Soorten consumentenkrediet

Consumptief krediet (of consumentenkrediet) is kredietverlening aan particuliere huishoudens voor privé-doeleinden. Deze zijn onder te verdelen naar verstrekkingsvorm (geld- en goederenkrediet) en naar aflossingsvorm (aflopend, doorlopend en het vaste krediet). Daartegenover staat productief krediet, wat staat voor kredietverlening aan bedrijven. Hieronder gaan we in op het consumptieve krediet naar aflossingsvorm.

Aflopend krediet:

hierbij staan de looptijd en het effectief kredietvergoedingspercentage (ekvp) bij sluiten vast.
Per onderwerp zullen we de eigenschappen doorlopen:

• Kredietsom: heeft voor aflopend geldkrediet (bedrag waarover kredietnemer kan beschikken) andere betekenis dan voor aflopend goederenkrediet (gelijk aan koopprijs minus eventuele aanbetaling).
• Looptijd: periode tussen eerste en laatste vervaldag, meestal in maanden.
• Termijnbedrag: aflossing + verschuldigde kredietvergoeding (rente). Annuïteitenschema: aan het begin van de looptijd zit er meer rente in het termijnbedrag dan aan het eind. Omrekeningsfactoren: hoeveel het termijnbedrag is bij een bepaalde kredietsom en een bepaalde looptijd.
• Uitstaand saldo (bruto): kredietsom plus totale kredietvergoeding minus reeds betaalde termijnbedragen.
• Contractbedrag (totale prijs): door het maandelijkse termijnbedrag ter vermenigvuldigen met het aantal betalingstermijnen.
• Betalingstermijn: periode tussen 2 opeenvolgende betaaltijdstippen, meestal maand. Betaling zelf heet dan maandtermijn.
• Kredietvergoeding: totaal aan rente (intrest) binnen het contract. Bij kleine kredietsommen is een hoger tarief van toepassing door de kostencomponent.

Uitgestelde termijnbetaling: tijdens de eerste periode(n) worden geen termijnbetalingen gedaan.
Aflopend krediet met slottermijn: combinatie van een vaste lening met een aflopend krediet. Tijdens de looptijd wordt niet afgelost op de vaste lening.

Persoonlijke lening: looptijd vaak van 6 tot 72 maanden met kredieten meestal tussen € 2500 en € 25000. Vooral voor aanschaf van duurzame cons.goederen, normaal gesproken een blanco krediet. Meestal draagt de kredietgever het overlijdensrisico. Een vereiste is wel dat het is afgelost voordat de klant 70 of 75 is.

Doorlopend krediet:

tot een limietbedrag geld opnemen, zaken kopen of diensten afnemen. Maandelijks termijnbedrag, meestal 2-3% van de limiet of het uitstaand saldo, bestaat uit aflossing en kredietvergoeding. Er is een minimale betalingsverplichting, extra aflossing is toegestaan. Anders dan bij aflopend krediet zijn er geen administratiekosten. Kredietgever draagt meestal het overlijdensrisico. Limieten variëren van € 1000 tot € 25000 en meer.
We zullen een aantal grotheden doornemen:

• Maximum looptijd: begrenst door de leeftijd i.v.m. overlijdensrisico.
• Theoretische looptijd: looptijd waarbinnen aan alle verplichtingen is voldaan. Extra aflossingen, verandering van tarief en vervolgopnames vernaderen deze looptijd.
• Afbouwregeling: vanaf een bepaalde leeftijd, bijv. 60 jaar, zodat het uitstaand saldo op de einddatum geheel is voldaan.
• Vast doorlopend krediet: termijnbedrag uitgedrukt in een percentage van de limiet.
• Variabel doorlopend krediet: wisselend termijnbedrag, als percentage van het uitstaand saldo, wel een minimum termijnbedrag.
• Uitstaand saldo: totale schuldpositie aan begin van lopend termijn plus kredietvergoeding over lopend termijn. Bij een uitstaand saldo van 0 blijft de kredietfaciliteit in stand, soms mag het zelfs positief zijn (spaartegoed).
• Opnamerestricties:
• * blokkeernorm: soms wil de kredietgever niet dat het saldo voortdurend tegen de limiet aanzit. Kredietgever moet dan eerst aflossen tot een grens voordat hij weer mag opnemen. Dit bedrag wordt uitgedrukt in een aantal termijnbedragen (de blokkeernorm of opnamerestrictienorm).
• * permanente opnamerestrictie: kredietnemer mag helemaal niet meer opnemen, bijv. als de financiële situatie verslechterd of de terugbetaling is twijfelachtig. De vorm verandert in een aflopend krediet.

