Geld verdienen met aandelen - Hoe werkt dat?

Een van de bekendste manieren om geld te verdienen met het eigen, persoonlijk vermogen is de handel en investering (beleggen) in aandelen. De AEX index is in een periode van 30 jaar (vanaf januari 1983 t/m december 2013, exclusief dividend) met 785% gestegen, dit resulteert in een gemiddeld rendement van 7,1% op jaarbasis. Een investering van €45,38 in ‘83 zou resulteren in een waarde van €401,79 dertig jaar later. Ondanks deze grote toename in waarde zijn er diverse momenten geweest waarop de investering soms tot wel de helft van zijn waarde heeft verloren. In het jaar 2008 daalde het jaarrendement tot minus 52%. Er zijn twee manieren om geld te verdienen middels aandelen, bestaande uit aan- en verkoop en dividenduitkering.

Inhoudsopgave

• Wat zijn aandelen?
• Laag inkopen, hoog verkopen
• Opties
• Dividend en inkoop eigen aandelen
• Doel
• Risico

Wat zijn aandelen?

Een aandeel is een waardepapier dat een aantal rechten die betrekking hebben tot een vennootschap (bedrijf) geeft. Economisch gezien kunnen de aandelen gezien worden als een vorm van eigenaarschap, echter is dit in juridisch opzicht niet zo. Een aandeel kan recht geven op het uitbetalen van een bepaald bedrag, genaamd een dividend. Over het algemeen betreft dit een deel van de winst. In bijzondere gevallen wordt een zogenaamd superdividend uitgekeerd, dit is een relatief hoog dividendbedrag bijvoorbeeld door het eenmalig verkopen van een bedrijfsonderdeel.

Een groot aandeel van de vennootschappen hebben de aandelen beschikbaar op een markt, een zogenaamde effectenbeurs. Aldaar kunnen deze aandelen zowel worden verkocht als gekocht, met de prijs gebaseerd op de vraag en het aanbod. De AEX (Amsterdam Exchange Index) vertegenwoordigt de koersontwikkeling van de 25 aandelen met de grootste marktkapitalisatie.

Laag inkopen, hoog verkopen

Een van de meest eenvoudige (maar wellicht meest uitdagende) vormen van het behalen van winst middels aandelen is het verkopen van een aandeel voor een hogere prijs. Middels een zogenaamde effectenmakelaar (Engels: broker) zijn aandelen voor een prijs aan te schaffen op de beurs, er zijn in Nederland een aantal online brokers beschikbaar. Men schaft bijvoorbeeld 10 aandelen aan voor de prijs van 15 euro (kosten:150 euro). Een jaar later zijn deze verdubbeld in waard, bij de verkoop van deze 10 aandelen resulteert dit in een winst van 150 euro (€300 – €150 = €150). De kosten van de effectenmakelaar zijn hierbij buiten beschouwing gelaten, deze bestaan bijvoorbeeld uit transactie kosten en bewaarloon.

Het voorspellen van het koersbeloop van een aandeel is echter een bijzonder lastige opgave. De prijs van een aandeel kan worden gebaseerd op een aantal variabele factoren, waaronder:

• De intrinsieke waarde (de waarde van al het bezit minus de schulden)
• De winst die het bedrijf maakt (opbrengst minus kosten)
• De toekomstverwachting (zal het bedrijf meer of minder winst gaan maken in de toekomst?)

Een bepaald aandeel hoeft niet altijd door particulieren worden gekocht. Soms kopen bedrijven aandelen van andere bedrijven, een enkele maal met de intentie om deze in zijn geheel op te kopen. Dit kan resulteren in een plotselinge waarde stijging.
Een eenvoudige wijze om de waarde van een aandeel te bepalen is de koers/winst ratio. Hierbij deelt men de huidige koers door de winst van het afgelopen jaar. Een beperking hierbij is onder meer dat de toekomstige winst niet in achting wordt genomen. Desalniettemin vormt het een eenvoudig instrument om een redelijke uitspraak te doen over de koers, zeker in vergelijking met soortgelijke bedrijven.

Opties

Een complexere manier om middels aandelen geld te verdienen zijn zogenaamde opties. Met een optie koopt met het recht om binnen een vastgestelde tijd een aandeel voor een vastgestelde prijs te verkopen of te kopen. Middels deze methode is het mogelijk om een soort van hefboomconstructie (Engels: ‘leverage’) te creëren, daarnaast kan men geld verdienen met een waardedaling van een aandeel. In het algemeen gaan deze mogelijkheden ook gepaard met een toename in risico.

