Geld - De oorsprong en geschiedenis

Heb je ooit wel eens stil gestaan bij geld? Je zal erachter komen dat geld een relatief begrip is. Het verandert en ontwikkelt zich. Geld is eigenlijk een afspraak die we met z'n allen gemaakt hebben. Namelijk dat een rood papiertje met een 10 erop, dat door de Europese bank gedrukt wordt, 10 euro waard is en alle andere biljetten ook hun eigen waarden hebben. Maar wat is geld eigenlijk? Waarom mag je zelf geen geld drukken? Hoe is geld ontstaan? Waarom hebben we eigenlijk geld?

Waarom is er geld en wat houdt geld precies in

Voordat geld bestond was er een wereld waar men handelde door middel van ruilen, ook wel ruilhandel genoemd. Echter was dit lang niet altijd makkelijk en praktisch. Als een boer met zijn verse aardappelen op de markt kwam, ging hij deze ruilen. Hij sleepte de zware lading over de markt. Eerst ging hij naar een geitenhandelaar en gaf twee zakken aardappelen voor één geit. Beide partijen waren tevreden over deze ruil en de boer ging verder naar een fruithandelaar. Hij wilde één zak aardappelen ruilen voor een mand met druiven. Echter wilde de fruithandelaar helemaal geen aardappelen en hij weigerde te ruilen met de boer. Dit gebeurde naar alle waarschijnlijkheid vaak. Niet alleen was het soms moeilijk gewenste producten te ruilen met andere handelaren, maar ook was het lastig de ruilmiddelen mee te nemen. Hierdoor is iemand op het idee gekomen een algemeen ruilmiddel te maken. Daarvoor hadden ze iets nodig wat iedereen als waardevol beschouwde zoals goud of zilver.

Daarom werden er munten gemaakt van goud en mensen begonnen de producten die zij verkochten te baseren op deze gouden munten oftewel geld. Een geit kostte bijvoorbeeld 10 goudstukken en een zak aardappelen 5 goudstukken. Zo werd geld in 700 voor Christus uitgevonden, in waarschijnlijk Lydie (Hedendaags Turkije). De uitvinding was zo'n succes dat andere landen en culturen dit gebruik overnamen wat de handel stimuleerde en vergemakkelijkte.

Zonder invloed uit Europa werd in 700 voor Christus deze uitvinding ook in China gedaan, en in India gebeurde hetzelfde in 500 voor Christus.

Papiergeld gebaseerd op goud

Eeuwen lang werden munten van zilver en goud en andere metalen gebruikt als betaalmiddel. Tot er in Engeland in de 18e eeuw een tekort aan zilver ontstond. Hierdoor werden er kleinere zilveren munten geslagen die dezelfde waarde moesten voorstellen als de voorheen grotere zilveren muntstukken. Een symbolische waarde, want eigenlijk was de munt immers minder waard geworden.

Dit was het begin van de goudstandaard. Langzaam werden er banknota's uitgegeven door grote banken die je op ieder moment kon inwisselen voor goud of zilver. Hierdoor was het probleem van het zilver- en goudtekort opgelost en hadden de mensen een betaalmiddel. Dit had zijn voor- en nadelen. Zo was het papiergeld in omloop gebaseerd op een tastbaar en waardevol iets, namelijk goud. Nadeel was dat mensen de banknota's niet altijd vertrouwden doordat er vaak veranderingen waren in de goudstandaard en de goudwaarde. Zo was je banknota de ene week nog 50 gram goud waard en de week erop nog maar 45 gram.

Een ander probleem was de waardeverhouding van zilver die soms erg fluctueerde ten opzichte van goud. Hierdoor was het heel moeilijk om een stabiele en betrouwbare valuta te creëren met banknota's. Hierdoor was het vertrouwen in papiergeld niet altijd even groot. Een ander nadeel was de grote verantwoordelijkheid die banken en overheden kregen. Zij waren immers degene die de banknota's drukten. Daarbij kwamen overheden en banken soms in de problemen omdat ze niet genoeg goud hadden om alle banknota's in te kunnen wisselen. De eerste banknota werd uitgegeven rond 1820 in Engeland.

Verdwijning van de goudstandaard

Het eerste land dat de goudstandaard afschafte was Amerika. Vanaf 1971 stond er op het dollarbiljet "in god we trust." (In god vertrouwen wij*) in plaats van "Will pay bearer on demand." (Wij betalen de drager op verzoek*). Hiermee was officieel de dollar niet meer inwisselbaar voor goud. Dit maakt uitgaven makkelijker voor de overheid aangezien zij het geld alleen nog maar hoefde te drukken. Met de goudstandaard kon dit niet omdat er niet altijd genoeg goud voorradig was om het gedrukte geld te dekken. Het nadeel is dat de huidige economie op puur vertrouwen gebaseerd is want het geld is niks meer dan papier en dus ook niks meer waard.

Veel mensen vallen over dit probleem om dat volgens hen de gehele economie daarmee op een luchtbel gebaseerd wordt. Een ander bijkomend effect is dat het ook veel makkelijker is voor banken om geld uit te lenen. Zij hoeven immers ook geen goudvoorraad meer aan te leggen. Hierdoor kunnen banken vele malen hun vermogen uitlenen. De Europese bank die het geld drukt zal ook makkelijker geld drukken omdat dit niet gedekt hoeft te worden met goud.