Automatische prijscompensatie

Niet veel mensen kennen het begrip (automatische) prijscompensatie, terwijl het wel een erg belangrijk begrip is als je op zoek bent naar een baan. Vaak is deze automatische compensatie al geregeld, maar soms niet. Let hier dus op.

Het begrip

Prijscompensatie is het deel van een inkomensstijging dat nodig is om de koopkracht te handhaven. Men spreekt van het gelijk blijven van het reëel inkomen (de koopkracht van het inkomen). Deze inkomensstijging is nodig omdat de prijzen van producten stijgen. Er is sprake van een even sterke stijging van het nominaal inkomen (inkomen in geld) als de inflatie (stijging van de prijzen van producten). De prijsstijging wordt gecompenseerd met een even sterke loonstijging door de automatische prijscompensatie.

De praktijk

Op het moment dat iemand een baan krijgt bij een bedrijf, en er wordt op dat moment afgesproken dat deze persoon de komende 10 jaar €1000 per week gaat verdienen, dan gaat deze persoon er van uit dat hij/zij de komende 10 jaar even veel kan kopen. Hij/zij gaat er eigenlijk van uit dat hij/zij de komende 10 jaar hetzelfde reële inkomen heeft. In het geval dat deze persoon een automatische prijscompensatie in zijn/haar contract heeft staan, is dit juist, maar als dit er niet in staat heeft deze persoon binnen een paar jaar een probleem. Het is namelijk zo dat er altijd inflatie plaatsvindt. Als er dus geen prijscompensatie is, en de inflatie bedraagt 2% per jaar, dan wordt deze persoon dus elk jaar 2% armer. Deze persoon blijft nominaal hetzelfde verdienen, maar gaat er reëel op achteruit.

Stel dat deze persoon geen prijscompensatie krijgt en iedere week 100 appels eet. In het eerste jaar kost iedere appel nog €1. Op dit moment geeft deze persoon 10% van zijn inkomen uit aan appels, want:

• 100 appels x €1 = €100
• Deze persoon verdient €1000 per week. 100: 1000 x 100% = 10%

Na 10 jaar is het volgende aan de hand: elke appel is per jaar 2% duurder geworden. Dit ziet er als volgt uit:

Snellere berekening: 1 x 1,02 ^ 10 = €1,21899(442).

Elke appel kost nu dus niet meer €1 maar €1,21899442. Deze persoon betaalt nu dus per week aan appels:

• 100 appels x €1,21899442 = 121,90 (afgerond).

Voorheen was deze persoon 10% van zijn inkomen kwijt aan appels. Nu is dat:

• 121,9: 1000 x 100% = 12,19%.

Als deze persoon wel een prijscompensatie zou krijgen zou het er als volgt uit zien:
Na 10 jaar: 100 appels kosten €121,9. Deze persoon heeft elk jaar een loonstijging gekregen van 2% vanwege de inflatie van 2% per jaar:

• €1000 x 1,02 ^ 10 = €1218,99(442) €121,9 van €1218,99 = 10%.

De stijging van de prijs van de appels is dus met het loon gecompenseerd. Het reële inkomen is gelijk gebleven doordat het nominale inkomen even sterk steeg als de inflatie.

Kortom

Automatische prijscompensatie houdt in dat wanneer er inflatie plaatsvindt, dat het nominaal inkomen even sterk stijgt (het gaat automatisch). Hierdoor blijft je reële inkomen gelijk. Prijscompensatie is bedoeld om de koopkracht te behouden. Wie geen prijscompensatie krijgt, gaat er reëel op achteruit, want uiteindelijk is er altijd sprake van inflatie.