De belastingvoordelen en voorwaarden van een ANBI-status

De belastingvoordelen en voorwaarden van een ANBI-status Zet jij je in voor een goed doel en heb je daarvoor een stichting of een vereniging opgezet? Of heb je in het kader van een religieuze gemeenschap een kerkgenootschap opgericht? Je zou in deze gevallen kunnen nagaan of jouw stichting, vereniging of kerkgenootschap in aanmerking komt voor een ANBI-status. Een ANBI-status geeft namelijk een aantal belastingvoordelen, zoals de teruggave van energiebelasting. Om een ANBI-status te krijgen, moet een stichting, vereniging of kerkgenootschap voldoen aan een aantal voorwaarden.

De betekenis van ANBI

ANBI staat voor ‘algemeen nut beogende instelling’. Voor de betekenis van deze definitie moeten we terug naar de wet. In de Algemene wet inzake rijksbelastingen (hierna: wet) wordt uitgelegd wat 'algemeen nut' betekent en welke instellingen in aanmerking komen voor een ANBI-status.1

Wat wordt verstaan onder ‘algemeen nut'?

Met algemeen nut wordt bedoeld het algemeen belang. Denk bijvoorbeeld aan een stichting die is opgezet om op te komen voor het welzijn van koeien. Bij dit voorbeeld is het belangrijk dat de activiteiten van deze stichting voor tenminste 90% gericht zijn op de doelstelling, namelijk het welzijn van koeien. Een sportvereniging komt daarentegen juist niet in aanmerking voor een ANBI-status, omdat de belangen van deze vereniging zich voornamelijk richten op de leden van de sportvereniging in plaats van het algemeen belang.

Bij de volgende categorieën kan (aldus de wet) sprake zijn van ‘algemeen nut’:
  • welzijn;
  • cultuur;
  • onderwijs, wetenschap en onderzoek;
  • bescherming van natuur en milieu, daaronder begrepen bevordering van duurzaamheid;
  • gezondheidszorg;
  • jeugd- en ouderenzorg;
  • ontwikkelingssamenwerking;
  • dierenwelzijn;
  • religie, levensbeschouwing en spiritualiteit;
  • de bevordering van de democratische rechtsorde;
  • volkshuisvesting;
  • een combinatie van de bovengenoemde doelen, alsmede
  • het financieel of op andere wijze ondersteunen van een algemeen nut beogende instelling.

Een beogende instelling

Een ANBI-status is alleen van toepassing op rechtsvormen die als doel hebben om het algemeen belang te dienen. Denk aan het voorbeeld van de stichting die is opgezet met het doel om op te komen voor het welzijn van koeien. Met de activiteiten die worden uitgevoerd om dit algemene belang te dienen mag geen winst gemaakt worden. Het kan zijn dat er toch commerciële activiteiten worden verricht namens de stichting. Over deze commerciële activiteiten mag wel winst gemaakt worden, mits de winst ten goede komt van het desbetreffende algemene belang. Een stichting, vereniging of kerkgenootschap zijn de enige Nederlandse rechtsvormen die daarom in aanmerking kunnen komen voor een ANBI-status. In de wet is bepaald dat de volgende rechtsvormen geen ANBI kunnen zijn:
  • een vennootschap met een in aandelen verdeeld kapitaal. De aandelen zijn hierbij in bezit van aandeelhouders
  • een coöperatie;
  • een onderlinge waarborgmaatschappij of een ander lichaam waarin bewijzen van deelgerechtigdheid kunnen worden uitgegeven.

Publiekrechtelijke lichamen zijn van rechtswege algemeen nut beogende instellingen. Dit zijn de Staat, provincies, gemeenten, waterschappen en alle lichamen waaraan krachtens de Grondwet verordenende bevoegdheid is verleend.2

Belastingvoordelen ANBI

Een ANBI-status is nuttig, omdat het een aantal belastingvoordelen oplevert voor een stichting, vereniging of kerkgenootschap. Hieronder volgt een opsomming van alle belastingvoordelen (bron: Belastingdienst)3:
  • geen betaling van erfbelasting of schenkbelasting voor erfenissen en schenkingen die de stichting gebruikt voor het algemeen belang.
  • Als een ANBI zelf schenkingen doet in het algemene belang, dan hoeft de ontvanger geen schenkbelasting te betalen.
  • Teruggaaf van energiebelasting.
  • Vrijwilligers mogen onder bepaalde voorwaarden een gift aftrekken aan de ANBI
  • Donateurs van de ANBI mogen hun giften aftrekken van de inkomsten- of vennootschapsbelasting.
  • Voor aftrek van periodieke giften, moeten de donateur en de ANBI de gift vastleggen in een overeenkomst.
  • Voor donateurs van culturele ANBI's geldt een extra giftenaftrek.