Dividend en inkoop eigen aandelen

Dividend is de uitbetaling van een vennootschap aan haar aandeelhouders. In het algemeen bestaat dit uit een bepaald deel van de gemaakte winst, de zogenaamde pay out ratio. Bij een winst van 2 euro per aandeel en een pay-out ratio van 60% zal 0,60 x 2,00 = 1,20 euro aan dividend worden uitgekeerd. In Nederland wordt het uitbetalen van dividend met 15% belast en in België 25%. Dividend kan bij een stabiele winst een goed alternatief vormen voor spaargeld. De dividendbetalingen kunnen echter bedreigd worden bij een afname van de winst. Het voordeel van dividend betalingen is dat hiermee per 1 tot 4 maal per jaar een contant bedrag wordt gestort. Hierdoor is men niet geforceerd om aandelen te verkopen indien er een behoefte is aan contant geld.

Een bedrijf kan ook besluiten eigen aandelen in te kopen. Hierbij worden de middelen van het bedrijf gebruikt om het aantal uitstaande aandelen te verminderen. Indien de marktwaarde ongewijzigd blijft en het aantal aandelen vermindert, zal de waarde per aandeel gestegen zijn. Beperkingen zijn onder meer dat het bedrijf op dat moment geen investeringen doet om zijn eigen concurrentiepositie te verbeteren. Daarnaast bestaat de mogelijkheid dat, net als bij particuliere beleggingen, het een zeer ongunstig moment kan hebben gekozen om de aandelen in te kopen.

Doel

Het is belangrijk om een bepaald doel met het verdienen van geld middels aandelen voor ogen te hebben. Is het hobbymatig of wellicht een alternatief voor sparen? Gaat het om een bepaalde aanschaf te realiseren of wellicht om spaargeld voor de studie van kinderen?

Tevens is het goed om een bepaalde horizon te hebben, het tijdsbestek waarin het te streven doel zal worden bereikt. Dit kan bijvoorbeeld bestaan uit een extra pensioensaanvulling over dertig jaar. In het algemeen is over een langer tijdsbestek de investering minder onderhevig aan de grillen van de markt. Een hoog rendement vertaalt zich vrijwel altijd in een hoger risico.

Risico

Er zijn verschillende risico’s met betrekking tot de handel in aandelen.

Faillissement

Het faillissement van een bedrijf kan resulteren in het volledig waardeloos worden van een aandeel. In enkele gevallen is er nog een minimaal te verhalen bedrag, echter zal meestal geen vorm van waarde-uitkering plaatsvinden. In principe worden ten eerste de schuldeisers afbetaald. Met aandelen blijft de schade relatief beperkt tot maximaal 100% van de waarde van het aandeel.

Waardestijging

Bij het inspelen op een waardedaling kan een ongunstige situatie ontstaan wanneer het aandeel juist stijgt in waarde. Hierbij kan een waardestijging juist resulteren in een verlies ten gevolge van putopties. Bij bepaalde constructies kan het verlies vrijwel onbeperkt zijn.

Staken van dividendbetalingen

Een langdurig verminderde winst kan resulteren in het uitblijven van dividendbetalingen. Hierdoor zal het bedrag, waar men op heeft gerekend, niet meer worden uitbetaald.

Een emissie

Bij een emissie is sprake van aandelen uitgifte door een bedrijf, het kan worden verdeeld in een primaire emissie en een secundaire emissie. De primaire vorm is de eerste keer dat een bedrijf (een deel) van zijn aandelen te koop aanbiedt via een effectenbeurs. De redenen voor een secundaire emissie bestaan over het algemeen uit het versterken van de balans of het verrichten van een acquisitie (overname van een ander bedrijf). Dit kan soms een noodzaak zijn bij oncontroleerbare schulden.
Een secundaire emissie kan een drastische invloed hebben op de prijs van een aandeel. Bij een onveranderde marktkapitalisatie zal een emissie resulteren in een verwatering (vermindering) van de waarde van het aandeel en een toekomstige vermindering van dividend per aandeel. Meestal worden de nieuwe aandelen voor een kortingsprijs aangeboden aan de oude aandeelhouders.


Disclaimer: Auteur kan posities innemen op de financiële markten. De informatie in dit artikel is niet bedoeld als professioneel beleggingsadvies of als aanbeveling tot het doen van bepaalde beleggingen.