Vormen van gezamenlijke financiering via de crowd

Begrippen als crowdfunding, crowdsourcing, crowdlending of crowdinvesting zijn nog relatief jong. Crowdsourcing beschrijft in breedste zin de ondersteuning van welke aard dan ook, uit verschillende bronnen (‘source’ is Engels voor ‘bron’). Kenmerk is dat in al deze gevallen sprake is van een gezamenlijke financiële inspanning. Met name in de muziek- en filmindustrie kwamen op die manier aanzienlijke projecten van de grond. Maar hoewel slechts enkele jaren oud, wordt aan deze erg op elkaar lijkende namen een toenemende betekenis toegeschreven. Als belegger kun je maar beter de verschillen tussen deze vormen van financiering kennen, omdat er ook verschillende risico's aan verbonden zijn.

Financiering door middel van crowdfunding

Bij crowdfunding, vaak als verzamelterm gebruikt, financieren veel kleine beleggers samen één project. Als intermediair en regelend orgaan bij deze vorm van collectieve financiering (crowd = groep mensen, funding = financiering), fungeert doorgaans een internetplatform. Bij crowdfunding in de vorm van subsidies worden financiële middelen ingezameld, die na succesvolle financiering niet meer hoeven worden terugbetaald. Als waardering ontvangen de donateurs een kleine beloning ('reward'). Bij kunstprojecten kan dat bijvoorbeeld bestaan uit een repro in miniatuur van het originele kunstwerk.

Crowdlending: kredietverlening tussen particulieren

De term ‘crowdlending’ verwijst specifiek naar kredietverlening tussen particulieren. In ons land is kredietverlening in de eerste plaats gereserveerd voor banken en kredietinstellingen. Zonder bankvergunning of specifieke toelating als kredietbemiddelaar, is commerciële kredietverlening daarom ongewenst en niet toegestaan. In het bezit van een vergunning in ons land is aanbieder geldvoorelkaar.nl. Geldvoorelkaar.nl is het meest toonaangevende crowdfundingplatform van Nederland dat zich inzet voor de financiering van het midden- en kleinbedrijf en particulieren. Naast geldvoorelkaar.nl is er nog een aantal kleinere partijen op de markt, ofwel met vergunning van de Autoriteit Financiële Markten (AFM), ofwel met ontheffing van AFM:

• CrowdAboutNow;
• Lendahand;
• KapitaalOpMaat;
• OnePlanetCrowd

Kredietovereenkomst op schrift geen overbodige luxe

Ook buiten kredietplatforms om komt het tussen particulieren niet zelden tot overeenkomsten van geldlening. Vaak gaat het daarbij niet om een krediet in klassieke zin. In familiekring voelt men er vaak weinig voor om een dure lening bij de bank op te nemen. Wie kent niet de situatie dat vader en/of moeder immers toch enig spaargeld tegen slechte rente hebben uitstaan. Maar ook bij gehuwde koppels of onder goede vrienden worden vaak gelden uitgeleend (zonder daar altijd rente voor te vragen). Toch moet men in dit verband begrijpen dat mondelinge afspraken achteraf veel moeilijker zijn aan te tonen dan schriftelijke overeenkomsten. En een overboeking naar een rekening is gemakkelijker aantoonbaar dan een bundel bankbiljetten in de hand. Voor hogere bedragen is het daarom aan te bevelen om een notaris of een advocaat te raadplegen!

Financiering via crowdinvesting

Voor beleggers is het fenomeen crowdinvesting interessant. Crowdinvesting kan worden gezien als een vorm van crowdfunding speciaal voor startende ondernemers. Maar bij gewone crowdfunding, zoals bijvoorbeeld aangeboden op het platform Kickstarter in de VS, ontvangt men voor de ondersteuning een tegenprestatie. Gewoonlijk wordt die verschaft in de vorm van een betaling in natura of een immateriële prestatie. De geldgever gaat dus geen deelnemingsverhouding aan. Dat is bij crowdinvesting anders. Hier is de starter op zoek naar kapitaal en biedt in ruil daarvoor een belang in de onderneming aan. De belegger is dan daarmee betrokken bij de ontwikkeling van de start-up en hoopt op een stijging van de waarde van zijn aandeel.

Financiering starter via de crowd

In tegenstelling tot de financiering door een ‘business angel’ wordt het benodigde kapitaal ook hier weer door een veelvoud aan kleine geldgevers opgebracht. Daarom spreekt men ook hier van financiering via de crowd. Een en ander wordt geïmplementeerd door middel van een platform waarop de startende onderneming zich aan een veelvoud van investeerders kan presenteren. Wekt de start-up de interesse van de gebruikers op het platform, dan kan een belegging worden overwogen. Meestal geldt er een vooraf vastgelegd bedrag, dat aangeeft vanaf wanneer bedoelde start-up succesvol is. Uiteraard gelden er alle risico's die de deelneming in een onderneming met zich meebrengt. Slaagt het bedrijf niet ondanks alle financiële ondersteuning via de crowd, dan kan de hele investering verloren gaan.