Wat is de Amerikaanse staatsschuld

Het getal $ 14,360,036,821,160.17 op 24 mei 2011 is een digitale schuldmeter die elke voorbijganger in New York, de constant veranderende staatsschuld toont. Dit is meer dan $ 45.000 per inwoner. Een schuld die de afgelopen jaren is geëxplodeerd. Op 2 augustus 2011 kan door deze schuld een echt probleem ontstaan.

De digitale schuldmeter

Al sinds 1989 hangt in New York een meter, met als eerste locatie 42nd Street bij het beroemde Time Square . Tegenwoordig hangt de klok in Sixth Avenue. Dit is de digitale schuldmeter, en meet de Amerikaanse staatsschuld nauwkeurig. Op het moment dat deze meter “de lucht in ging” stond de teller op $ 2,7 biljoen (1 biljoen = 1 miljoen x 1 miljoen). De maker van de klok heeft er nooit rekening mee gehouden dat de teller $ 10 biljoen zou houden, gewoon omdat hij zich dit niet kon voorstellen. Waar in 1989 het $ teken stond, staat nu de 1.

Het was Seymour Durst die de klok heeft ontwikkeld. Deze vastgoedhandelaar wilde de aandacht vestigen op het feit dat de Amerikaanse schuld snel uit de hand begon te lopen. Het was de toenmalige president Ronald Reagan die (in de jaren tachtig) meer uitgaf dan er binnenkwam, met als gevolg een explosie van de nationale schuld.

Hoe werkt het Amerikaanse schuldenplafond

Het wettelijke plafond op de Amerikaanse staatsschuld is het maximale bedrag dat de federale overheid mag lenen. Het Congres kan op deze manier de overheidsuitgaven meer controleren. Voor het eerst werd het plafond vastgesteld in 1917 en wel op 11,5 miljard dollar. In mei 2011 ging de staatsschuld door de grens van 14.294 miljard.

De hoogte van een (eventueel nieuw) plafond heeft formeel niets te maken met de door het parlement goedgekeurde uitgaven en belastingmaatregelen. In de praktijk werkt het echter heel anders. Iedere keer dat het parlement goedkeuring moet geven over nieuwe uitgaven van de overheid of nieuwe belastingverlaging, gaat deze goedkeuring vaak gelijk gepaard met een verhoging van het plafond.

Wordt door het parlement geweigerd het plafond te verhogen, dan kan de minister van Financiën geen nieuwe leningen meer afsluiten. Dat betekend dat hij genoodzaakt is naar andere (alternatieve) manieren te zoeken waarmee hij aan de financiële verplichtingen van zijn land kan voldoen.

Verloop van de schuld in de tijd

The Congressional Research Service heeft bekend gemaakt dat de afgelopen 50 jaar het plafond maar liefst 74 keer is verhoogt. De afgelopen 10 jaar maar liefst 10 maal.

Tijdens de ambtstermijn van de toenmalig president Bush, is de staatsschuld meer dan verdubbeld. In diezelfde periode waren Obama en Biden senatoren en beide tegen de verhoging van het plafond. De volgende generatie mag niet worden opgezadeld met een nog veel hogere schuldenlast, bij gebrek aan leiderschap, aldus de beide heren toen.

De staatsschuld anno mei 2011

De huidige minister van Financiën, Timothy Geithner, maakte op 16 mei 2011 bekend dat het laatste plafond is bereikt en doorbroken. De teller stond op die dag op 14.294 miljard dollar (oftewel 9.972 miljard euro). Hetgeen deze dag het maximale plafond bereikte, was de uitgave voor 72 miljard dollar aan staatsobligaties.

Geithner riep gelijk het Congres op om het plafond binnen de kortste keren te verhogen. Dit omdat, zo redeneerde hij, de kredietwaardigheid van zijn land te waarborgen. Daarnaast zouden door het verhogen van het plafond de rampzalige economische gevolgen voor de bevolking worden vermeden.

Het verhogen van het kredietplafond is eigenlijk een formaliteit. Of de leden van het Amerikaanse parlement het ermee eens zijn of niet, ze stemmen meestal wel voor. Tenminste, zo was het voorheen, maar nu de republikeinen een meerderheid hebben in het Huis van afgevaardigden is alles anders. Samen met enkele Democraten hebben zij nu al aangegeven in te stemmen met een verhogen met een hele grote MAAR. Zij geven pas toestemming als de huidige president, Obama, instemt met bezuinigingen in de komende 10 jaar van in totaal 2.000 miljard dollar (waar inmiddels reeds over wordt onderhandeld).

Geithner moet zich ondertussen in allerlei bochten wringen om geld bijeen te krijgen om de staatsschuld onder het reeds vastgestelde plafond te brengen. Dan kan hij weer geld lenen om Amerika solvabel te houden. Zijn ministerie heeft nog een “potje” achter de hand van 100 miljard dollar in contanten. Dit ligt geparkeerd bij de Amerikaanse centrale bank (The Federal Reserve). Daarnaast heeft hij ook nog een fonds van 232 miljard dollar voor speciale doelen. Maar helaas kan de minister tot 2 augustus hiervan gebruik maken, dan zijn ook deze bronnen opgedroogd, maar dan blijft de overheid gelukkig nog niet in gebreke.

De Verenigde Staten beschikken namelijk ook nog over 400 miljard dollar aan goud, en olievoorraden van ongeveer 80 miljard dollar. Ook heeft de Verenigde Staten geld uitgeleend waarvan de waarde rond de 923 miljard dollar ligt. Hiervan is meer dan 100 miljard hypotheekobligaties en leningen aan studenten van de universiteit van ongeveer 400 miljard dollar.

Toch ziet Geithner liever dat het schuldenplafond wordt verhoogd, simpelweg omdat het makkelijker is dan het aanspreken van de hierboven genoemde potjes.

Enkele interessante feiten

Heel interessant om te weten over de Amerikaanse staatsschuld:

1. De Staatsschuld van Amerika bedroeg op 1 december 2009 12,1biljoen dollar.
2. De schuld van iedere ingezetene van de Verenigde Staten is meer dan $ 45.000 per persoon.
3. Vanaf 2006 tot mei 2011 is het schuldenplafond maar liefst 6 keer verhoogd.
4. Wanneer iedere seconde 1 dollar wordt uitgegeven, heb je 31.000 jaar nodig om 1 biljoen vol te maken.
5. In 1980, toen Ronald Reagen president werd, bedroeg de staatsschuld nog niet eens 1 biljoen dollar.
6. Sinds het begin van dit millennium is de Amerikaanse staatsschuld met meer dan 100% gestegen.
7. De laatste begroting die Barack Obama presenteerde, anticipeert nog op een tekort van 5,08 biljoen over een periode van 5 jaar.
8. 1 januari 1791: de staatsschuld is op dat moment in Amerika 75 miljoen dollar. Heden ten dage komt er iedere uur 75 miljoen dollar bij de staatsschuld.
9. Dat betekent dat de schuld dagelijks oploopt met 3,8 miljard dollar.
10. Berekend is, dat Amerika over 2010 in zijn eigen land net zoveel schuld heeft, als alle andere landen van de wereld samen.
11. Het grootste deel van de staatsschuld wordt opgekocht door de Federal Reserve. Een constructie die te vergelijke is met een Ponzi-schema
12. Plak 1 biljoen 10 dollarbiljetten aan elkaar. Hiermee kan men 380 keer de wereld rond. Dat is nog steeds minder dan de totale schuld.