Voorwaarden ANBI-status

Om te controleren of een stichting, vereniging of kerkgenootschap een ANBI status kan krijgen, moet voldaan worden aan de onderstaande voorwaarden. De bron van deze voorwaarden is de website van de Belastingdienst. Via deze website kan ook de ANBI aanvraag ingediend worden. In dit artikel worden de voorwaarden beknopt omschreven, waarbij de rechtsvorm van een stichting telkens als voorbeeld wordt gebruikt. Voor meer toelichting en uitzonderingen op deze voorwaarden zal de website van de Belastingdienst geraadpleegd moeten worden.4

De 90%-eis

De belastingdienst zal controleren of de uitgaven van de stichting voor ten minste 90% bestemd zijn voor het algemeen nut.

Geen winstoogmerk

De belastingdienst zal controleren of de stichting geen winst maakt met de activiteiten die dienen voor het algemeen nut. Dit betekent dat er voor deze activiteiten geen commerciële tarieven gevraagd mogen worden.

Integriteitseisen

Hiermee wordt bedoeld dat de stichting en de daarbij rechtstreeks betrokken mensen het volgende niet mogen: 1) aanzetten tot haat of 2) geweld gebruiken. Daarnaast mogen bestuurders, leidinggevenden en gezichtsbepalende personen in de afgelopen 4 jaar niet zijn veroordeeld. De belastingdienst zal bij enige twijfel om een Verklaring Omtrent Gedrag (VOG) vragen.

Gescheiden vermogen / beschikkingsmachtcriterium

De belastingdienst geeft hierbij de volgende uitleg: 'Een natuurlijk persoon of een rechtspersoon in de functie van bestuurder en/of beleidsbepaler mag niet over het vermogen van de instelling beschikken alsof het zijn eigen vermogen is.' Dit heet het ‘beschikkingsmachtscriterium’. Als voorbeeld geeft de belastingdienst hierbij aan dat een meerderheid in de zeggenschap van het vermogen van de instelling (bijvoorbeeld een stichting) niet is toegestaan.

Beperkt eigen vermogen / bestedingscriterium

De stichting mag niet meer vermogen aanhouden dan redelijkerwijs nodig is voor het werk van de stichting. Ook wel genoemd het 'bestedingscriterium'. Dit voorkomt het 'oppotten van vermogen'.

Beloning voor bestuurders

De belastingdienst zal controleren dat beloningen voor bestuurders alleen zijn bestemd voor gemaakte onkosten (denk aan reiskostenvergoeding) en minimale vacatiegelden (denk hierbij aan vergoedingen die een bestuurder ontvangt als hij een vergadering bijwoont).

Actueel beleidsplan

De belastingdienst zal controleren dat de stichting een actueel beleidsplan heeft, waarin een duidelijk staat beschreven op welke manier de doelstelling van de stichting wordt bereikt. De volgende zakelijke informatie is belangrijk om te vermelden in het beleidsplan:
  • naam.
  • RSIN / fiscaal nummer.
  • post- of vestigingsadres.
  • telefoonnummer of e-mailadres.
  • (eventueel) nummer van de Kamer van Koophandel.
  • (eventueel) gegevens van de bankrekening.

Redelijke verhouding tussen kosten en bestedingen

De belastingdienst omschrijft hierbij het volgende: 'De beheerkosten moeten in redelijke verhouding staan tot de bestedingen. Wat 'redelijk' is, is (onder andere) afhankelijk van de aard van de ANBI. Zo heeft een instelling die fondsen werft vaak andere kosten dan een instelling die een vermogen beheert.'

Opheffing

Geld dat na opheffing van de ANBI zal overblijven, moet worden besteed aan een ANBI met een soortgelijke doelstelling.

