Een spaarrekening met een variabele rente: oplichterij?

Een spaarrekening zoeken met een hoge rente is vaak moeilijker dan het lijkt. De hoogte van de spaarrente kan behoorlijk verschillen en als je bij de bank met de hoogste rente leest dat het gaat om een variabele rente, kun je behoorlijk aan het twijfelen worden gebracht. Wat is dat: een spaarrekening met variabele rente, wanneer en hoe wordt die dan aangepast en is een variabele spaarrente niet gewoon oplichterij?

Variabele rente doodgewoon

Hoewel het niet bij alle banken en financiële instellingen direct duidelijk is, heeft een spaarrekening altijd een variabele rente. De rente die je over je spaargeld ontvangt kan dus elke maand worden bijgesteld, zowel naar boven als naar beneden.

Banken en andere financiële instellingen bieden enkel een variabele rente, omdat de rente voor banken zelf ook per maand (of zelfs per dag) kan verschillen. Banken zijn voortdurend geld van en aan elkaar aan het lenen. De hoogte van de rente die hierbij wordt aangehouden is gebaseerd op het euribor tarief, dat regelmatig verandert. Het euribor tarief wordt onder ander bepaald door het ingrijpen van de Europese Centrale Bank (ECB) in de financiële wereld. In het kort komt het erop neer dat geld voor de banken een steeds wisselende waarde heeft. Een vaste rente garanderen aan spaarders is daarom te riskant. Een variabele rente is dus niet per definitie oplichterij.

Voor de consument betekent een variabele rente ook dat het geld vrij opneembaar is. Wanneer er ergens anders een hogere spaarrente te krijgen is, kun je dus makkelijk overstappen.

Variabele spaarrente toch oplichterij?

Een variabele rente op een spaarrekening is dus heel normaal. Toch moet je als consument oppassen met variabele rentes, zeker als je zoveel spaargeld hebt dat de rente een substantieel deel van je inkomen vormt.

Hoewel er een zekere logica zit achter het feit dat de rente op spaarrekeningen variabel is, is de logica in de aanpassing van de rentetarieven soms ver te zoeken. Een bank is namelijk helemaal niet verplicht om een variabele rente mee te laten bewegen met het euribor tarief of met de vaststelling van de rente door de ECB. De bank kan zelf bepalen wanneer het rentetarief over jouw spaargeld stijgt of daalt. Vaak wordt de rente wel naar beneden bijgesteld wanneer andere rentetarieven ook dalen, maar valt de stijging behoorlijk tegen wanneer je andere rentetarieven ziet stijgen.

Er zijn voldoende uitzonderingen te vinden, maar het komt vaak voor dat naarmate je je geld lange tijd op dezelfde spaarrekening hebt staan, de rente steeds lager wordt ten opzichte van rentetarieven van andere spaarrekeningen.

Verstandig sparen met een variabele rente

Je doet er verstandig aan om de spaarrente die jij ontvangt regelmatig te vergelijken met de spaarrentes van andere spaarrekeningen. Soms kun je bij dezelfde bank een hogere rente krijgen door je spaargeld te verschuiven van de ene rekening naar de andere. Zeker als je internetbankiert, kost dat nauwelijks tijd en moeite.

Een bijkomend voordeel van schuiven met je spaargeld is dat je soms gebruik kunt maken van een tijdelijk hoge rente. De bank garandeert dan bijvoorbeeld dat je voor de eerste drie maanden een rente ontvangt die hoger ligt dan wat gebruikelijk is. Ga echter nooit alleen af op de rente die je ontvangt in de eerste periode, maar kijk ook goed wat het rentepercentage daarna wordt. De bank moet ook ergens zijn winst vandaan halen, dus een hoge rente geeft te denken en betekent extra voorzichtig zijn.

