Hoe het basispensioen in Nederland is opgebouwd

De AOW en ANW zijn belangrijke onderdelen van uw pensioen, uw basispensioen. Het collectief pensioen bij een pensioenfonds is geen populair onderwerp. Toch doet u er goed aan om al op jonge leeftijd de zaken in beeld te brengen. Hoe is het pensioen en basispensioen bijvoorbeeld opgebouwd. Wat is de doorsnee premie? Wanneer hebt u recht hebt op AOW met de huidige verhoging van de AOW leeftijd, nabestaandenpensioen en ANW. Uw pensioenopbouw holt naar beneden met het regeerakkoord Rutte Asscher. Er blijft nog een opbouwpercentage over van 1,75% per jaar terwijl dat in 2012 nog 2,25% per jaar was. Deze overheidsbezuiniging kan tot 30% minder pensioen leiden.

AOW en ANW: de overheid als bepalende factor

Bij elke pensioenopbouw kunnen vier partijen betrokken zijn:

• de overheid,
• de werkgever,
• verzekeringsmaatschappijen en banken, en uzelf.

Bij het basispensioen is, naast uzelf, ook de overheid aan zet.

Het basispensioen AOW en ANW

Tot het basispensioen wordt gerekend het pensioen, dat door de overheid is geregeld, en waarvoor u automatisch in aanmerking kunt komen. Als u in 2021 66 jaar en vier maanden oud wordt of wanneer uw partner onverhoopt voortijdig komt te overlijden, zijn dat:

• De AOW.
• Het nabestaandenpensioen op basis van de ANW.

Wat is de doorsneepremie?

Bij een collectief pensioen betaalt elke deelnemer onafhankelijk van geslacht, leeftijd en gezondheid, dezelfde pensioenpremie voor een procentueel zelfde pensioenopbouw. Die premie heet doorsneepremie. De premie is niet gerelateerd aan wat u in euro's opgebouwd maar gebaseerd op de doorsnee deelnemer in het pensioenfonds. Jongeren betalen in veel gevallen zo relatief meer pensioen.

Hoogte AOW uitkering, aow buitenland

Over het algemeen hebt u recht op AOW wanneer u in Nederland woont of werkt. De regeling geldt ook voor Nederlanders die in het buitenland in Nederlandse overheidsdienst werken. De hoogte van de AOW is niet afhankelijk van het inkomen of het vermogen. In principe krijgt iedereen die 65 plus wordt in Nederland AOW. De hoogte is wel afhankelijk van het aantal opgebouwde jaren. Deze jaren bouwt u op tussen uw 15e en 65e levensjaar. Elk jaar dat u na 1 januari 1957 geen AOW hebt opgebouwd, bijvoorbeeld door werkzaamheden in niet overheidsdienst in het buitenland, betekent een korting op uw maximale AOW van 2%. Omdat de AOW pas in 1957 in werking is getreden worden de jaren tussen uw 15e levensjaar en 1 januari 1957 toch bij uw opbouw bijgeteld. Zo kunt u als u vóór 1 januari 1942 bent geboren toch aan 50 opbouwjaren komen. De eerste burgers die daadwerkelijk 50 jaren hebben bijeengesprokkeld werden per 1 januari 2007 65 jaar oud. De hoogte van de AOW verschilt naar gezinssamenstelling en wordt in 2013 verhoogd naar 65 jaar en een maand (in 2021 is dat 66 jaar en vier maanden). Bent u bijvoorbeeld gehuwd dan ontvangt een ieder 50%, bent u alleenstaand dan ontvangt u 70% van het netto minimumloon aan AOW. Wie een aantal jaren in het buitenland verblijft bouwt minder AOW op:

AOW-toeslag voor uw partner

Bij een partner jonger dan 65 jaar kunt u een aanvullende AOW-toeslag krijgen. Deze toeslag zal per 2015 vervallen voor nieuw gevallen. U doet er verstandig aan om hiermee nu al rekening te houden en zo mogelijk zelf extra voorzieningen te treffen. De volledige partnertoeslag bedraagt in 2015 maximaal € 742,04 ofwel 50% van het netto minimumloon. Hier gaat een deel af, wat afhankelijk is van het inkomen van de jongere partner.

Hoogte van de AOW 2020

Een alleenstaande ontvangt maandelijks een hogere AOW dan wie gehuwde is. Partners ontvangen samen de volledige AOW voor gehuwden. Als een alleenstaande met een AOW gaat trouwen of samenwonen, gaat hij of zij een lagere AOW uitkering ontvangen. De hoogte van de AOW is als volgt opgebouwd:

• Een alleenstaande: 70% van het netto minimumloon.
• Een alleenstaande met kinderen onder de 18 jaar: 90% van het netto minimumloon.
• Gehuwden en samen wonenden: 50% van het netto minimumloon, eventueel aangevuld met een toeslag bij een gezamenlijk inkomen van minder dan 100% van het minimumloon.

