Alles over lenen, schulden en het BKR

Geld lenen lijkt zo simpel. De media bestoken ons met pakkende slogans over geld lenen: snel lenen, goedkoop lenen, lenen met of zonder BKR. Het BKR is immers de grootste bron van informatie over de kredietwaardigheid van particulieren in Nederland. Maar welke rol speelt nu dat BKR bij kredietverstrekking? En wat registreren ze in Tiel zoal van jou? Wel, enerzijds worden er persoonlijke gegevens zoals naam, geboortedatum en geslacht opgeslagen van burgers. Anderzijds gaat het over lopende kredietovereenkomsten of betaalachterstanden maar ook contractgegevens met betrekking tot mobiele telefonie. In het bestand van BKR worden echter geen gegevens over werk en inkomen van een persoon opgeslagen. Iemand kan een riant inkomen hebben en toch een slechte BKR-registratie.

Snel lenen en goedkoop lenen

Nederland zit tot over zijn oren in de schuld. Instanties voor schuldhulp en schuldsanering kunnen de enorme toeloop niet aan. Vaak zijn die schulden van huishoudens verdeeld over meerdere kredieten en is men maandelijks zoveel aan rente en aflossing kwijt, dat naast de huur en de auto voor andere zaken nauwelijks iets overschiet. Veel huishoudens hebben zich door onverantwoord leengedrag gigantisch in de nesten gewerkt en talloze relaties zijn er al door op de klippen gelopen. Een beeld dat volstrekt in tegenspraak is met de reclamespotjes en advertenties van kredietverleners. Daarin is immers alleen maar sprake van harmonieuze gezinnen, die eindelijk hun droomkeuken of caravan kunnen betalen dankzij spotjes als snel lenen, goedkoop lenen en lenen met BKR.

Rood staan steeds populairder

Een derde deel van alle consumenten staat rood of heeft een (doorlopend) krediet, de hypotheekschuld even niet meegeteld. Met name rood staan op de privérekening is in trek als 'aan het eind van het geld de maand nog niet op is'. Het gemak waarmee de doorsnee Nederlander op de pof leeft, heeft een zodanige omvang aangenomen dat er een landelijke waarschuwingscampagne aan is besteed. Maar die heeft kennelijk niet veel effect gehad.

Overigens is als alternatief bij een tijdelijke financieringsbehoefte het doorlopend krediet veruit te verkiezen boven een debetstand. De tarieven daarvan liggen bij de meeste aanbieders immers meerdere procentpunten onder de gemiddelde tarieven van debetrente.

Reclames voor lenen aan banden

Het aangaan van een lening of het afsluiten van een doorlopend krediet, hoeft niet altijd te leiden tot een financieel debacle. Voor mensen die in staat zijn om het geleende terug te betalen en die stipt hun maandelijkse rente en aflossing opbrengen, kan lenen een uitkomst bieden. Maar de reclame-uitingen van veel kredietverleners verhullen vaak de werkelijkheid en zijn met name ten aanzien van bijkomende kosten onvolledig. Al gelden er vanaf 2008 strengere voorschriften en wordt er kontrole uitgeoefend door de Autoriteit Financiële Markten. Lenen leidt tot een verhoging van de vaste maandelijkse lasten waardoor er minder resteert om te sparen of voor het opvangen van tegenvallers.

Bureau Krediet Registratie (BKR)

Veronderstel u heeft uw droomhuis gevonden en u gaat ervan uit dat de hypotheek een formaliteit zal zijn. Uw inkomen is immers meer dan voldoende. Maar o jee, de bank wil het toch even over uw schulden hebben want u blijkt geregistreerd te staan bij het BKR. Weliswaar krimpt niet elke huizenkoper van schaamte in mekaar bij het horen van zo een mededeling, maar als u niet op de hoogte bent van de registratie, is het allerminst prettig.

Indien u een lening aangaat van meer dan € 500,= dan is de geldgever verplicht dat te melden bij het Bureau Krediet Registratie (BKR) in Tiel. Bovendien heeft een kredietverstrekker de verplichting om informatie over uw kredietwaardigheid in te winnen bij BKR vóórdat de lening wordt verstrekt. De gegevens uit Tiel kunnen dus van doorslaggevende aard zijn bij de eventuele aankoop van een woning.