Aflossingsvrije periode: de eerste jaren wordt er uitsluitend rente betaald.

Creditcardkrediet: kredietfaciliteit om het uitstaand saldo van de creditcard in termijnen terug te betalen. Bovendien voor geld opnemen. Bij een bancaire creditcard treedt de bank op als kredietgever. De kredietfaciliteit is bedoeld om met de cardmaatschappij af te rekenen. Bij samenwerking met een niet-financiële instelling vraagt de cardmaatschappij een machtiging van de cardhouder van diens betaalrekening. Zekerheden spelen hier geen rol.

Rekening-courantkrediet:

standaardproducten zoals salariskrediet, effectenkrediet en overbruggingskrediet. De maximale kredietlimiet is afhankelijk van de vorm. Terugbetalen van de lening en betalen van kredietvergoeding zijn ontkoppeld. Er is geen sprake van een bepaald aflossingsschema, wel moet het op bepaalde tijdstippen een positief saldo vertonen. De variabele kredietvergoeding wordt per dag berekend. Er is sprake van een achterstand als de limiet wordt overschreden.

Standaardvormen:

• Salariskrediet: rood staan op de betaalrekening. Regelmatige voeding vormt de basis. Eens per kwartaal credit verplicht.
• Effectenkrediet: voorschot op effecten. Kredietlimiet is een percentage van de waarde van de effecten (bevoorschottingspercentage). Als de beurswaarde te ver daalt en de limiet wordt overschreden, moet men het saldo terugbrengen of de onderpandswaarde van de effecten verhogen. Ook kan de kredietlimiet worden verlaagd.
• Overbruggingskrediet: een krediet als de oude woning nog niet is verkocht terwijl de nieuwe al is gekocht of in aanbouw is. Meestal een rekening-courant krediet van maximaal een jaar met hypothecaire zekerheid.
• Consumptief krediet voor studenten: voorschot op het toekomstig inkomen, extra zekerheid via borgstelling of medeschuldbekentenis van de ouders. In de vorm van een studentenrekening waar de basisbeurs, de ouderlijke bijdrage en aanvullende financieringen op binnen komen.

Vaste leningen:

vervolgopnames zijn niet mogelijk. Geen sprake van periodieke aflossingen, maar van aflossing ineens op einddatum (aflossingsvrij krediet). Alleen kredietvergoeding over de totale kredietsom. Looptijd van 5 tot 30 jaar, waarbij rente vaak niet over gehele looptijd vaststaat, maar bijv. voor 1, 5 of 7 jaar. Extra zekerheid in het hypotheekrecht of in de verpanding van de polisrechten.

Hypothecaire kredieten op basis van de woning: overwaarde gebruiken als krediet voor consumptieve doelen. De maximale kredietsom is afhankelijk van de kredietbehoefte, de inkomsten-lastenverhouding en de overwaarde van het huis. Maximaal is meestal 125% van de executiewaarde van het huis.

Scheepshypotheek: een boot financieren met een lening, waarbij het gekochte vaartuig als hypothecaire zekerheid wordt meeverbonden. Loopt via notaris, waarbij gekozen kan worden voor vaste lening, DK (doorlopend krediet) of PL (aflopend krediet).

Krediet o.b.v. levensverzekeringen:

• Verzekerd krediet: op de einddatum wordt afgelost uit de opbrengst van een meeverbonden kapitaalverzekering. Doorgaans middels een gemengde verzekering, waarbij de kredietgever zichzelf aanwijst als eerste begunstigde. Soms is de meeverbonden verzekering een beleggingsverzekering (beleggingskrediet). Banken en financieringsmaatschappijen zijn de verstrekkers.
• Polisbelening: de waarde van een polis te geld maken (een rentedragend voorschot op een toekomstige uitkering) . Verpanding is niet aan de orde. Alleen mogelijk bij afkoopwaarde (betaalde premies + rente-inkomsten – administratiekosten – kosten overlijdensrisico). Het gaat om een vaste lening: de kredietnemer neemt het bedrag ineens op. Op grond van de beleningsakte krijgt maatschappij recht om op moment van uitkering haar vordering op de kredietnemer in mindering te brengen.