Economie: De AEX-index uitgelegd

De meeste mensen komen als ze aan de AEX denken niet verder dat het iets met de aandelenbeurs in Amsterdam te maken heeft. Mensen die geld beleggen in aandelen zijn afhankelijk van de ontwikkelingen van de AEX. AEX staat voor ‘Amsterdam Exchanges’, de engelse naam voor aandelenbeurs in Amsterdam. Andere grote aandelenbeurzen zijn die van Frankfurt, Parijs, Londen en New York. In de verenigde staten zijn de belangrijkste beursindexen, de Dow Jones en de Nasdaq.

Wat is een beursindex?

Een beursindex laat de ontwikkelingen zien van de vele aandelen die op een beurs per dag worden verhandeld. Het zegt iets over de richting waarin de aandelenkoersen zich bewegen. Voor mensen die in aandelen handelen is dit een belangrijk onderwerp van hun bestaan. Die mensen hebben in die aandelen heel wat geld gestopt, en zijn volledig afhankelijk van ‘wat de beurs doet’. Als de aandelen aan het dalen zijn, kopen de meeste aandeelhouders de aandelen in en hopen dat ze snel zullen gaan stijgen om ze dan met winst te verkopen. Als de aandelen op zijn hoogtepunt staan, verkopen de aandeelhouders de aandelen ook. Als je als aandeelhouder veel aandelen hebt die van de een op de andere dag helemaal niks meer waard zijn, bijvoorbeeld als een bedrijf failliet is, is de aandeelhouder ook failliet. Economen houden de stand van de beurs ook bij. Het kan een aanwijzing zijn, in welke richting de economie zich verder gaat ontwikkelen.

De koers van de aandelen

Een aandeel is niets anders dan klein stukje van een bedrijf. Als je bijvoorbeeld tien aandelen van de AKZO in bezit hebt, kun je zeggen dat je mede-eigenaar van de AKZO bent. Je kunt aandelen van NV’s (Naamloze Vennootschap) kopen op de beurs. Meestal zijn dit bestaande aandelen van bedrijven. Dus als iemand aandelen van AKZO heeft die er vanaf wilt, kun je daar kopen. De bezitters van de aandelen hebben recht op een stukje winst dat een bedrijf maakt, het zogenoemde dividend. Als de aandeelhouders verwachten dat de winst van AKZO stijgt, kunnen ze het aandeel verkopen omdat de AKZO minder dividend uitkeert. Als de aandelen dreigen te gaan dalen, willen mensen er minder geld voor betalen. Dan daalt de koers van het aandeel.

De bepaling van de index

Het komt dagelijks voor dat de koers van bepaalde bedrijven dalen en andere juist weer stijgen. De bedrijven berekenen de index zo:

Het aantal aandelen waarmee het bedrijf meetelt in de index vermenigvuldigd met de waarde van de aandelen van vandaag, levert een aantal indexpunten op. Met die indexpunten kan je de waarde van de AEX op die dag bepalen.

Een mandje aandelen

De AEX index is een mandje waar een aantal aandelen van een aandeelhouder in zit. De totale waarde van de aandelen bepalen de waarde van de AEX index. De index is een graad meter voor de ontwikkelingen van de beurs.

Elk jaar wordt de AEX index herzien. Dat houdt in dat er slecht functionerende bedrijven uit worden gegooid en er plaats is voor nieuwe, ‘schone’ bedrijven.