Europese Bankenunie

De Europese bankenunie moet bijdrage aan de economische stabiliteit binnen Europa en financieel sterkere en gezondere Europese banken. Dit moet worden bereikt door middel van centraal toezicht, gelijke regels voor alle Europese banken en afspraken over het ingrijpen bij banken in financiële problemen.

Wat houdt de Europese bankenunie in

De Europese ministers van Financiën werden het in december 2013 eens over een Europees Resolutiemechanisme. Op 16 April 2014 werden de ministers het eens over twee andere belangrijke punten van de bankenunie, namelijk het saneringsfonds en het depositogarantiestelsel. Dat zijn belangrijke stappen voor de oprichting van de Europese bankenunie. Alle eurolanden zijn verplicht lid van de bankenunie. Landen in de EU die geen euro hebben mogen zich aansluiten bij de bankenunie, maar zijn niet verplicht. De belangrijkste punten van de Europese bankenunie zijn:

• Dezelfde regels voor alle Europese banken
• Centraal toezicht op de bankenunie, bestaand uit de Europese Centrale Bank en de nationale toezichthouders
• Europees Afwikkelingsmechanisme, als een bank toch in de problemen komt. Zal dit mechanisme er voor zorgen dat niet de belastingbetaler maar de private sector voor de kosten opdraait
• Permanent Europees noodfonds. Dit fonds leent geld aan probleembanken, zodat de financiële wereld stabiel blijft.

Grensoverschrijdende aanpak

Veel Europese banken werken niet alleen in hun eigen land, maar werken ook buiten de grenzen. Ook zijn de economie binnen de Europese Unie erg met elkaar verweven. Een nationale overheid kan soms niet goed genoeg ingrijpen bij een bank dat in financiële problemen komt. De problemen hebben dan niet alleen gevolgen voor dat land, maar voor de hele Europese Unie. Europese landen moeten niet afzonderlijk ingrijpen, maar er moet een instelling zijn die snel en effectief ingrijpt. Die instelling is de Europese bankenunie.

Dezelfde regels voor alle Europese banken

De basis van de Europese bankenunie is dat alle banken in Europa zich aan dezelfde regels moeten houden. De Europese Unie heeft afspraken gemaakt over kapitaaleisen en herstel van de banken. Nu hebben sommige landen soepelere regels dan andere, waardoor problemen kunnen ontstaan. Dit moet worden voorkomen door de bankenunie.

Centraal Toezicht

De Europese Centrale Bank (ECB) zal de toezichthouder worden op de Europese banken. Het 'Single Supervisory Mechanism' van de ECB zal die taak krijgen. Zo blijft deze taak gescheiden van de monetaire taak die de ECB ook heeft. De ECB zal niet toezicht houden op alle banken, de kleine banken zullen in de gaten worden gehouden door de nationale toezichthouders.

Het Afwikkelingsmechanisme

In het Afwikkelingsmechanisme, ofwel het 'Single Resolution Mechanism', is afgesproken hoe er wordt gehandeld bij een bank die toch in de problemen komt. Volgens het voorstel wordt er bij een bank in problemen een Afwikkelingsraad ingesteld, de Afwikkelingsraad bestaat uit de ECB, Europese Commissie en de lidstaat waar de bank gevestigd is. Deze Afwikkelingsraad bepaalt of de bank gered of ontmantelt wordt en moet die beslissing in goede banen leiden.

Saneringsfonds

De kosten voor het sluiten of redden van de bank moet niet meer worden betaalt door de belastingbetaler. Aandeelhouders en schuldeisers van de bank zullen als eerst de verliezen opvangen, daarna wordt het geld betaalt uit het saneringsfonds. Het Europees Parlement heeft besloten dat saneringsfonds op te zetten. Deze wordt gevuld door Europese banken uit de Euro lidstaten. Dit fonds moet over acht jaar 55 miljard euro bevatten.

Depositogarantiestelsel

Ook komt er een depositiegarantiestelsel. Dat stelsel garandeert dat alle spaarders tot 100.000 euro vergoed krijgen. Dit bedrag kan hoger zijn als een spaarder tijdelijk een hoger bedrag op zijn rekening heeft staan, door bijvoorbeeld een verkoop van een huis of iets anders. Dit stelsel zal niet Europees, maar nationaal worden geregeld. Nederland had al een depositogarantiestelsel.