbelasting hoeft te betalen, kan je wel gekort worden op je toeslagen. Dit is voor velen dus de reden om zwart te werken.

Een tweede reden voor zwartwerken is vaak omdat men een uitkering krijgt. Wie naast een uitkering inkomsten heeft, wordt gekort op zijn uitkering. Omdat de uitkeringen toch al niet zo hoog zijn, besluit men vaak om extra bijverdiensten niet op te geven zodat er wat extra's ontstaat om van te leven. Vooral alleenstaande ouders met kinderen hebben het extra geld hard nodig. Verder is het vaak een zaak van onwetendheid: niet iedereen is ervan op de hoogte dat er bijverdiend kan worden zonder belasting te hoeven betalen. Er is vaak recht op meerdere heffingskortingen.

Wanneer de zwartwerker gepakt wordt op het zwartwerken, zal deze alsnog de loonbelasting moeten betalen met daarbovenop een verzuim of een vergrijpboete, die kan oplopen tot 300% van de te betalen loonbelasting of een bedrag van 4.500 euro aan boete. Je bent overigens niet verzekerd wanneer je zwart werkt. Je zal dan alles uit eigen zak mogen gaan betalen waneer er een ongeval gebeurt.