Loonkostensubsidie wordt loondispensatie (2019): de gevolgen

Per 1 juli 2019 is de loonkostensubsidie afgeschaft en vervangen door de loondispensatie. Waar het inkomen van arbeidsbeperkten met loonkostensubsidie wordt aangevuld tot het minimumloon, wordt dit met loondispensatie nog slechts aangevuld tot bijstandsniveau. Voor een alleenstaande is dit slechts 70% van het minimuminkomen en voor iemand met een partner kan dit nog minder zijn omdat het inkomen van de partner ook wordt meegerekend. Arbeidsbeperkten met loondispensatie bouwen bovendien geen pensioen op en ontberen bepaalde sociale rechten.

Van loonkostensubsidie naar loondispensatie

• Loonkostensubsidie onder de Participatiewet
• Wie maakt aanspraak op loonkostensubsidie?
• Loonkostensubsidie wordt afgeschaft en vervangen door loondispensatie
• Arbeidsbeperkte gaat erop achteruit bij afschaffing loonkostensubsidie

Loonkostensubsidie onder de Participatiewet

Met de invoering van de Participatiewet per 1 januari 2015 - die het voorgaande stelsel van Wet werk en bijstand (WWB), Wet sociale werkvoorziening en Wajong verving - heeft ook de loonkostensubsidie zijn intreden gedaan. Loonkostensubsidie kan door gemeenten worden ingezet om de verminderde productiviteit van mensen met een arbeidsbeperking te compenseren. Heeft iemand bijvoorbeeld door een lichamelijke, psychische of verstandelijke tekortkoming een mindere productiviteit dan is het voor zo iemand lastig om een 'normale baan' te vinden. Werkgevers kiezen liever voor iemand die 100% inzetbaar is. De loonkostensubsidie heeft tot doel om werkgevers voor de tekortkoming van hun arbeidsbeperkte werknemers te compenseren. Iemand die bijvoorbeeld normaal maar 50% van het minimumloon zou kunnen verdienen wordt aangevuld tot het minimumloon middels de door de gemeente verstrekte subsidie. Ook worden bijkomende werkgeverslasten gecompenseerd. Bij een hoger cao-loon zijn de meerkosten wel voor de werkgever. De werknemer bouwt in deze situatie gewoon pensioen op en heeft tevens recht op werknemersverzekeringen als de WW en WIA.

Wie maakt aanspraak op loonkostensubsidie?

De loonkostensubsidie wordt door de gemeente verstrekt aan de werkgever en dus niet aan de werknemer direct. Het is de gemeente die bepaalt onder welke omstandigheden iemand in aanmerking komt voor loonkostensubsidie. De regels verschillen dan ook per gemeente. Het gaat echter wel altijd om mensen die voor 1 januari 2015 een beroep konden doen op de Wajong, Wsw en WWB, ongeacht of dit toen ook al werd aangesproken. De loonkostensubsidie heeft tot doel om de kwaliteit van leven van mensen met een arbeidsbeperking te verhogen, maar daarnaast is het ook een manier om te besparen op uitkeringen. Mensen die op deze manier aan het werk raken verdienen immers een groot deel van hun inkomen nu zelf in plaats van dat ze aangewezen zijn op bijvoorbeeld de bijstand.

Loonkostensubsidie wordt afgeschaft en vervangen door loondispensatie

In het regeerakkoord van het kabinet Rutte III is opgenomen dat de loonkostensubdisie wordt afgeschaft. Het moet volledig vervangen worden door de al bestaande loondispensatie. In het geval van loondispensatie is het zo dat de werkgever een arbeidsbeperkte werknemer maar een deel van het salaris betaalt (de loonwaarde), waarover geen sociale premies betaald hoeven te worden. De werknemer krijgt daarnaast via de gemeente een uitkering. Deze uitkering is lager dan normaal omdat de arbeidsbeperkte deels werkt voor zijn inkomen. Belangrijke nadelen van deze regeling zijn dat de arbeidsbeperkte geen pensioen opbouwt en diverse sociale rechten ontbeert. Daarbij kan het zo zijn dat iemand te weinig inkomen ontvangt of dat iemand te veel ontvangt en dat dit na een naheffing in één keer volledig terugbetaald moet worden waardoor men in de financiële problemen kan komen.

Per 1 juli 2019 zijn alle loonkostensubsidies vervangen door de loondispensatie. Het kabinet denkt hiermee op jaarbasis een half miljard te kunnen besparen. Er zullen meer mensen beschut werk kunnen gaan verrichten, maar zij gaan hier minder mee verdienen.

Arbeidsbeperkte gaat erop achteruit bij afschaffing loonkostensubsidie

Naast de genoemde nadelen van de loondispensatie is er nog een belangrijk element van de wijziging door het kabinet Rutte III dat maakt dat arbeidsbeperkten er op achteruit gaan met de afschaffing van de loonkostensubsidie. Wanneer werkgevers voor hen geen loonkostensubsidie meer kunnen aanvragen maar men is aangewezen op loondispensatie dan wordt het inkomen niet meer aangevuld tot het minimumloon maar slechts tot bijstandsniveau. Voor een alleenstaande gaat dit om slechts 70% van het minimumloon. Voor iemand die gehuwd is kan het nog minder zijn omdat het inkomen van de partner wordt meegerekend en er niet wordt aangevuld tot boven 100% van het minimumloon tezamen. Dit betekent daar waar werken voor arbeidsbeperkten met een loonkostensubsidie loont, dit voor arbeidsbeperkten met loondispensatie vaak niet meer het geval is. Thuisblijven met een uitkering levert in dat geval evenveel op.