Zwart geld maakt inventief

Belastingontduiking en zwart geld zijn nog steeds aan de orde van de dag en houden niet op bij de landsgrenzen. Maar het net trekt zich steeds meer rond de fraudeurs samen. De opsporingsmethoden worden steeds beter. Maar bezitters van zwart geld worden ook steeds inventiever.

Hoe werkt belastingontduiking?

Kort gezegd komt belastingontduiking voor in twee vormen:

• inkomsten verzwijgen
• of uitgaven fingeren.

Wie in zijn fiscale aangifte de afstand woon-werk-verkeer met drie extra kilometers aandikt, verzint een extra uitgave. En wie een privebezoek aan het restaurant als zakelijk etentje in mindering brengt, eveneens.

En de poetsvrouw die zonder rekening werkt, verzwijgt inkomen. Dat geldt ook voor de bezitter van aandelen die niet alle kapitaalopbrengst aangeeft.

Hoe lopen belastingontduikers tegen de lamp?

Jaarlijks lopen vele honderden belastingontduikers tegen de lamp, onder meer door duizenden tips die buren, collega's of ex-partners de belastingdienst influisteren. Zestig procent van deze meldingen leidt tot resultaat.

Andere aanleidingen zijn opvallende afwijkingen in aangiften, óf, bij ondernemers, onaangekondigde fiscale controles. Ook geven veel belastingontduikers zichzelf aan. Die spijtoptanten blijven dikwijls ongestraft indien de “overtreding” nog niet werd ontdekt.

Wie ontduiken er belastingen?

Belastingontduiking en zwart geld vindt men terug in alle lagen van de bevolking. Alleen de hoogte van de bedragen en de technieken verschillen.

Helpt een bankrekening in Zwitserland?

Eigenlijk niet. Wie in Nederland woont en in Zwitserland inkomen uit kapitaal geniet, moet daar in Nederland belasting over betalen. Maar het lange tijd als zeer stabiel aangemerkte Zwitserse bankgeheim werd vaak misbruikt om zwart geld te verbergen. Hetzelfde geldt overigens voor een bankrekening in Luxemburg.

Data-cd's schrikken belastingontduikers af

Het jaar 2010 was een absoluut topjaar bij de jacht op zwart geld. Het feit dat de Duitse fiscus een cd met klantgegevens had gekocht van de Zwitserse bank Credit Suisse, deed vele belastingontduikers schrikken:

• velen kozen zelf voor een ontlastende aangifte bij de belastingdienst om zo een mogelijke boete te ontlopen;
• anderen probeerden hun geld stiekem op te halen. Maar niet alle belastingontduikers konden langs de douanecontrole glippen.

"Heeft u contant geld bij u?"

Douanebeambten controleren steekproefsgewijs of reizigers grote hoeveelheden contant geld in hun bagage hebben. De controles vinden direct bij de Zwitserse (maar ook bij Luxemburgse) grensovergangen plaats, maar ook door mobiele eenheden die enige kilometers meer landinwaarts opereren.

Wie wordt door belastingontduiking benadeeld?

Iedereen die in Nederland woont. Want de fraudeurs onthouden de staat geld dat nodig is voor scholen, wegen, ziekenhuizen, brandweerkorpsen en al het andere dat Nederland de moeite waard maakt om in te wonen.

Maar bovenal schaden belastingontduikers de eerlijke belastingbetaler, omdat die nog meer belasting moet betalen.

China als grootste zwartgeld-exporteur

Ook voor zwart geld gaat de succesformule "Made in China" op. Veel rijke Chinezen zijn niet legaal aan hun vermogen gekomen. En daarbij gaat het om enorme bedragen. De cijfers zijn ronduit beangstigend:

• bijna drie biljoen (!) dollar zwart geld is de Chinese staat in de afgelopen tien jaar “ontglipt”;
• en de helft van alle zwart geld op de wereld stamt inmiddels uit de Chinese volksrepubliek;
• alleen al in 2011 brachten Chinese burgers volgens berekeningen van het Washingtonse Research Center van “Global Financial Integrity” meer dan 470 miljard dollar over de grens. Dat is bijna de gehele jaarlijkse economische groei van het land.

Waarom wil men zwart geld naar het buitenland brengen?

Bij hun pogingen om dat zwarte geld in het buitenland te krijgen, zijn de Chinezen behoorlijk inventief. De redenen voor de Chinese kapitaalvlucht zijn verschillend. Sommige mensen willen hun geld gewoon beter beleggen, want wie in China zijn geld naar de bank brengt krijgt bij die staatsinstellingen meestal maar povere rente.

En andere beleggingsmogelijkheden zijn er nauwelijks. Tot voor enkele jaren waren aandelen populair, maar na een hausse op de aandelenmarkten in Shanghai en Shenzhen daalden de koersen dramatisch en hebben ze zich tot dusver nog niet hersteld.

Smeergeldambtenaren

Een tweede grote groep die met zijn kapitaal naar het buitenland vlucht, zijn de Chinese ambtenaren. Op papier hebben ze slechts een karig loon, maar veel overheidsfunctionarissen zijn in werkelijkheid “smeergeld-miljonairs”.

Niet zelden ontvangen Chinese ambtenaren een "hong bao" wanneer er een bouwproject moet worden goedgekeurd of een vergunning moet worden verstrekt, een kleine rode envelop gevuld met geld. Meestal wordt zo’n “hong bao” alleen aan kinderen gegeven ter gelegenheid van het Chinees Nieuwjaar. Maar voor veel Chinese ambtenaren is het elke dag Nieuwjaar.

Hoe Chinezen zwart geld witwassen

Wie zijn geld uit China naar het buitenland wil brengen, gaat een groot risico aan want de diviezenbepalingen zijn er erg streng en de boetes niet mals. Meer dan omgerekend 40.000 euro per jaar mogen Chinezen niet naar het buitenland brengen.

Veruit de grootste zwart-geld-bedragen worden via frauduleuze import- en exporttransacties naar het buitenland overgeheveld:

• bij exporten houden Chinese ondernemers die hun zwart geld naar het buitenland wil overhevelen de hoogte van hun prijzen bewust laag. Het verschil laten ze vervolgens op een rekening in het buitenland overboeken;
• hetzelfde principe geldt ook voor de invoer: ditmaal betalen de Chinese bedrijven overdreven hoge prijzen. Daarvan laten ze zich door tussenhandelaren weer een deel terugboeken op een niet-Chinese rekening.