Administratieve verplichtingen

De belastingdienst zal controleren dat de stichting een goede administratie voert. Hiervoor kan (onder meer) gekeken worden naar de onkostenvergoeding en vacatiegelden of welke kosten de stichting allemaal gemaakt heeft.

Publicatie ANBI-gegevens op een webpagina

De volgende gegevens moet de stichting op een webpagina vermelden:
  • naam van de instelling;
  • RSIN (Rechtspersonen en Samenwerkingsverbanden Informatie Nummer) / fiscaal nummer;
  • contactgegevens van de instelling;
  • duidelijke beschrijving van de doelstelling van de ANBI;
  • hoofdlijnen van het beleidsplan;
  • functie van de bestuurders;
  • namen van de bestuurders;
  • beloningsbeleid;
  • actueel verslag van de uitgeoefende activiteiten;
  • financiële verantwoording.
© 2018 - 2024 Sarahzeilstra, het auteursrecht van dit artikel ligt bij de infoteur. Zonder toestemming is vermenigvuldiging verboden. Per 2021 gaat InfoNu verder als archief, artikelen worden nog maar beperkt geactualiseerd.
Gerelateerde artikelen
Gift aan een goed doel met ANBI-status in 2020 en 2021Gift aan een goed doel met ANBI-status in 2020 en 2021U wilt in 2020 of 2021 een gift doen. U denk eraan om geld te schenken aan een goed doel, jaarlijks een bedrag of een be…
Aftrek giften 2018, 2019, 2020 en 2021Aftrek giften 2018, 2019, 2020 en 2021Giften doen betekent ook altijd een mooie fiscale aftrekpost. Als u in 2020, 2021 of 2022 een gift (geld of in natura) d…
Fiscaal aftrekbare giften inkomstenbelastingFiscaal aftrekbare giften inkomstenbelastingGiften aan goede doelen aftrekken als aftrekpost inkomstenbelasting. Onder voorwaarden zijn giften aan charitatieve inst…
Stichting DierenlotStichting DierenlotVeel dieren, overal ter wereld, lijden een beroerd bestaan. Ook in Nederland bestaat veel dierenleed. Stichting Dierenlo…

Kruislings schenken: extra groot belastingvoordeelKruislings schenken: extra groot belastingvoordeelDe vrijstellingen bij schenken kunnen groot zijn, zeker als de begunstigde jonger is dan 40 jaar. De schenkingsvrijstell…
De villabelasting op een woning in 2020 en 2021De villabelasting op een woning in 2020 en 2021De villabelasting op een woning bestaat in 2020, 2021 en 2022 nog steeds, terwijl de villabelasting in 2011 door de PvdA…
Bronnen en referenties
  • Inleidingsfoto: Mohamed Hassan, Pixabay
  • 1. Artikel 5b Algemene wet inzake rijksbelastingen, https://wetten.overheid.nl/BWBR0002320/2018-07-28, geraadpleegd op 20-12-2018.
  • 2. Artikel 5b lid 2 Algemene wet inzake rijksbelastingen juncto artikel 1 lid 1 Burgerlijk Wetboek Boek 2.
  • 3https://www.belastingdienst.nl/wps/wcm/connect/bldcontentnl/belastingdienst/zakelijk/bijzondere_regelingen/goede_doelen/algemeen_nut_beogende_instellingen/welke_belastingvoordelen_heeft_een_anbi, geraadpleegd op 20 december 2018.
  • 4. https://www.belastingdienst.nl/wps/wcm/connect/bldcontentnl/belastingdienst/zakelijk/bijzondere_regelingen/goede_doelen/algemeen_nut_beogende_instellingen/aan_welke_voorwaarden_moet_een_anbi_voldoen/, geraadpleegd op 28 december 2018.
Sarahzeilstra (11 artikelen)
Laatste update: 03-01-2019
Rubriek: Financieel
Subrubriek: Belasting
Bronnen en referenties: 5
Per 2021 gaat InfoNu verder als archief. Het grote aanbod van artikelen blijft beschikbaar maar er worden geen nieuwe artikelen meer gepubliceerd en nog maar beperkt geactualiseerd, daardoor kunnen artikelen op bepaalde punten verouderd zijn. Reacties plaatsen bij artikelen is niet meer mogelijk.