Bankbedrijf zonder banklicentie uitoefenen

Om financiële producten aan te mogen bieden zoals hypotheken, leningen en spaarrekeningen, is het vereist om een banklicentie te bezitten. Maar de scheidslijnen tussen banken en andere aanbieders van financiële diensten vervagen snel.

Banken zonder bankvergunning

Het is niet vereist om de naam “bank” in je handelsnaam te voeren om het bankbedrijf uit te mogen oefenen. En anderzijds ben je ook niet verplicht om financiële diensten aan te bieden als de naam bank in je handelsnaam voorkomt. En wat bijvoorbeeld te denken van de Kredietbank, is dat nu wel of niet een echte bank?

Zijn banken zonder banklicentie een wenselijke ontwikkeling?

Er zijn tegenwoordig honderden organisaties die bancaire activiteiten ontplooien zonder dat ze daarvoor een bankvergunning of een banklicentie bezitten. Kunnen ze zich dan zomaar “bank” noemen? Sommige doen dat wel ofschoon dat niet nodig is omdat ze geen volwaardige bankproducten en diensten aanbieden. En wie die dat wél doet, heeft over het algemeen een erkende bank als partner achter zich staan.

In sommige markten heeft dat geresulteerd in aanbieders van gelddiensten die niet de beperkingen, voorschriften of vereisten kennen waarmee traditionele banken zich geconfronteerd zien. In hoeverre dat een wenselijke ontwikkeling is, valt nog te bezien.

Bankbedrijf niet langer het exclusieve domein van banken

Tegenwoordig zijn bankactiviteiten niet meer strikt voorbehouden aan bedrijven met een bankvergunning. Banken hebben dus niet langer het exclusieve recht op het uitoefenen van het bankbedrijf. Als dat zo zou zijn waren ondernemingen als PayPal, iTunes en de talloze prepaid debit- en creditcards onwettig. Maar dat zijn ze niet.

Geld overboeken via P2P-technieken

Tegenwoordig bieden organisaties als PayPal en anderen de mogelijkheid om geld over te maken via P2P-technologieën. En hoewel men op die manier de activiteiten van girodiensten nabootst is er toch is niemand van mening dat deze ondernemingen als "banken" betiteld moeten worden.

Nu je zou kunnen stellen dat PayPal meer gelijkenis heeft met een organisatie als Western Union dan een traditionele bank, maar punt is wel dat deze organisaties steeds meer activiteiten van deze traditionele banken wegkapen.

Bitcoin-service met eigen banklicentie

Overigens verkreeg in december 2012 ook het eerste online wisselbedrijf Bitcoin-Central een banklicentie in Europa. Het bedrijf heeft de status Payment Services Provider met eigen betaalpassen en het is in het bezit van een IBAN-code.

Bitcoin is een gecodeerde valutasoort die in de voorbije jaren vooral bekendheid kreeg door de afrekening van illegale transacties op het internet. Bitcoins fluctueren erg in waarde. Op het moment van schrijven (december 2012) bedroeg de waarde van één bitcoin circa € 10,50.

Krediet zonder banklicentie

En dan heb je nog de P2P-kredietverstrekkers die alleen al in de VS sinds 2006 meer dan 1 miljard dollar aan leningen hebben verstrekt. En dát ondanks het ontbreken van een banklicentie.

Bij onze oosterburen heeft het bedrijf Smava een erg goede reputatie opgebouwd als het gaat om geld lenen zonder bank. En korter bij huis deed in ons land het bedrijf Boober enige tijd geleden nadrukkelijk van zich spreken.

Op dit moment is nog slechts een aanbieder via de website van “geldvoorelkaar” vanaf december 2010 in Nederland actief met deze nieuwe manier van geld lenen.

Banken die geen bankactiviteit beoefenen

Er zijn overigens tegenwoordig vele soorten banken of organisaties die het woord 'bank' gebruiken om hun zakelijke activiteiten te beschrijven zoals:

• voedselbanken;
• rechtbanken;
• bloedbanken;
• databanken;
• vacaturebanken;
• de DNA-bank.

En er zijn organisaties zoals zaadbanken en spermabanken die het woord bank in hun naam gebruiken om nóg andere redenen. Want hoewel dat vaak ten onrechte wordt verondersteld, is het niet verboden om de naam 'bank' in je handelsnaam te voeren als je niet van plan bent om financiële diensten aan te bieden. En uiteraard is dan ook niet vereist dat je dan een bankvergunning bezit.