Wat is toetsrente en hoe voorkomt u die te lage hypotheek?

Door de toetsrente kan het zijn dat u ook bij een lage hypotheekrente onvoldoende of geen hypotheek krijgt en zeker niet de hoge hypotheek die u wilde om het huis te kunnen kopen. De toetsrente wordt door de AFM vastgesteld. De toetsrente heeft tot doel om u te beschermen tegen te hoge leningen, maar hoe werkt dit eigenlijk? Wat is de rentebedenktijd en toetsrente in 2023 en 2024? Elk jaar worden de leennormen strenger, waardoor bij een toetsrente van 5% zelfs een hypotheekrente lager dan 3,5% nog niet extra voordelig hoeft te zijn. De oplossing is een hypotheek van 10 of meer jaren. Voorkom zo een te lage hypotheek.

Toetsrente kan een hoge hypotheek dwars zitten in 2023 en 2024

• Lagere hypotheekrente en toch geen hogere hypotheek?
• Wat is de toetsrente bij een hypotheek?
• Kenmerken van de toetsrente 2023 en 2024
• Kies voor een lange looptijd van de hypotheek, dat vergroot uw leencapaciteit
• Wat is rentebedenktijd?
• Leennormen strenger (kwetsbare groepen in 2023)
• Conclusie wat is de invloed van de toetsrente bij een hypotheek, waarom die toets in 2023 en 2024?

Lagere hypotheekrente en toch geen hogere hypotheek?

Het klinkt zo logisch: als de hypotheekrente laag is, kunt u een hoge hypotheek afsluiten. Maar dat is dus niet zo. De hypotheekrente kan op enig moment laag zijn en zelfs lager dan ooit, maar niemand weet wat de hypotheekrente de komende jaren zal gaan doen. Als de hypotheekrente over een aantal jaren veel hoger is, kan het gebeuren dat mensen bij de herziening van de hypotheekrente in de problemen komen. Om die reden en om u tegen deze toekomstige betalingsproblemen te beschermen is de toetsrente bedacht, zodat door iedereen op een verantwoorde wijze kan worden geleend.

Wat is de toetsrente bij een hypotheek?

De toetsrente is de rente waartegen de hypotheekadviseur rekent om te bepalen wat uw leencapaciteit is en hoe hoog uw hypotheek maximaal mag zijn. Als de hoogte van de zo berekende hypotheek lager is dan wat u aan financiering nodig hebt, kunt u het huis niet met hypotheek kopen. Als het op basis van de toetsrente en toetsinkomen berekende bedrag hoger is dan u nodig hebt voor uw woning, kan de tweede stap bij de bepaling van de hypotheek worden gezet, namelijk het bekijken van de door u gewenste hypotheek en de daarbij geldende hypotheekrente. De toetsrente wordt gehanteerd bij hypotheken met een rentevastperiode korter dan tien jaar. Maar neemt u een hypotheek met een langere looptijd, dan is er geen toets met de toetsrente nodig. Een te lage hypotheek kunt u dus voorkomen.

Kenmerken van de toetsrente 2023 en 2024

De toetsrente wordt elk kwartaal vastgesteld door de Autoriteit Financiële Markten AFM. De AFM publiceert de hoogte van de toetsrente uiterlijk twee weken voordat een kwartaal begint. Sinds 2014 bedraagt de toetsrente 5%, beduidend meer dan de goedkoopste hypotheekrente. Ook in 2023 en 2024 is de toetsrente dus 5%. Maar er is een belangrijke escape: de toetsrente hoeft niet te worden toegepast als de hypotheek een looptijd heeft van 10 jaar of meer. Dan mag de hypotheekverstrekker kiezen voor de werkelijke hypotheekrente. Is de werkelijke hypotheekrente laag en de looptijd 10 jaar of meer, dan kunt u veel meer hypotheek krijgen. Vraag uw bank daar dus naar.

Kies voor een lange looptijd van de hypotheek, dat vergroot uw leencapaciteit

Hoe korter de looptijd van een hypotheek is, hoe groter de kans dat u straks te maken krijgt met een hogere hypotheekrente. Daar staat tegenover dat in een periode van rentedalingen het verstandig kan zijn om te kiezen voor een variabele hypotheekrente en de hypotheekrente pas vast te zetten op het moment dat volgens u het dieptepunt van de rente is gehaald. Doordat de bank moet rekenen met de toetsrente, krijgt u ook bij een korte rentevaste periode geen fors hogere hypotheek. In dat geval kunt u wellicht beter kiezen voor een rentevaste periode die langer is dan 10 jaar. Het nadeel van een lange periode is dat de rente dan hoger uitvalt en u niet snel profiteert van rentedalingen. Maar het grote voordeel is dat, zolang de hypotheekrente lager is dan de toetsrente, u meer hypotheek kunt krijgen. Eenmaal door de toets gekomen, is het de kunst om daarbij de laagste hypotheekrente te vinden.

Wat is rentebedenktijd?

Ook is denkbaar dat u ondanks een lange looptijd van de hypotheek zelf voor een deel wilt bepalen wanneer een nieuwe rente ingaat. De rentebedenktijd maakt dit mogelijk. De rentebedenktijd houdt in dat u bij het afsluiten van de hypotheek afspreekt dat u een bedenktijd van 1 of twee jaar krijgt. Als de looptijd van uw rentevaste periode 12 jaar is en u hebt een rentebedenktijd van twee jaar, dan kunt u kiezen of u de dan geldende rente na 10 jaar wilt laten ingaan of nog even wilt wachten totdat de rente wat lager is. De rente wordt in dit geval uiterlijk in het twaalfde jaar vernieuwd. Het nadeel van deze constructie is dat de bank in veel gevallen een kleine opslag berekent.

Leennormen strenger (kwetsbare groepen in 2023)

Kwetsbare groepen? Hieronder valt iedereen met met een toetsinkomen tussen de € 20.000 en € 30.000. Zij krijgen niet alleen te maken met de hoge toetsrente maar ook met extra financieringslast percentages als de hypotheekrente lager is dan 3,5%. Een lagere rente krijgen zij niet doorvertaald als hogere hypotheek. Deze strengere normen komen van het NIBUD en zijn door het kabinet overgenomen om te voorkomen dat men te veel geld kan lenen. In 2023 en 2024 mag u nog maximaal 100% lenen voor de hypotheek van uw eigen woning.

Conclusie wat is de invloed van de toetsrente bij een hypotheek, waarom die toets in 2023 en 2024?

De toetsrente is bedacht om te bepalen hoeveel u maximaal voor uw huis mag lenen. Zo wil men voorkomen dat personen een hoge hypotheek voor een korte periode kunnen afsluiten die niet meer betaalbaar is zodra daarna de hypotheekrente stijgt. Het is een veiligheidstoets bij hypotheken tot 10 jaar. Vraag uw hypotheekadviseur daarom altijd ook wat u bij verschillende looptijden maximaal kunt lenen. De kortste periode van een lening hoeft dus voor u niet de beste looptijd te zijn, ondanks een lagere hypotheekrente.

Lees verder

• Verbouwingslening aftrekbaar: klushuis
• NHG-grens verder omhoog (2020 en 2021)