Erfenissen: afspraken maken voordat de erflater dood is

Erfenissen: afspraken maken voordat de erflater dood is Het erfrecht is in Nederland sinds 2010 weer vereenvoudigd. Vroeger mocht men geen afspraken maken over 'nog niet opengevallen erfenissen.' Hoe is dat nu?

Mag je afspraken maken over de nalatenschap als de erflater nog niet dood is?

Ja, in sommige gevallen mag dat. Dat was vroeger anders, maar de wetgever begrijpt dat er omstandigheden zijn waardoor je alvast afspreken zou kunnen willen maken. De belangrijkste regel is dat de andere erfgenamen niet mogen worden benadeeld door deze afspraak. Bijvoorbeeld: je wilt graag een schilderijtje geschilderd door je opa krijgen en maakt daar alvast afspraken over. Daar zou geen bezwaar tegen moeten zijn mits je opa niet toevallig Pablo Picasso heet en het schilderijtje miljoenen waard is.

Erfrecht in Nederland

  • Het erfrecht in Nederland (wat vroeger successierecht heette om het niet te verwarren met het recht op een erf) wordt geregeld in Boek 4 van het Burgelijk Wetboek titel 1-8.
  • Erfrecht omvat het geheel van regels betreffende de opvolging in het vermogen van een overleden persoon. (M.a.w.: er moet iemand of meerdere personen moeten in vermogensrechtelijke zin de persoon van de erflater voortzetten).
  • Als men erfgenaam is dan erft men onder 'algemene titel.' Dat betekent dat men dan een geheel van rechten, bevoegdheden en verplichtingen verkrijgt.

Het maken van afspraken over de erfenis zonder dat de erflater overleden is.

In het oude erfrecht was het maken van afspraken over een nog niet opengevallen nalatenschap nietig. Nietigheid treedt van rechtswege in, dat wil zeggen dat degene die de situatie bestrijdt er niets voor hoeft te doen.

nietigheid

Een vóór het openvallen van een nalatenschap verrichte rechtshandeling is nietig: Boek 4 B.W. artikel 4
  • voor zover zij de strekking heeft een persoon te belemmeren in zijn vrijheid om bevoegdheden uit te oefenen, welke hem door Boek 4 B.W. met betrekking tot die nalatenschap toekomen. Met andere woorden: als er handjeklap wordt gepleegd voordat de erflater is overleden om een bepaald persoon te benadelen dan is de rechtshandeling nietig.
  • Overeenkomsten strekkende tot beschikking over nog niet opengevallen nalatenschappen in hun geheel of over een evenredig deel daarvan, zijn nietig.

in hun geheel of een evenredig deel daarvan

Verfijning van artikel 4 lid 2: dit artikel is zover beperkend
  • dat het alleen maar gaat om een geheel of evenredig deel van de nalatenschap
  • waarbij de toekomstige erfgenaam als partij optreedt.
  • Is men niet een erfgenaam, maar wordt er wel iets geregeld, op schrift, over de open te vallen erfgenis dan is dat rechtsgeldig.(bijvoorbeeld een legaat, een specifieke schenking).
  • Verder is wel rechtsgeldig de rechtshandeling als men erfgenaam zal zijn en het gaat over een bepaald goed. Een bepaald goed valt niet onder de definitie: in hun geheel of een evenredig deel van de erfenis. Met andere woorden als een kind een bepaald schilderij mooi vindt en de vader belooft dat op schrift aan dat kind, dan is het rechtsgeldig. Let op: als er sprake is van verregaande benadeling van de andere erfgenamen bijvoorbeeld omdat het schilderij enkele miljoenen waard is, dan kunnen de andere erfgenamen hier terecht tegen protesteren.

Conclusie:

Voor het overlijden iets beloven aan een persoon mag, zolang het gaat om een bepaald goed en niet om een evenredig deel of de gehele erfenis. Is men geen erfgenaam dan is een dergelijke handeling wel toegestaan. Aangezien de niet-benadeling van een erfgenaam vooropstaat kan men zich op de benadeling beroepen bij de rechter.

Lees verder

© 2011 - 2024 Hermesse, het auteursrecht van dit artikel ligt bij de infoteur. Zonder toestemming is vermenigvuldiging verboden. Per 2021 gaat InfoNu verder als archief, artikelen worden nog maar beperkt geactualiseerd.
Gerelateerde artikelen
Erfenissen: wie erft niet?Erfenissen: wie erft niet?Bij overlijden van de erflater valt de erfenis 'open.' Volgens de wettelijke regeling of bij aanwezigheid van een testam…
Van wie krijg ik een erfenis?Van wie krijg ik een erfenis?Hebt u ook geld nodig, dan kan een erfenis helpen. Van wie kunt u erven, hoe is dat wettelijk geregeld, wat zijn uw rech…
Vereisten om te kunnen ervenEr zijn eisen geformuleerd om te kunnen erven. In het Burgerlijk Wetboek worden een aantal situaties benoemd, waardoor i…
Erfenissen: de bewindvoerderErfenissen: de bewindvoerderHet testament wordt geopend en de notaris vermeldt dat de overledene een bewindvoerder heeft aangesteld. Wat is een bewi…

Bijstand en verplicht vrijwilligerswerkBijstand en verplicht vrijwilligerswerkIemand die in de bijstand zit, is verplicht om te solliciteren naar een baan. in de bijstand zit je niet altijd vrijwill…
Vastgoed - vormen van gebiedsontwikkelingVastgoed - vormen van gebiedsontwikkelingElk project dat betrekking heeft op de ontwikkeling van vastgoed is uniek. Iedere locatie kent zijn eigen problemen en w…
Bronnen en referenties
  • http://wetboek.net/BW4.html
  • http://www.encyclo.nl/begrip/Nietigheid
  • http://nl.wikipedia.org/wiki/Nietigheid
  • Prof. mr. M.J. A. van Mourik: Monografiën Privaatrecht, Erfrecht Kluwer Deventer 2008
Hermesse (125 artikelen)
Laatste update: 18-07-2011
Rubriek: Financieel
Subrubriek: Diversen
Bronnen en referenties: 4
Per 2021 gaat InfoNu verder als archief. Het grote aanbod van artikelen blijft beschikbaar maar er worden geen nieuwe artikelen meer gepubliceerd en nog maar beperkt geactualiseerd, daardoor kunnen artikelen op bepaalde punten verouderd zijn. Reacties plaatsen bij artikelen is niet meer mogelijk.