Check of jouw bank mens, dier en klimaat respecteert

Ook bij de banken is het inzicht toegenomen dat zij een bijdrage kunnen leveren aan het naleven van de mensenrechten en dat zij als financiële instelling hun klanten op transparante manier moeten informeren. De "Eerlijke Bankwijzer" is daarbij een stimulans. Maar weet je eigenlijk wel wat jouw bank doet met z'n geld? Neemt jouw bank mensenrechten, klimaat, kinderarbeid en dierenwelzijn serieus? Controleer of het met bijvoorbeeld de arbeidsrechten wel ok zit, bij de financiële instellingen waarmee je te maken hebt.

Over de Eerlijke Bankwijzer

De Eerlijke Bankwijzer is onderdeel van de Eerlijke Geldwijzer, een initiatief van FNV, Oxfam Novib, Amnesty International, Milieudefensie, PAX en Dierenbescherming.

Banken hebben soms weinig oog voor mensenrechten

Banken zijn (over het algemeen) geen schenders van de mensenrechten, maar sommige van hen doen regelmatig zaken met partijen die dit wel zijn. Amnesty-International vraagt de banken om hun invloed als aandeelhouder of vermogensbeheerder te gebruiken om dergelijke bedrijven op hun gedrag aan te spreken. In 2011 waren er nog veel banken die wat dat betreft hun gedrag konden verbeteren. Alleen de Friesland Bank, de duurzame Triodosbank en ASN Bank scoorden toen een voldoende.

Wat doen de banken verkeerd, zij buiten toch niemand uit

Er is inderdaad geen sprake van mensenrechtenschendingen door de banken zelf. Maar ze kunnen de schendingen door bedrijven waarin zij investeren, wel tegen gaan. Een uitgangspunt van de Eerlijke Bankwijzer is dat banken niet investeren in bedrijven die structureel en langdurig de mensenrechten schenden. Van de banken mag worden verwacht dat zij deze bedrijven hierop aanspreken. Dat kan incidenteel, bijvoorbeeld op een aandeelhoudersvergadering. Beter is echter een intensieve bemoeienis, bijvoorbeeld in de vorm van een gericht engagementtraject (kritische dialoog), of gesprekken in het kader van de kredietverlening. Het is hierbij belangrijk dat de bank duidelijke doelen en een realistische tijdsperiode formuleert: als na verloop van de vastgestelde periode de schendingen niet aantoonbaar zijn beëindigd of geminimaliseerd, zou de bank alsnog de investering moeten afstoten.

Wat wil de Eerlijke Bankwijzer bereiken

Met de Eerlijke Bankwijzer wil men maatschappelijk verantwoord ondernemen (MVO) bevorderen bij Nederlandse banken, met steun van de consument. Door het beleid én de financieringspraktijk van de banken te vergelijken, moet de Eerlijke Bankwijzer concurrentie op MVO stimuleren: een proces dat leidt tot steeds beter beleid op het gebied van belangrijke duurzaamheidthema’s, waaronder mensenrechten. Er is hiervoor een website opgezet waar rekeninghouders het beleid van banken kunnen vergelijken. Zij kunnen vervolgens op diverse manieren hun bank stimuleren om bijvoorbeeld een beter mensenrechten- en milieubeleid te voeren. Zie: eerlijke bankwijzer.

Kom ook snel te weten of jouw bank mensenrechten, klimaat en dierenwelzijn serieus neemt, via bovenstaande link!

Elk kwartaal wordt het beleid van de banken - op alle sectoren en thema’s - opnieuw beoordeeld. Zo hebben de banken dus steeds de kans om het beleid (verder) te verbeteren en een hogere score te krijgen. Over het algemeen zijn zij hier erg gevoelig voor. In de Eerlijke Bankwijzer worden de volgende thema's onderzocht: mensenrechten, natuur, belastingen & corruptie en onder meer deze sectoren: landbouw, mijnbouw, olie & gas.

Welke resultaten zijn er tot nu toe bereikt

De Eerlijke Bankwijzer kende begin 2009 een succesvolle lancering. De meeste banken blijken gevoelig voor publieke kritiek op hun MVO-beleid en -praktijk en druk vanuit consumenten deze verder te ontwikkelen. Alle banken die in de Eerlijke Bankwijzer zijn opgenomen, hebben hun maatschappelijk beleid op ten minste één - maar vaak meer- thema’s verbeterd.
De media en het publiek tonen grote belangstelling voor de Eerlijke Bankwijzer. De website wordt jaarlijks door zo'n 100.000 mensen bezocht en ruim 12.000 mensen schreven hun bank aan om uitleg te vragen over hun slechte scores.

Worden andere grote beleggers ook aangesproken

Amnesty is en blijft in gesprek met financiële instellingen zoals pensioenfondsen en beleggingsmaatschappijen over hun beleggingen. De beleggingen van particulieren zijn grotendeels niet openbaar, maar de oproep om niet te investeren in bedrijven die de mensenrechten schenden, geldt uiteraard ook voor hen.

En de schendende bedrijven zelf?

Amnesty publiceert rapporten en voert actie om de verantwoordelijke bedrijven zelf direct aan te spreken op hun gedrag en zal dat blijven doen. Dat doet men zowel nationaal, als internationaal. Omdat Shell een Nederlands bedrijf is, krijgt dit bedrijf bij de Nederlandse afdeling van Amnesty de meeste aandacht.