Tips om goede voornemens en nieuw gedrag vol te houden

Een nieuw jaar biedt nieuwe kansen, maar velen lukt het niet de goede voornemens daadwerkelijk vol te houden of te bereiken. Voor het jaar 2016 heeft 80 procent van de mensen goede voornemens, terwijl slechts 17 procent hierin zal slagen! Gelukkig zijn er handvatten die je helpen je goede voornemens te halen. Zo is het belangrijk om je doelen SMART en positief te stellen en je doelen voor ogen te houden. Maar ook je eigen, oude gedrag en ambivalentie onderzoeken hoort hierbij. Maar hoe doe je dat? En wat kan je nog meer doen?

Inhoudsopgave

• Een goed voornemen bedenken
• Maar dan: volhouden. Hoe doe je dat?

Een goed voornemen bedenken

Het begint met een gedachte. Je wilt bijvoorbeeld besparen. Maar wat wil je precies? Maak je goede voornemen SMART (Specifiek, Meetbaar, Acceptabel, Realiseerbaar en Tijdgebonden), want SMART doelen zijn doelen die stimuleren! Daarnaast is het belangrijk om het voornemen positief te formuleren. Ook dit zal motiveren je aan je goede voornemen te houden. Een doel dat niet SMART en niet positief geformuleerd is, is bijvoorbeeld: ik wil geen roodstand meer hebben. In plaats daarvan zou je kunnen stellen: mijn goede voornemen is om vanaf nu (noem de exacte datum) iedere maand €100 te besparen zodat ik over 1 jaar (noem de exacte datum) in de plus sta.

Maar dan: volhouden. Hoe doe je dat?

Bij goede voornemens hoort vaak nieuw gedrag. Dat houdt in dat je een gedragsverandering moet bewerkstelligen. Oud gedrag moet worden afgeleerd en daarvoor in de plaats zal nieuw gedrag komen. Het volhouden van nieuw gedrag zal in het begin dat moeilijk zijn, maar de aanhouder wint! Er is een aantal punten dat kan helpen om goede voornemens daadwerkelijk te behalen:

Hou doelen voor ogen

Het voor ogen houden van je doelen is een belangrijke stimulans. Heb je de neiging in oud gedrag te vervallen waardoor je je goede voornemen niet haalt? Bedenk dan waarvoor je het ook alweer doet. Het stilstaan bij en het visualiseren van het doel kan ervoor zorgen dat je de verleiding toch kan weerstaan. Raken de doelen wat verder naar de achtergrond? Noteer ze dan en hang ze op een duidelijk zichtbare plaats zoals een keukenkastje, de deur van de woonkamer of leg ze bijvoorbeeld op je nachtkastje.

Onderzoek ambivalentie

Merk je dat je je goede voornemen wel wilt nastreven, maar dat oud gedrag, zoals geld opmaken in plaats van sparen, soms weer heel aanlokkelijk lijkt? Maak dan eens een schema met betrekking tot ambivalentie. Bovenaan het schema zet je het onderwerp. Je wilt bijvoorbeeld iedere maand €100,- sparen, maar raakt steeds in de verleiding om dat geld toch uit te geven. In dit geval is het onderwerp '€100,- sparen'. Daaronder schets je de voor- en nadelen van 'niet sparen' én de voor- en nadelen van 'wel sparen'. In eerste instantie zal het lijken of de voordelen van 'niet sparen', hetzelfde zijn als de nadelen van 'wel sparen'. Het is dan ook de bedoeling dat je nog een laag dieper kijkt: onderzoek je eigen gedrag en bijbehorende gevoelens. Bijvoorbeeld: een voordeel van het uitgeven van geld is dat je meer kleding kunt kopen. Het nadeel is dat je minder kleding kunt kopen als je wel spaart. Wat doet het kopen van kleding met je? Waarom is het voor jou zo belangrijk? Misschien zorgt het voor ontspanning. In dat geval kan het dus gemakkelijker worden om je goede voornemen te halen als je weet op welke manier je nog meer kunt ontspannen.

