Onderneming: Verschillende kostensoorten

De totale kosten van een onderneming kunnen onderverdeeld worden in verschillende kostensoorten. Deze bestaan uit kosten die voortvloeien uit productiemiddelen. Zo kan in een analyse uitblijken welke type kosten het grootste gedeelte van de totale kosten in beslag nemen. Dit kan belangrijk zijn voor de kostenbeheersing.

Kostensoorten

• De kosten van grond
• De kosten van grond- en hulpstoffen
• Exploitatiekosten
• De kosten van arbeid
• De kosten van diensten van derden
• Belastingen
• Kapitaallasten
• De kosten van duurzame productiemiddelen
• De rente- of interestkosten

De kosten van grond

Deze kosten hangen af van het soort onderneming. Grond kan bewerkt worden maar er zijn ook ondernemingen die grond enkel als vestigingsplaats gebruiken. Dit laatste is bij de meeste bedrijven het geval. Grond als vestigingsplaats wordt ook wel gezien als een eeuwigdurend productiemiddel, omdat de waarde ervan nauwelijks achteruitgaat. Hierdoor vindt er geen afschrijving plaats. En zijn er enkel rentekosten.

De kosten van grond- en hulpstoffen

Deze kosten bestaan uit de aanschafprijs, interestkosten en de voorraadkosten. Onder de aanschafprijs valt de inkoopwaarde plus de directe inkoopkosten.

Exploitatiekosten

De kosten van arbeid

Deze kosten worden ook wel loonkosten genoemd, ze bestaan uit lonen en salarissen, sociale verzekeringen, vakantiegeld en andere door de werkgever betaalde personeelskosten. Zoals kosten van opleidingen en aanvullende pensioenen.

Er zijn verschillende manieren om werknemers hun loon te betalen:

• Tijdloon, een vast bedrag per tijdseenheid
• Stukloon (prestatieloon), werknemersloon wordt gebaseerd op prestatie of productie.
• Premieloon (contractloonstelsel), een mengeling van de eerste twee. Er is een vast basisloon maar er kan ook een bonus uitgekeerd worden aan werknemers voor hun prestaties.

Loonkosten kunnen een erg groot deel van de totale kosten in beslag nemen, daarom is het belangrijk dat deze kosten zo goed mogelijk beheerst worden. Dit kan op de volgende manieren:

• Terugdringen van ziekteverzuim
• Vakantieverspreiding werknemers
• Inzetten van goedkope arbeidskrachten, denk hierbij aan stagiaires, jonge werknemers en gesubsidieerde arbeidskrachten.
• Streven naar een goede verhouding tussen werknemers met een vast en een tijdelijk contract, denk hierbij aan personeel op oproepbasis of parttime, aandacht voor dienstroosters en flexibiliteit.

De kosten van diensten van derden

Vaak wordt een deel van het werk uitbesteed aan een extern bedrijf die in desbetreffende werkzaamheden gespecialiseerd is. Deze bedrijven kunnen deze werkzaamheden meestal ook goedkoper uitvoeren. Bedrijven die veel worden ingehuurd, zijn onder ander transportbedrijven, verzekeringsmaatschappijen, accountants, energieverschaffers en adviseurs. De kosten van diensten van derden bestaan dus uit de bedragen die wordt betaald aan de bedrijven die ingehuurd worden.

Belastingen

Er zijn drie verschillende soorten belastingen:

1. Belasting op goederen en diensten
2. Winstbelasting
3. Omzetbelasting of belasting over de toegevoegde waarde

Belastingen op goederen en diensten zijn altijd kostprijsverhogend. De goederen en diensten worden hierdoor duurder. Voorbeelden hiervan zijn grondbelasting, toeristenbelasting, invoerrechten, accijnzen, onroerendgoedbelasting en motorrijtuigenbelasting.

Over de nettowinst van een bedrijf wordt winstbelasting verrekend. Dit is niet kostprijsverhogend, want het beïnvloed alleen de verdeling van de winst en niet de hoogte.

Ook omzetbelasting (BTW) is niet kostprijsverhogend voor de meeste bedrijven. Dit bedrag wordt gebaseerd op de bruto-omzet van het bedrijf.

Kapitaallasten

De kosten van duurzame productiemiddelen

Duurzame productiemiddel worden ook wel vaste activa genoemd. Het zijn middelen die langer dan één productieproces meegaan. De kosten hiervan bestaan uit afschrijvingskosten, interestkosten en complementaire kosten, zoals onderhoud, verzekeringen en brandstof.

De rente- of interestkosten

Rente- of interestkosten zijn gekoppeld aan de andere kostensoorten. Ze ontstaan wanneer er vermogen wordt vastgelegd. Bijvoorbeeld bij aanschaf van een computer, maar ook bij het inkopen van voorraden.