En er zijn meer dingen om op te letten. Zo is het belangrijk om te weten of de bank onder de Collectieve Garantieregeling valt. Met andere woorden: als de bank failliet gaat, krijg je je geld dan terug van de Nederlandse overheid? Verder is het belangrijk om de voorwaarden altijd goed door te lezen. Deze kunnen van bank tot bank en van rekening tot rekening behoorlijk verschillen. Is er bijvoorbeeld een minimale inleg om de geboden rente te krijgen en is je spaargeld werkelijk volledig vrij opneembaar of kun je per maand maar een bepaald bedrag opnemen? Een bank is verplicht om je goed te informeren en zal dus niet snel liegen (hoewel dat soms wel gebeurt!). De bank kan echter wel 'vergeten' om bepaalde zaken te vermelden. Ga nooit alleen af op het advies van de bank, maar kijk altijd zelf in de voorwaarden en zoek eventueel op internet naar ervaringen van anderen.

Sparen met een vaste rente in plaats van met een variabele rente

Het is wel degelijk mogelijk om te sparen tegen een vaste rente, maar daar staat dan wel iets tegenover. Je moet je geld dan namelijk vastzetten op een spaardeposito. Dat houdt in dat je je geld voor een bepaalde periode op die rekening laat staan en dat de bank daar een van tevoren vastgestelde rente over betaalt. De rente kan dus niet tussentijds aangepast worden. Daar tegenover staat dat jij voor de vastgestelde periode niet bij je geld kunt, behalve wanneer je daarvoor een boete betaalt. Er is dus wel de mogelijkheid om je geld 'vrij te kopen'. Banken bieden ook vaak de mogelijkheid om het spaardeposito open te breken, wanneer het geld wordt gebruikt om een huis te kopen. Lees voor dit soort mogelijkheden altijd goed de voorwaarden.

Een spaarrekening met variabele rente of een spaardeposito met vaste rente

De keuze tussen een spaarrekening en een spaardeposito is heel persoonlijk. Een spaarrekening heeft als nadeel een variabele rente, maar daar tegenover staat dat het spaargeld (meestal) vrij opneembaar is. Bij een spaardeposito is de rente vaak iets hoger en ligt deze voor een vooraf gestelde periode vast; een nadeel is dat je voor diezelfde periode niet kunt beschikken over je spaargeld. Wat verstandig is, hangt voor het grootste deel af van je persoonlijke situatie: om hoeveel geld gaat het, wat is de uiteindelijke bestemming van het geld, hoe stabiel is je financiële situatie, hoeveel geld je elders nog op rekeningen hebt staan, etc.

Hoewel de keuze heel persoonlijk is, is het wel belangrijk om te analyseren wat de toestand van de financiële markten is en hoe die zich mogelijk gaat ontwikkelen. Ook als je je geld voor een langere tijd wilt wegzetten, is het niet altijd verstandig om te kiezen voor een deposito.

Wanneer de rente op spaarrekeningen laag is, bijvoorbeeld 2,5%, kan het voordelig lijken om je geld onder te brengen in een spaardeposito: je zet je geld voor 3 jaar vast en ontvangt per jaar 3% rente. Wanneer in die 3 jaar de rente stijgt - eventueel door het geld van de ene rekening naar de andere te schuiven - had je op je spaarrekening het eerste jaar 2,5% rente gehad, het tweede jaar 3,5% en het derde jaar 4%. Hetzelfde geld levert dan dus meer op wanneer het op een spaarrekening staat, dan wanneer het in een spaardeposito zit.

Je kunt ook overwegen te beleggen in aandelen of obligaties. Beleggen klinkt misschien heel risicovol, maar het is ook mogelijk om te kiezen voor beleggen met een laag risico. De rente is vaak een stuk hoger dan wanneer je je geld op een spaarrekening of een spaardeposito zet.

Voorzichtig en alert sparen

Ontwikkelingen in de economische situatie en de toestand van de financiële markten moet je dus goed in de gaten houden en inschatten wat dat voor de toekomst kan betekenen. De bank heeft voor dit soort zaken professionele mensen in dienst die je goed advies kunnen geven. De bank heeft echter ook eigen belangen die mogelijk mee zullen wegen in dit advies. Probeer dus niet enkel af te gaan op wat de mensen bij de bank zeggen, maar raadpleeg ook andere bronnen.

Lees verder

• Sparen levert te weinig op: wat nu?
• Welke banken vallen onder het depositogarantiestelsel?
• Minilening: snel geld lenen zonder rente
• Snel geld nodig: hoe je snel aan extra geld kunt komen
• Starten met sparen en je geld op een spaarrekening zetten