Bank failliet: het verschil tussen bail-in & bail-out

Op onopvallende tijdstippen zoals weekends, of de dagen net voor een vakantie, worden er wel eens ingrijpende beslissingen genomen. Beslissingen die voor veel kritiek zouden zorgen als er teveel aandacht aan werd geschonken. Zo ook met de beslissing van de Ministers van Financiën van de Europese Unie eind juni 2013 om in de toekomst failliete banken te redden met een zogenaamde bail-in. Hierbij is je spaargeld niet meer 100 % veilig. Maar wat is nu eigenlijk het verschil tussen een bail-in en een bail-out? En welke voordelen en nadelen zijn er aan verbonden?

Spaargeld in Cyprus

In het voorjaar van 2013 dreigde het failliet van de grootste banken van Cyprus de ondergang van het hele land met zich mee te brengen. Maar om dit te vermijden kreeg Cyprus financiële hulp vanuit Europa. Voorwaarde was wel dat ook spaarders een deel van hun spaargeld zouden moeten opofferen. Hoewel de voorzitter van de Eurogroep Jeroen Dysselbloem toen verzekerde dat het hier niet om een “template” of blauwdruk zou gaan, lijken de zaken toch die richting uit te gaan.

Bank failliet: spaargeld niet meer veilig?

Eind juni 2013 kwamen de ministers van financiën van de Europese Unie tot een akkoord wat betreft nieuwe regelgeving voor de redding van failliete banken. Volgens deze regels kunnen er - in geval van uitzonderlijke en dringende situaties - ingrijpende maatregelen genomen worden om failliete banken te redden. Europese lidstaten worden op die manier gedwongen om eerst obligatiehouders en aandeelhouders verliezen te laten nemen, gevolgd door spaarders met een deposito van meer dan 100.000 euro. Zij zullen dus een deel van hun spaargeld verliezen bij een failliet van hun bank.

Wat is het verschil tussen bail-out en bail-in?

Bail-in

De zonet vermelde regels waarbij een bank in de eerste plaats gered wordt met haar aandeelhouders, obligatiehouders en spaarders met meer dan 100.000 euro, wordt ook wel een bail-in of “inkoop” genoemd. De met ondergang bedreigde bank wordt dus van binnenuit gered. Pas als deze middelen uitgeput zijn, kan een beroep gedaan worden op de bijdrage van de staat, en dus de belastingbetaler. Deze regelgeving kent veel kritiek omdat ze door velen beschouwd wordt als een verdoken inflatie: door je spaargeld te taxeren kan de overheid de waarde van je spaargeld simpelweg verminderen. Sommigen beschouwen deze vorm van belastingheffing zelfs als simpele confiscatie.

Bail-out

Een bail-out is daarentegen een redding van een failliete bank op de klassieke wijze, zoals bij de financiële crisis in 2008. Toen werden zowat overal in Europa failliete banken meteen gered met geld van de staat, dit wil zeggen de belastingbetaler. In Nederland en België kennen we de voorbeelden van ABN-Amro, ING, Fortis, Dexia en KBC. Enkele jaren later werd de SNS op dezelfde manier gered. In dit geval wordt een bank dus van buiten uit gered, terwijl aandeelhouders en obligatiehouders voorlopig buiten schot blijven.

Bail-in: voordelen en nadelen

Belastingbetaler wordt gespaard

Deze redding van de banken met geld van de belastingbetaler leidde ertoe dat veel Europese landen de schulden gingen opstapelen en er een schuldencrisis ontstond, die zijn hoogtepunt kende in Griekenland en Cyprus. De klassieke bail-out werd voor de politici stilaan moeilijker om aan het publiek te verkopen, vooral omdat er zich in Europa een Noord-Zuid-tegenstelling ontwikkelde. Hierbij ontstond er meer en meer tegenzin bij de bevolking van de noordelijke landen om de in moeilijkheden verkerende zuidelijke landen financieel bij te springen. Daarom lijkt de bail-in beter geschikt, omdat op die manier de belastingbetaler gespaard wordt.

Europese depositogarantie: veilig?

Anderzijds lijkt er een keerpunt te zijn gekomen als het aankomt op het heilige huisje van de spaardeposito's. Wie dacht dat al zijn spaargeld veilig was bij de bank, heeft het dus bij het verkeerde eind. Deposito's boven de 100.000 euro kunnen zonder verpinken geconfisceerd worden als de bank in de problemen komt. Maar hoe dan ook is dat een uitzonderlijke maatregel die allicht enkel in uitzonderlijke omstandigheden toegepast zal worden.

Lees verder

• Sparen: is het beter om je geld onder de matras te bewaren?