Wat is voorraadresultaat?

Voorraadresultaat wordt ook wel ' holding-gain' genoemd, voorraadresultaat ontstaat door een wijziging in de kostprijs/inkoopprijs van een product of grondstof op het moment van aanschaf en het moment van verkoop. Voorraadresultaat kan van ook van invloed zijn op de winst, dit is wel afhankelijk van de gekozen instandhoudingsdoelstelling.

Voor wie is het belangrijk?

Het monitoren van voorraadresultaat is noodzakelijk voor ondernemingen die producten of grondstoffen inkopen waarvan de kostprijs sterk fluctueert. Het is van groot belang voor deze ondernemingen om een goed inzicht te hebben in het voorraadresultaat, hieruit kan bepaald worden of men actie gaat ondernemen om de hierbij horende prijsrisico tegen te gaan.

Het volgende voorbeeld maakt het makkelijker om het begrip voorraadresultaat beter te begrijpen.

Voorbeeld

Onderneming X koopt en verkoopt graan. Graan is een agrarisch product waarvan de prijzen altijd fluctueren, het is daarom belangrijk voor deze onderneming om het voorraadresultaat regelmatig te monitoren.

Op 1 januari kost een kilo graan €1,00, onderneming X koopt 1.000 kilo voor een prijs van € 1.000.
Op 30 januari verkoopt onderneming X 1.000 kilo graan voor €2,00, op dat moment kost een kilo graan €1,50.

Dit wordt in de onderstaande tabel schematisch weergegeven:


Wat hieruit blijkt is dat de voorraad van 1.000 kg graan op 30 januari €500 meer waard is geworden.
Wanneer onderneming X de voorraad op 30 januari met 1.000 kg wil aanvullen zullen de kosten hiervan €500 hoger zijn dan dat dit op 1 januari het geval was.

Waarom is dit belangrijk voor een onderneming?

Door deze fluctuatie in inkoopprijzen/kostprijzen van goederen lopen bedrijven zoals onderneming X prijsrisico's over zowel de technische voorraad (dit is de fysiek aanwezige voorraad) als over de economische voorraad (dit is de technische voorraad + de voorinkopen - de voorverkopen). De voorraad kan in een korte periode veel meer of minder waard worden. De onderneming moet bepalen of het zich tegen deze prijsrisico's wil indekken.

Heeft een positief voorraadresultaat invloed op de winst van de onderneming?

Of het voorraadresultaat invloed heeft op het winstcijfer van de onderneming hangt af van de gekozen instandhoudingsdoelstelling.

Er kan worden gekozen voor 'Nominalisme' of 'Substantialisme' .

Wanneer er wordt gewerkt met een nominalistische winstopvatting dan heeft het voorraadresultaat geen invloed op de winst. Deze winstopvatting stelt dat de onderneming in geld uitgedrukt moet zijn terugkeert naar de beginsituatie zoals deze was voor verkoop van de voorraad. Dan pas kan er sprake zijn van winst. Elke euro die de onderneming na de verkoop van de voorraad boven deze beginsituatie uitkomt mag gezien worden als winst. In het geval van de onderneming uit het voorbeeld was de verkoopprijs €2,00 per kg en was de totaal opbrengst €2.000. De winst die de onderneming met de nominalistische winstopvatting maakt is €1.000 namelijk de totale omzet van de verkoop van de voorraad van de €2.000 minus de inkoopprijs van deze voorraad van €1.000.

Wanneer er wordt gewerkt met een substantiële winstopvatting dan heeft het voorraadresultaat wel invloed op de winst. Deze opvatting stelt dat de onderneming in hoeveelheid productiemiddelen (substanties) gemeten weer op de beginsituatie moet zijn teruggekeerd voordat er sprake is van winst. Om de 'substantie' (voorraad) weer op het zelfde te brengen moet er na de verkoop 1.000 kg graan worden ingekocht voordat sprake kan zijn van winst. Dit betekend dat er voor €1.500 (1.000*€1,50) aan nieuwe voorraad moet worden aangeschaft. De winst die uiteindelijk zal overblijven uitgaande van deze winstopvatting is €2.000 - €1.500= €500.