Onderzoek je gedrag

Ook als er geen, of slechts sprake is van geringe ambivalentie, is het nuttig om je eigen gedrag te onderzoeken. Als je hebt besloten dat je bijvoorbeeld meer wilt gaan sparen en daarom moet bezuinigen op bepaalde kostenposten, dan kan je onderzoeken wat je zo fijn vindt aan die kostenpost waar je op wilt besparen. Met andere woorden: wat bracht het je? De manier om jezelf te stimuleren en ondersteunen in nieuw gedrag is onderzoeken of datgene wat het je bracht ook op een andere manier bereikt kan worden. Stel: je geeft veel geld uit aan uitgaan. Een avond uit eten, naar de schouwburg of het café. Waarom vind je dat zo fijn? Is dat vanwege de sociale contacten, omdat je dan gewoon even de deur uit bent, om mensen te kijken of voor de ontspanning? Als de reden is ontdekt, kijk dan of je die ook op een andere manier kunt bereiken. Bijvoorbeeld door vrienden thuis uit te nodigen, in de zomer of het voorjaar niet naar het café, maar naar het park te gaan (met een versnapering, dat dan wel), of een wandeling in de natuur te maken. Dit zijn slechts enkele voorbeelden. Zoek uit wat bij jou past en handel daarnaar.

Beloon jezelf

Het klinkt misschien kinderachtig, maar belonen kan enorm stimuleren. Bedenk waar je blij van wordt, waar je energie van krijgt en beloon jezelf daarmee als je bijvoorbeeld een subdoel hebt gehaald. Lukt het bijvoorbeeld om je nieuwe gedrag een maand vol te houden? Zet daar dan wat tegenover! Uiteraard moet dat wel in verhouding staan tot het (sub)doel. Zo zal je in bovenstaand voorbeeld jezelf niet moeten belonen met iets dat €50,- kost. Denk ruim: heb je het eigenlijk te druk om regelmatig vrienden te zien? Laat je to-do lijstje links liggen (mits er uiteraard geen dingen op staan die echt niet uitgesteld kunnen worden) en maak die afspraak! Kost dat teveel tijd? Gun jezelf dan bijvoorbeeld een (half) uurtje met je favoriete tijdschrift of boek op de bank. Is dat niet waar je van geniet? Een wandeling in de natuur, een reep chocola of dat speciale biertje kan ook al een beloning zijn. Per persoon is dat verschillend. Het gaat er echt om waar jij van geniet en wat je energie geeft.

Vertel het aan je omgeving

Als mensen in je omgeving weten wat je goede voornemens zijn, dan kunnen zij helpen die te bereiken. Zij kunnen je aanspreken als je in een valkuil stapt of dreigt te stappen, of je motiveren zodat het minder moeilijk is om het goede doel te behalen.

In welke valkuilen kan je trappen en wat kan je doen als je in een bepaalde valkuil dreigt te vallen?

Bij goede voornemens horen valkuilen. Wat brengt jou in de verleiding om toch in je oude en niet gewenste gedrag te vervallen? Bedenk van tevoren wat deze valkuilen zijn én wat je in die situatie kan doen om de verleiding het hoofd te bieden. Een voorbeeld daarvan is niet gelijk "Ja" zeggen. Stel: iemand vraagt of je mee gaat naar het café of het theater. Vraag in zo'n geval bedenktijd en zeg er later op terug te komen. Na het gesprek bedenk je dan wat het kost en of je daar geld voor over hebt. Brengt het je goede voornemen in gevaar? Doe het dan niet en kijk of er andere opties zijn zoals in bovenstaande tekst beschreven.

In bovenstaande tekst hebben de voorbeelden betrekking op financiën, maar uiteraard gelden de tips en handvatten ook voor andere goede voornemens, zoals stoppen met roken of meer sporten.

Lees verder

• (Financiële) doelen stellen. Hoe doe je dat?
• Financieel gedrag veranderen. Hoe doe je dat?
• Besparen op boodschappen
• Feestdagen duur? Dat hoeft niet zo te zijn!
• Wat doet een budgetcoach?