Rechtsbijstand in een rechtszaak

Een rechtsbijstandsverzekering is tegenwoordig geen overbodige luxe. Er is sprake van steeds complexere regelgeving die rechten en plichten schept voor de burger. En het uurtarief voor een advocaat is hoog, zo’n € 250,- minimaal. Maar mag je als verzekerde nu wel of niet je eigen advocaat kiezen als je een zaak voor laat komen?

Wanneer is afsluiten van een rechtsbijstandsverzekering zinvol?

Een rechtsbijstandsverzekering heeft tot doel het verlenen van rechtshulp. Die rechtshulp kan bestaan uit het geven van juridisch advies maar denkbaar is ook het voeren van een rechtszaak met bijstand van advocaten en andere deskundigen. Een rechtsbijstandsverzekering kent dus geen vergoeding in geld, maar presteert altijd “in natura”.

Bij langdurig slepende gerechtelijke procedures kunnen de kosten aanzienlijk oplopen. In dergelijke gevallen zou een rechtsbijstandsverzekering financieel voordeliger zijn.

Omvang van de dekking

Om te bepalen of een “zaak” haalbaar is, wordt eerst geïnventariseerd wat er is gebeurd, waarom het is gebeurd, of er eventueel achterliggende oorzaken zijn en wie de betrokkenen zijn. Op basis daarvan kan de verzekeraar beslissen welke vervolgacties noodzakelijk zijn. Hij kan bijvoorbeeld een tegenpartij aansprakelijk stellen. Is die niet bereid tot een regeling dan kan hij hem namens de verzekerde doen dagvaarden.

Alle kosten die bij het verlenen van rechtshulp noodzakelijk zijn, vallen in principe onder de dekking. Daarbij kan men denken aan de kosten van een eventuele rechtszaak maar ook aan kosten voor het inschakelen van deskundigen (advocaten, experts en artsen ingeval van letselschade).

Veel verzekeraars hebben overigens in hun polisvoorwaarden een maximumbedrag voor rechtsbijstand opgenomen, bijvoorbeeld 20.000 of 25.000 euro. BTW die de verzekerde kan verrekenen, geldboetes of dwangsommen kan men niet op de verzekeraar verhalen.

Geschillenregeling

In ons land zijn er ongeveer 3 miljoen rechtsbijstandsverzekeringen afgesloten. Het is natuurlijk denkbaar dat verzekeraar en verzekerde van mening verschillen over de te volgen tactiek.

Stel, je vermoedt als verzekerde een sterke zaak te hebben, dan wil dat nog niet zeggen dat het ook tot een procedure komt. De verzekeraar mag immers beslissen of er al dan niet een procedure wordt gevoerd:

• wordt het “nee” en ben je het daar als verzekerde niet mee eens, dan kan je een second opinion aanvragen bij een advocaat. Is die van mening dat een procedure wél kans van slagen heeft, dan mag hij de procedure aanspannen op kosten van de verzekeraar. Of je de procedure vervolgens ook wint, maakt niet uit;
• is de advocaat evenals de rechtsbijstandsverzekeraar van mening dat je met een procedure weinig succes zal boeken, dan kan je altijd nog op eigen kosten gaan procederen. Als je dan geheel of gedeeltelijk in het gelijk gesteld wordt , worden de kosten (tot een bepaald maximum) alsnog door de verzekeraar vergoed.

Mag je als verzekerde je eigen advocaat kiezen?

Rechtsbijstandsverzekeraars zijn niet altijd toegeeflijk als de verzekerde een eigen advocaat wil kiezen. De maatschappijen hebben immers hun eigen juristen (en vaak zelfs advocaten) in dienst die aanzienlijk goedkoper zijn dan een advocaat van buiten. En als er dan toch een extern advocaat moet worden ingehuurd, werkt men doorgaans met vaste kantoren waarmee prijsafspraken bestaan.

• Inmiddels is duidelijk dat iedereen zijn eigen advocaat mag kiezen als er een gerechtelijke procedure wordt gevoerd waarbij men zich verplicht door een advocaat moet laten vertegenwoordigen;
• Maar de meningen verschillen ten aanzien van procedures waarbij geen advocaat verplicht is, bijvoorbeeld ontslagzaken bij het kantongerecht. De voorzieningenrechter, bevoegd in kort-geding-zaken, heeft bepaald dat ook in dié gevallen iedereen vrij is om zélf te bepalen door wie men zich laat bijstaan.