Wat kost een financieel advies?

Vanaf 2013 zijn we bij veel verzekeringen of financiële producten afzonderlijk kosten voor financieel advies schuldig aan bank, verzekeraar of tussenpersoon. Vanaf die datum is het verboden om de kosten van advies in de vorm van provisie op te nemen in de prijsstelling van het product. Maar waarom zouden we honderden euro’s voor bijvoorbeeld een uitvaartverzekering neertellen terwijl we ook kunnen afzien van advies en een goedkoop alternatief op internet kunnen kiezen?

Voor welke producten geldt het provisieverbod?

Onderstaande opsomming heeft niet de pretentie volledig te zijn maar met ingang van 1 januari 2013 is er onder meer sprake van een provisieverbod voor de volgende financiële producten:

• levensverzekeringen;
• pensioenverzekeringen;
• hypothecaire leningen;
• werkeloosheidsverzekeringen;
• arbeidsongeschiktheidsverzekeringen;
• bankspaarproducten;
• overlijdensrisicoverzekeringen;
• uitvaartverzekeringen.

Het provisieverbod is uitsluitend van toepassing op producten die vanaf 1 januari 2013 worden afgenomen. Voor reeds lopende polissen, hypotheken etc. wijzigt er dus niets.

In welke vorm zijn advieskosten toegestaan?

Aanbieders van financiële diensten moeten de kosten van financieel advies afzonderlijk in rekening brengen. Die mogen dus niet langer deel uitmaken van de prijsstelling van het product. Denkbare kostenvarianten zijn:

• een uurtarief;
• een vast tarief;
• een service-abonnement.

Gespreide betaling is gemaximeerd tot een periode van hooguit 2 jaar met de restrictie dat er geen rente verschuldigd is voor die ruimere betaalmogelijkheid.

Géén advieskosten mogen worden gerekend voor reparatie van zogenaamde woekerpolissen (beleggingsverzekeringen).

Waarom betalen voor financieel advies?

Afzonderlijk betalen voor financieel advies (instelling van een provisieverbod) werd in de hand gewerkt door de talloze financiële schandalen die zich in de voorbije jaren hebben voorgedaan bij de advisering van hypotheken, woekerpolissen en aandelenlease. Daarbij kwam de rol van de financieel adviseur in het bankwezen meermaals in een kwaad daglicht te staan.

De provisiestructuur zoals die jarenlang in de financiële wereld werd gehanteerd, werd gekenmerkt door de verkeerde prikkels: niet het voor de klant meest geschikte product werd aanbevolen maar het product dat voor de financieel adviseur de hoogste provisie genereerde. Zie wat dat betreft ook de bijdrage met de veelzeggende titel "Het bankadvies doorzien".

Kan men ook afzien van financieel advies?

Theoretisch is er inderdaad niets op tegen om af te zien van financieel advies om het betrokken financiële product vervolgens simpelweg via Internet tegen de laagste kosten bij te zoeken. Waarom zou je immers als consument pakweg 2.500 euro voor een uitgebreid hypotheekadvies bij de bank betalen als zo’n hypotheek op het internet ook op execution-only-basis wordt aangeboden voor niet meer dan 500 euro?

Dat klinkt allemaal weliswaar erg verleidelijk maar de doorsnee consument heeft gewoon te weinig verstand van financiële zaken om een complex product als een hypotheek met al zijn fiscale “in en outs” te regelen. Een product bovendien, waarmee men zich doorgaans voor een periode van niet minder dan 30 jaar bindt!

De goedkoopste financieel adviseur

Men kan zich afvragen of financiële dienstverleners het provisieverbod wellicht zullen aangrijpen voor een prijzenslag. De eerste tekenen daarvan kon men eind 2012 al waarnemen toen Rabobank aankondigde om maar € 1.750,= in rekening te brengen voor een uitgebreid hypotheekadvies terwijl financieel adviseurs van ING en ABN Amro het nog bij € 2.100,- hielden.

Bovendien schermde Rabobank in haar aanbieding enige tijd met de conditie “no cure no pay”. Anders gezegd, wie uiteindelijk besloot om de hypotheek toch niet bij Rabobank af te nemen, was geen advieskosten verschuldigd. Weliswaar ging Rabo haar boekje daarmee niet te buiten, er werd immers geen product afgenomen, maar door onze nationale financiële waakhond Autoriteit Financiële Markten (AFM) werd al aangekondigd dat men streng zal toezien op dit soort praktijken.

De suggestie dat advies bij aanschaf van een financiëel product gratis is, is uit den boze. Vraag is alleen of de AFM voldoende mankracht bezit om elke uithoek van de markt te kunnen controleren.

Ook bij Rabo is advies niet langer gratis

Ook voor advies bij de Rabo moet men inmiddels betalen, dat onder druk van de AFM. Advies is dus niet gratis, men betaalt de onafhankelijke adviseur of aanbieder voor verrichte diensten. De onafhankelijke adviseur kan echter meerdere aanbieders in zijn advies betrekken.