F/Rite Air: Fried Air, gebakken lucht

F/Rite Air: Fried Air, gebakken lucht. Dit bedrijf is een niet bestaand bedrijf dat op de beurs verscheen in het jaar 2001. Hiermee wou men aantonen hoe het kuddegedrag onder beleggers werkt en hoe onvoorzichtig men omgaat met beleggingsgeld.

Fried Air: gebakken lucht

Fried air betekent gebakken lucht. Om het een beetje subtiel te verpakken, werd deze naam omgezet in F/Rite Air. De oplettende belegger had beter moeten weten. Maar dat was het hele probleem: er waren onoplettende beleggers.

Op 1 april 2001 kwam dit fictief bedrijf op de beurs. Niemand wist dat het om een fictief bedrijf ging, de beleggers dachten te maken te hebben met een echt bestaan bedrijf.

Persbericht

Er ging een persbericht uit over het nieuwe bedrijf dat op de beurs verscheen. F/Rite Air zou een bedrijf zijn dat zich specialiseerde in een ioniseringsproces waarmee men gewone lucht kan bewerken tot gezuiverde lucht, die een gunstige werking heeft op het menselijke zenuwstelsel. Tijdens de Golfoorlog zou het onderzoek hierna versneld zijn, en vond in diepste geheim plaats. De NASA werkte mee aan het onderzoek. De gezuiverde lucht zou een betere werking dan bijvoorbeeld Prozac hebben. Het zou ook al jaren in het geheim worden gebruikt voor jachtvliegers van het Israëlische leger.

Uiteraard stond er in het persbericht dat er ook een grote geldschieter was: Pfizer. Pfizer is een van de grootste farmaceutische bedrijven over de hele wereld. En uiteraard zouden er al beleggers inzitten zoals Bill Gates en Paul Allen. Hoewel het bedrijf F/Rite Air al grote winst zou maken, was de gang naar de beurs alleen maar bedoeld als extra financiering voor de massaproductie. Kortom: wie de boot niet wou missen, moest zo snel mogelijk instappen want dit bedrijf beloofde heel wat voor de toekomst.

De bedenker van deze 1 aprilgrap was de website IEX.nl, die zich bezig houdt met de beurzen en alles wat daaromheen hangt.

Kopen zonder onderzoek te doen

Er waren beleggers die zich inschreven voor dit aandeel. Per inschrijving krijgt men een x-aantal aandelen toegekend, die voor een bepaalde bedrag gekocht mogen worden. Sommige beleggers hadden de grap door, andere beleggers schreven zich in zonder ook maar onderzoek te doen naar het soort bedrijf.

Dit geeft aan hoe de mens zich op de beurs als een kuddedier gedraagt: als een bedrijf goed blijkt te scoren en populair is onder beleggers, zijn er andere beleggers die overgaan tot aankopen zonder zich te verdiepen in het bedrijf zelf. In dit geval zouden beleggers een hoop gebakken lucht gekocht hebben.

Andersom werkt het ook: wanneer er paniek heerst op de beurs, kunnen de koersen enorm omlaag vallen doordat beleggers gaan verkopen. Door de sterk dalende koers vallen de beurzen nog meer omlaag. Dit sneeuwbaleffect kan een ware beurscrash veroorzaken. Van een beurscrash wordt gesproken wanneer de beurs meer dan 20 procent verliest. Op welke termijn dit is, valt niet te zeggen, maar duidelijk is dat dit wel op een zeer korte termijn het geval moet zijn.

Beleggers reageren vaak sterk op nieuws van buitenaf, maar ook wordt er sterk gereageerd op het gedrag van andere beleggers. Dit hele gedrag bepaalt de sfeer op de beurs.

De 1 aprilgrap over het fictief bedrijf viel voor de meeste beleggers wel in de goede smaak, mede omdat velen hiermee een duidelijke les hadden geleerd: om nooit klakkeloos in een bedrijf te stappen en niet mee te gaan met de kudde, maar je eigen strategie te bepalen.