Rechtsvorm: de Vereniging

Naast de commerciële (profit) organisaties, zijn er ook non-profitorganisaties, zoals de vereniging. De vereniging streeft niet naar winst, maar wil een bepaald doel verwezenlijken. Wat houdt zo'n vereniging nog meer in?
Bij de rechtsvorm 'vereniging' gaat het om het nastreven van een bepaald doel. Er bestaan bijvoorbeeld verenigingen die actie voeren voor een beter milieu of om met elkaar te sporten. Een voorbeeld is bijvoorbeeld de hockey- of voetbalclub bij jou in de buurt. Er zijn ook veel grotere verenigingen, zoals de ANWB.

Oprichting

Een vereniging moet door minimaal twee personen opgericht worden. Het doel van de vereniging moet namelijk door middel van samenwerking bereikt worden, en dat lukt je niet in je eentje. Volgens de wet mag 'het nastreven van winst' niet het doel zijn van de vereniging zijn. Dit betekent niet dat het verboden is winst te maken. Deze winst moet echter ten goede komen aan het doel van de vereniging, en mag niet uitgekeerd worden aan de leden.

Soorten verenigingen

Formele vereniging
Een vereniging is formeel als er een notariële akte is opgericht, waarin de statuten van de vereniging zijn vastgelegd. In de statuten staan de belangrijkste regels van de vereniging, zoals benoeming van het bestuur, maar ook zaken zoals de naam en het doel van de vereniging. De formele vereniging moet worden ingeschreven bij de Kamer van Koophandel.

Rechtspersoon of natuurlijk persoon
De formele vereniging bezit rechtspersoonlijkheid. Dat wil zeggen dat de vereniging eigen rechten en plichten heeft. De schulden worden in zo'n geval niet afgelost uit het privévermogen van de oprichters (indien er geen sprake is van wanbeleid). Omdat de bestuurders geen risico lopen hun privévermogen te verliezen, wordt de formele vereniging ook wel 'vereniging met volledige rechtsbevoegdheid' genoemd.

Informele vereniging
De oprichting van een informele vereniging is aan veel minder wetten gebonden dan de oprichting van de formele vereniging. Inschrijving bij de Kamer van Koophandel is zelfs al niet nodig: de oprichting kan gewoon mondeling plaatsvinden of door middel van het op het papier zetten van de overeenkomst (de onderhandse akte).

Rechtspersoon of natuurlijk persoon
De informele vereniging bezit geen rechtspersoonlijkheid. Dit betekent dat het privévermogen van de bestuurders niet veilig is bij eventuele schulden. De informele vereniging wordt ook wel 'vereniging met beperkte rechtsbevoegdheid' genoemd.

Het bestuur

De algemene ledenvergadering bezit de hoogste macht. Alle leden hebben meestal één stem, en deze kunnen ze tijdens een vergadering uitbrengen. Bij zeer grote verenigingen, zoals de ANWB, zijn er vaak afgevaardigden benoemd. De bestuursleden (meestal een voorzitter, een secretaris en een penningmeester) worden ook benoemd door de algemene ledenvergadering. Het bestuur voert het beleid uit, en benoemt bij grote verenigingen, zoals de ANWB, een directie die de dagelijkse leiding voor zich neemt.

Overige consequenties

Minimaal één maal per jaar moet de vereniging een algemene ledenvergadering organiseren. In deze vergadering wordt het jaarverslag aan de leden voorgelegd. De leden moeten dit jaarverslag namelijk eerst goedkeuren, voordat de activiteiten die erin zijn vastgelegd mogen worden uitgevoerd. Om de plannen in het jaarverslag te financieren heeft de vereniging inkomsten nodig. Deze inkomsten worden meestal behaald door middel van contributie, overheidssubsidies, giften en sponsoring.

Opheffing

Als het doel van de vereniging is behaald, wordt de vereniging vaak opgeheven. Ook een faillissement betekent het einde van de vereniging.