De hoogte van de AOW en de ANW zijn gebaseerd op het minimumloon en gaan ook omhoog als het minimumloon stijgt.

Hoe hoog wordt de AOW na een scheiding of plaatsing in verpleeghuis

Zodra partners met een AOW uit elkaar gaan en op zichzelf gaan wonen, worden zij beschouwd als alleenstaanden. Dit kan door een scheiding zijn, maar ook doordat men op zich zelf gaat wonen. Een eventuele toeslag in verband met een jongere partner komt in deze situaties te vervallen. Als een partner langdurig in een verpleeghuis wordt geplaatst, kunt u voor beide partners een AOW voor alleenstaanden aanvragen.

AOW bedragen en 2020

Zie het artikel AOW 2020, bedragen en leeftijd 2020.

AOW naar 67 jaar

Het kabinet heeft besloten, om de AOW leeftijd te verhogen naar 67 jaar. Niet in één keer, maar geleidelijk, waarbij de mogelijkheid blijft bestaan om eerder te stoppen met werken, maar met een lagere AOW:

• 66 jaar in 2018;
• 66 jaar en vier maanden in 2021;
• Daarna gekoppeld aan de stijging van de levensverwachting

Kiezen voor een lagere AOW

Wie vanaf 2005 zonder enige onderbreking heeft gewerkt, mag in 2020 ook met AOW gaan, maar dan is de AOW wel blijvend lager. De korting bedraagt:

• 6,5% als u minder dan 150% van het minimumloon verdient.
• 6,5% voor fiscaal partners met een totaal inkomen van € 49.000,- of lager.
• 8,00% als u meer verdient

Nieuwe tegemoetkoming voor AOW’ers

Per 1 juni 2011 is de tegemoetkoming AOW vervangen door de even hoge koopkrachttegemoetkoming Oudere Belastingplichtigen, de tegemoetkoming KOB. Wie in Nederland woont en 65-plusser is, krijgt deze tegemoetkoming automatisch. Buiten Nederland wonende AOW’ers hebben als extra voorwaarde dat minimaal 90% van hun wereldinkomen in Nederland onder de belasting valt.

Ook partnertoeslag verdwijnt per 2015

De partnertoeslag verdwijnt vanaf 2015 zou verdwijnen, wat betekent dat:

• Als u 65 op of na 1 januari 2015 wordt, dan krijgt u geen toeslag meer voor uw jongere partner.
• Als u 65 vóór 1 januari 2015 wordt, dan ontvangt u een toeslag tot uw partner 65 wordt, ook al is dat na 1 januari 2015. U krijgt alleen een toeslag als uw jongere partner geen of weinig inkomsten heeft.

De ANW uitkering

Een ander basispensioen is geregeld op basis van de Algemene Nabestaande Wet. Deze nabestaande uitkering wordt aan u door de overheid betaald, als:

• De partner overlijdt, gehuwd of samenwonend.
• U jonger bent dan 65 bent.
• U één of meer kinderen tot 18 jaar verzorgt.

U komt ook voor de ANW in aanmerking als u voor ten minste 45% arbeidsongeschikt bent. De uitkering vervalt zodra het jongste kind 18 wordt. Als u vóór 1 januari 1950 geboren bent, komt u zo wie zo in aanmerking voor deze nabestaande uitkering. De hoogte van de uitkering is afhankelijk van de leefsituatie en het inkomen. De ANW maakt overigens geen verschil tussen gehuwden, geregistreerd partners of samen wonenden. Ook als u gescheiden bent van de overledene kunt u onder bepaalde voorwaarden in aanmerking komen voor een ANW-uitkering. Tot slot behoort een wezenuitkering tot de mogelijkheden. Een kind komt hiervoor in aanmerking als beide ouders zijn overleden. Het kind moet jonger zijn dan 16 jaar. Soms loopt de uitkering door tot het 21e levensjaar. De halfwezen uitkering geldt in beginsel als één van de ouders is overleden. Let er op dat de ANW lager kan zijn dan het maximum. U hebt dan een ANW hiaat.

Slot

Steeds meer zien we dat uitkeringen onderdruk staan, ook de pensioen via AOW, ANW of pensioenfondsen. U doet er dus goed aan om ook zelf tijdig een extra pensioen op te bouwen. Een bedrijf dat op dit vlak zeer goed scoort is Brand New Day.

Lees verder

• AOW-leeftijd 2020 en 2021 (pensioenakkoord)