Omkeerhypotheek voor aanvullend pensioen

Eigenaren van onroerend goed kunnen door middel van een omkeerhypotheek, als aanvulling op hun pensioen een extra financiële injectie creëren. Het pand in kwestie blijft dan echter niet in handen van de familie, maar het wordt door de geldschieters geëxploiteerd. De omkeerhypotheek heeft kenmerken van een lijfrente of pensioenhypotheek.

Wat is een omkeerhypotheek?

De omkeerhypotheek werkt eigenlijk volgens hetzelfde principe als een lijfrente, of pensioenhypotheek. Ook bij een omkeerhypotheek wordt het geleende bedrag maandelijks uitbetaald. Maar de omkeerhypotheek heeft het voordeel dat de eigenaar van het pand er levenslang mag wonen. De geldschieter neemt het huis of appartement pas over zodra de eigenaar is overleden of verhuisd naar een verpleeghuis.

Hoe functioneert een omkeerhypotheek?

Bij een klassieke omkeerhypotheek krijgt de eigenaar van het onroerend goed een lening van een bank of van een verzekeringsmaatschappij. Die kan zowel in maandelijkse termijnen of als eenmalig bedrag worden uitbetaald. In ruil daarvoor wordt een hypotheek op het huis of het appartement in het voordeel van de kredietgever ingevoerd. Anders dan bij een conventionele hypotheek, hoeft de lener geen rente of afbetaling te betalen. De term omkeerhypotheek vloeit voort uit het feit dat door de rentelasten de totale schuld stijgt. Doorgaans wordt hier de hypotheek eerst afgelost als de eigenaar overlijdt. Meestal verkoopt de geldschieter het pand. Met de opbrengst van de verkoop wordt enerzijds de lening terugbetaald en anderzijds de winst gerealiseerd.

Waarde pand en leeftijd eigenaar bepalend

Omdat in de meeste gevallen een periodieke betaling wordt overeengekomen, kunnen de woningeigenaren zich op regelmatige betalingen verheugen op hun rekening. Betalingsvoorwaarden, rente en looptijd worden op voorhand afgesproken. Hoe hoog het bedrag is dat door de kredietgever wordt betaald, is op de eerste plaats afhankelijk van de waarde van het onroerend goed en de leeftijd van de eigenaar. De bank zal uitsluitend woningen als onderpand aanvaarden die achteraf goed kunnen worden verkocht. Daarom komt voor een omkeerhypotheek eerder vastgoed in dichtbevolkte gebieden en op toplocaties in aanmerking dan onroerend goed op het platteland. Bovendien moet het onroerend goed ook vrij van schulden zijn.

Lening lager dan de werkelijke waarde van het onderpand

In de meeste gevallen is het geleende bedrag lager dan de werkelijke waarde van het onroerend goed. De reden is dat de kredietgever ook bepaalde risico's draagt. Niet alleen moet men op de hoogte zijn van de levensverwachting van betrokkene, men moet ook de waarde van het onroerend goed over pakweg 20, 25 jaar redelijk goed kunnen inschatten. Omdat dit kenmerken heeft van de bekende blik in de kristallen bol, hanteren aanbieders van een omkeerhypotheken meestal een hoge veiligheidsmarge. Daarom bevindt zich de hoogte van het extra maandpensioen vaak maar in het onderste bereik van het driecijferig gebied. Een beter alternatief is wellicht om de woning via een makelaar te verkopen.

Wie is uitvinder van de omkeerhypotheek?

Oorspronkelijk stamt het idee van de omkeerhypotheek uit de Engels-sprekende wereld. Daar is de zogenaamde "Reserve Mortgage" gebruikelijk onderdeel van de pensioenvoorziening. Dergelijke aanbiedingen zijn in de VS nog aantrekkelijker en dus meer ingeburgerd dan bij ons, omdat het risico voor de kredietgever er door de staat wordt beperkt. De veiligheidsmarges zijn in ons land relatief hoog in vergelijking met de Verenigde Staten.

Is de lijfrente ook een optie?

De lijfrente geldt als mogelijk alternatief voor een omkeerhypotheek. In dat geval wordt het onroerend goed ook aan de toekomstige eigenaar verkocht, die de koopprijs in maandelijkse termijnen betaalt. Maar zowel de lijfrente als de omgekeerde hypotheek hebben in Nederland relatief weinig ingang gevonden.