Is collectief pensioen nog wel van deze tijd?

Is verplichte deelname aan een collectief pensioen via de werkgever nog wel van deze tijd? Zit er later als de jongere generatie stopt met werken nog wel voldoende geld in de pensioenpot? Of staat men dan met lege handen omdat hun pensioenpremies door ouderen zijn “opgegeten”? Een vraag die veel jongeren in Nederland bezighoudt.

Solidariteit als basis voor collectief pensioen

Een duurzaam pensioenstelsel is gebaseerd op solidariteit tussen de verschillende generaties. Maar de verdeling van pensioengelden, meer speciaal de overheveling van jong naar oud, vormt volgens velen ook een bedreiging voor de pensioenen van jongeren.

Premie jongere gebruikt voor pensioenuitkeringen

Het feit dat de pensioenpremies van jongeren worden gebruikt voor de huidige pensioenuitkeringen, is bij veel jongeren een punt van zorg. Vaak zijn zij van mening dat men betaalt voor de ouderen en dat de lasten op die manier worden doorgeschoven naar de toekomst. Er moet nog maar worden afgewacht of er over veertig jaar nog geld over is voor hun pensioen.

Pensioenbeheerders dienen er echter voor te waken dat iedereen op een gelijke manier behandeld wordt en dat alle pensioenlasten eerlijk en gelijk over de generaties worden verdeeld. Er mag geen sprake zijn van het doorschuiven van lasten.

Jongeren prefereren meer keuzevrijheid

Toch kan men zich afvragen of verplichte deelname aan pensioenregelingen nog wel bestaansrecht heeft. Zou men ze niet beter kunnen afschaffen en bijvoorbeeld vervangen door individuele pensioenbudgetten die de deelnemers naar eigen inzicht kunnen aanwenden.

Veel jongeren pleiten voor meer keuzevrijheid omdat dit past in de huidige tijdgeest van individualisering. Ze willen hun eigen zaakjes regelen, ook als het om pensioen gaat. Èn, als je je eigen pensioenpot krijgt, is er bovendien sprake van optimale transparantie.

De risico’s van individuele pensioenvoorziening

Pensioenfondsbeheerders daarentegen wijzen op de risico´s. Men is ervan overtuigd dat pensioenfondsen beter en goedkoper voor vermogensbeheer kunnen zorgen dan een individuele deelnemer. Zij stellen duidelijk meer vertrouwen in een collectieve dan in een individuele pensioenvoorziening.

Werkgever en belastingdienst betalen mee aan collectief pensioen

Een van de meest aansprekende voordelen van collectief pensioen is het feit dat de werkgever meebetaalt aan het pensioen. Werknemers merken daar doorgaans niet zoveel van. Men kan het min of meer beschouwen als extra brutoloon dat meteen netto aan de pensioenreserve van de deelnemer wordt gedoteerd. Op die manier betalen de werkgever en de fiscus mee aan het pensioen.

Andere voordelen van collectief pensioen

Men kan zich afvragen of er objectief bezien nog andere kenmerkende voordelen van collectief pensioen zijn? Welnu, het is een thema dat enige tijd geleden ook de aandacht had van onderzoekers bij de Erasmus Universiteit:

• als voornaamste voordeel noemden zij het kostenaspect. Bij pensioenverzekeraars gaat niet minder dan 25% van de gestorte premies op aan kosten en winst voor de verzekeraar; bij collectief pensioen via de fondsen bedraagt dat nog geen 5 %;
• ook worden collectieve pensioenen vaak gekenmerkt door waardevolle extra’s. Men kan daarbij denken aan zaken als een nabestaandenpensioen, arbeidsongeschiktheidsdekking en indexatie. Maar helaas is dat laatste geen garantie, want door de financiële crisis werden talloze pensioenen in de voorbije jaren niet geïndexeerd. Maar zodra het de pensioenfondsen weer wat beter gaat, is er wel de mogelijkheid om dat te compenseren.

Pensioenbeheerders wijzen er vaak op dat ‘zelfspaarders’ deze extra’s niet hebben. Individuele pensioenvoorzieningen met vergelijkbare extra's zouden aanmerkelijk duurder uitpakken.