Courtage, abonnement of uurtarief voor de makelaar?

Op het moment dat huizen niet meer eenvoudig verkocht worden, moeten makelaars op zoek naar een andere manier van beloning. Makelaars willen in een stagnerende huizenmarkt de pijn leggen bij de klant. Vaak wordt onderschat hoeveel tijd een makelaar moet investeren om een huis verkocht te krijgen. Daar staat tegenover dat ze jarenlang in een gezonde huizenmarkt veel geld verdiend hebben doordat huizen als warme broodjes over de toonbank gingen. In 2012 en 2013 blijkt dat steeds meer makelaars op zoek gaan naar een ander verdienmodel. Naast courtage gaan ze bijvoorbeeld opstartkosten en abonnementsgeld rekenen. Blijkt maar weer dat de rekening hoe dan ook gewoon bij de klant komt te liggen, en dat kan ook niet anders.

Makelaars hebben gouden tijden meegemaakt

Tot het jaar 2008 hebben makelaars geen reden tot klagen gehad. Huizen werden eenvoudig verkocht en er werden nog flinke provisies geïncasseerd bij het afsluiten van een hypotheek en de aan de hypotheek gekoppelde levensverzekeringen. Vanaf 2008 is de huizenmarkt gaan stagneren en werden er steeds minder huizen verkocht. De huizen die wel verkocht werden, ging tegen een lager bedrag weg (minder courtage). Sinds 2008 zijn de consumenten ook meer op hun geld gaan letten en zijn ze gaan onderhandelen over de hoogte van de courtage. Tot overmaat van ramp zijn de zeer lucratieve provisieregelingen vanaf 1 januari 2013 ook nog verboden. De makelaardij maakt zware tijden door. In 2013 is de huizenmarkt door marktwerking en overheidsingrijpen nog verder stil gevallen.

Waarom courtage alleen niet meer voldoende is voor makelaars

Een huis in de verkoop nemen kost geld en tijd. Een deel van deze kosten werd ook in het verleden al doorberekend aan de klant, maar veel kosten werden door makelaars voorgeschoten en werden vervolgens verrekend met de courtage die ze ontvingen bij de verkoop van het huis. Doordat er steeds minder huizen verkocht worden en huizen langer in de verkoop staan, moesten makelaars steeds langer om hun vergoeding wachten. Ook werden er steeds meer huizen uit de verkoop teruggetrokken. Door opstartkosten in rekening te brengen kan de makelaar de kosten van het in de verkoop nemen van het huis gelijk verrekenen met de klant. Het probleem is echter dat bij verkoop nog steeds dezelfde courtage in rekening wordt gebracht bij de verkoper.

Werken tegen een tarief per uur of op basis van een abonnement

Door het provisieverbod moet de financiële sector op zoek gaan naar andere verdienmodellen. Dit geldt niet alleen voor de makelaars, maar ook voor de hypotheekketens en de intermediairs. Het provisieverbod is ingesteld ter bescherming van de consument, maar het resultaat is dat er verschillende verdienmodellen gehanteerd worden waardoor het ondoorzichtig is geworden. In hoeverre de klant op langere termijn echt beter uit is door het provisieverbod, is nog maar de vraag. De markt is begin 2013 nog aan het zoeken naar het beste verdienmodel. Een uurtarief in rekening brengen werkt mogelijk niet goed voor de motivatie voor de makelaar om het huis snel te verkopen. Een abonnement afsluiten heeft een vergelijkbaar effect. Een courtage lijkt toch de beste methode om de kosten bij de klant in rekening te brengen.

Welke methode een makelaar ook aan wenst te houden, bij het in rekening brengen van de courtage bij verkoop moet rekening worden gehouden met de kosten die gedurende het verkooptraject in rekening zijn gebracht. De consument moet niet slechter af zijn door de marktomstandigheden en de afschaffing van de provisieregeling.