Houd er rekening mee dat van een Doorlopend Krediet niet het feitelijk opgenomen bedrag geregistreerd staat, maar uw totaal toegestane limiet. Ook een gsm-abonnement met meer dan 2 maand betaalachterstand, wordt bij BKR geregistreerd. En ga er niet vanuit dat u het probleem meteen kunt tackelen als de geregistreerde achterstand in geen enkele verhouding staat tot de leensom. Want zelfs bij directe aflossing blijft de registratie van een betalingsachterstand of lening nog gedurende vijf jaar bestaan.

Populaire vormen van lenen

Doorlopend krediet (DK)

Het woord zegt het al; U mag steeds geld opnemen tot een afgesproken maximale limiet. Dat is handig als u vooraf niet exact weet wat u nodig heeft. Heeft u afgelost dan staat het u weer vrij om opnieuw geld tot aan de limiet op te nemen. Rente wordt alleen in rekening gebracht over het daadwerkelijk opgenomen bedrag. Welk deel van de maandelijkse betaling aflossing is en welk deel rente, is afhankelijk van de actuele rentestand. Die rente is namelijk variabel. Nadeel daarvan is dat u vooraf niet weet hoe lang u zult afbetalen, maar in de regel bent u met een DK iets voordeliger uit dan met andere leenvormen.

Krediet- en betaalrekening

Afhankelijk van de hoogte van uw inkomen kunt u op uw privé- of betaalrekening tot een bepaald bedrag rood staan. Soms moet het tekort binnen drie maanden aangezuiverd zijn. De hoogte van de verschuldigde rente bevindt zich tussen het rentepercentage van een doorlopend krediet en dat van een persoonlijke lening.

Persoonlijke lening (PL)

Bij een persoonlijke lening spreekt u leensom, rentepercentage en looptijd vooraf met de bank af. U weet van tevoren dus exact waar u aan toe bent. Het rentepercentage is hoger dan bij een doorlopend krediet en bij versnelde aflossing bent u in de regel boeterente verschuldigd.

Huurkoop

De showrooms van autodealers puilen uit met reclames die attenderen op leengemak. Vaak gaat het daarbij om huurkoop, niet bepaald de goedkoopste leenvorm. U verricht een aanbetaling en voldoet de rest van de aanschafprijs in termijnen. Pas nadat de laatste termijn is betaald mag u de wagen tot uw eigendom rekenen. Komt u uw verplichtingen niet na, dan kan de wagen worden teruggenomen. Is de actuele waarde op dat moment minder dan de restschuld dan moet u bijpassen.

Kopen op afbetaling

Koop op afbetaling bij postorderbedrijven, gekenmerkt door betaling in termijnen, wordt door veel klanten niet als lenen beschouwd, maar is dat wel degelijk. Er is ook rente verschuldigd. Zaken als Otto en Wehkamp verstrekken ook doorlopend krediet. Heeft u uw lingeriesetje of diepvriezer afbetaald, dan vermeldt het 'op te nemen' bedrag weer de beginstand en kunt u overnieuw uw aankopen financieren. Op die manier blijft het bedrijf verzekerd van klandizie.

Creditcards

Als consumenten hun aankopen niet (meer) kunnen financieren uit bijvoorbeeld de overwaarde van hun huis, grijpen ze vaak naar de creditcard. Want dit zogenaamde ‘plastic geld’ is naast betaalmiddel ook een geliefde vorm van krediet. Met de creditcard kunt u ook in het buitenland betalen, wat bijvoorbeeld erg praktisch is bij betaling van tolgeld op de Autoroute. Meestal worden de uitgaven na enkele weken verrekend maar bij sommige creditcardorganisaties mag in termijnen worden betaald. Het rentepercentage is relatief hoog terwijl u bovendien jaarlijks abonnementsgeld verschuldigd bent.

Leasen

Bij grotere aankopen kunt u vaak opteren voor een leaseconstructie. U voldoet dan gedurende een aantal jaren een vast maand- of weekbedrag. Financial lease lijkt enigszins op huurkoop en wordt vaak toegepast in de keuken- en parketbranche. Er geldt een verplichting om de aankoop goed te onderhouden, want pas na afloop van de overeengekomen looptijd is die uw eigendom. Ingeval van betalingsachterstand geldt hetzelfde als bij huurkoop: de leasemaatschappij kan het artikel terugeisen. Bij woningverbetering kan een leaseconstructie onder bepaalde voorwaarden een fiscale rente-aftrek opleveren.