Wat zijn staatsobligaties en risico's daarvan?

Een staatsobligatie wordt belegd door de overheid, maar waarom doet de overheid dat? Een groot verschil in vergelijking met normale aandelen is dat men geen aandeelhouder is als men staatsobligaties overneemt van de overheid. Er zijn daarentegen wel een aantal risico's verbonden aan het kopen van staatsobligaties, maar wat zijn die risico's? Om het risico zo klein mogelijk te houden kan men de obligatierating gebruiken.

Staatsobligatie

Een staatsobligatie wordt belegd door de overheid. Doordat de overheid weleens hoge uitgaven heeft en de kas daardoor leeg raakt, ontstaan er tekorten. De overheid moet dan lenen. De overheid kan dan staatsobligaties uitegeven. Een staatsobligatie is een schuldbekentenis van de staat met een vast rentepercentage en een looptijd van meestal tien jaar. Kortere looptijden (van vijf jaar of minder) zijn ook mogelijk, evenals langere. Vanaf 12 jaar wordt een looptijd als lang gezien.

Als een persoon een staatsobligatie koopt, gebeurt er niets met de maatschappelijke geldhoeveelheid. De overheid heeft eerst de mensen betaald, waarna een tekort ontstond, waarna de overheid vervolgens geld terugkrijgt van de mensen. De hoeveelheid geld bij de mensen blijft gelijk. Als de staatsobligaties gekocht worden door de bank, dan wordt de situatie anders. De betalingen aan de personen worden dan niet gecompenseerd door de mensen zelf. Als de overheid haar uitgaven financiert met geld dat ze van banken leent, leidt dat wel tot een toename van de maatschappelijke geldhoeveelheid.

Verschil staatsobligaties en aandelen

Een staatsobligatie dient ervoor om de schulden van de staat te dekken. Bij een aandeel wordt men aandeelhouder van het bedrijf, dat is niet het geval bij een staatsobligatie. Voor de overheid dient de koper van de staatsobligatie als een soort van bank. Men geeft geld aan de overheid, wat men later terugkrijgt.

Risico's staatsobligaties kopen

Rente

Hoe hoger de rente van een staatsobligatie, hoe hoger de risico's zijn om een staatsobligatie te kopen. Het geld kan namelijk uiteindelijk minder waard worden. In Nederland kan er ook sprake zijn van een negatieve rente. Een negatieve rente is er om ervoor te zorgen dat een deel van het geld wat voor een staatsobligatie betaald wordt, door een andere bank wordt betaald, als de bank waar het gekocht is, failliet gaat.

Er zijn drie verschillende soorten risico's die verbonden zijn aan het kopen van een staatsobligatie.

Koersrisico

Men moet rekening houden met de koers. Naarmate men de obligaties tussentijds wil verkopen, is het geldbedrag afhankelijk van de koers. Meestal spreekt men bij een staatsobligatie van een periode van tien jaar. Als men besluit de staatsobligatie eerder kwijt te willen, dan dient men rekening te houden met de koers van de staatsobligatie.

Debiteurenrisico

Een staatsobligatie is nog steeds in handen van de staat. De staat koopt de obligatie namelijk op termijn weer terug. Men dient rekening te houden met het feit dat de staat geldzorgen kan hebben. Bij grote geldzorgen kan een staat failliet gaan, wat betekent dat de kans dat men het geld terugkrijgt, gering is.

Valutarisico

Een wat minder groot risico is het valutarisico. Bij het valutarisico bestaat er de kans dat een andere munteenheid minder waard wordt, zoals de Amerikaanse dollar. Als men een staatsobligatie wil aanschaffen in een andere vauta, bestaat de kans dat men minder geld terugkrijgt dan verwacht, door bijvoorbeeld een waardevermindering van de Amerikaanse dollar.

Obligatierating

De obligatierating is een rating waarbij de kredietwaardigheid is aangegeven van de uitgever van de staatsobligatie. Om zeker te weten dat men geen risico loopt op het verminderen van de waarde van een obligatie, kan men deze obligatierating raadplegen. Door de kredietcrisis aan het begin van de 21e eeuw, werd de kredietwaardigheid in bijvoorbeeld Griekenland erg laag. Doordat de kans klein was dat men het geld ooit terug zou krijgen, gingen mensen niet meer beleggen in staatsobligaties, waardoor de economie als het ware instortte. De mensen gingen ook niet meer beleggen in staatsobligaties door de hogere rente, die werd gebruikt om Griekenland te helpen. Het risico is namelijk groter bij een hoger rentepercentage, waardoor minder mensen beleggen.